Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 4-sinfi uchun darslik

1. 56-rasmdagi xaritadan vodiyning har bir viloyati 
bilan chegaradosh davlat va viloyatlarni ko‘rsating.
2. Farg‘ona vodiysini o‘rab turgan tog‘ tizmalarini, 
vodiydagi asosiy daryo, kanal, suv ombori, sha-
harlarni ko‘rsating va ular nomini ayting.
3. Vodiyda qanday foydali qazilma konlari mavjudligi-
ni aniqlang. 
55-rasm. Farg‘ona vodiysi noz-ne’matlari: 
1 – qovun va tarvuzlar; 2 – olma; 3 – o‘rik; 4 – anor; 5 – uzum. 
1
2
3
4
5

---

93
1. Farg‘ona vodiysini qanday tog‘ tizmalari o‘rab 
turadi? 
2. Vodiy viloyatlari 
ning egallagan maydoni, aholi 
soni, markaziy va asosiy shaharlarini aytib bering.
3. Farg‘ona vodiysi viloyatlarida qanday foydali qazil-
ma konlari mavjud? 
4. Vodiyda qanday o‘simliklar o‘sadi? 
5. Vodiyning hayvonot olami haqida nimalarni bila-
siz?
56-rasmdagi xaritadan foydalanib, yozuvsiz xaritada 
vodiy vilo 
yatlari hududini turli rang 
larda 
bo‘yang. Asosiy shahar, daryo 
va kanallar 
nomini yozing.
56-rasm. Farg‘ona vodiysining tabiiy xaritasi.
?
1 sm – 17 km
Turkiston tizm
.

---

94
SIRDARYO, JIZZAX VA SAMARQAND 
VILOYATLARI TABIATI
Toshkent viloyatining g‘arbida 
Sirdaryo viloyati
joylashgan. Viloyat maydo ni – 5 400 kv. km, aholisi –
790 ming kishidan ortiq. Sirdaryo viloyatining mar-
kazi – Guliston shahri. Viloyatda Sirdaryo, Yangiyer, 
Xovos va boshqa shaharlar ham mavjud.
Sirdaryo viloyati hududida tog‘lar yo‘q. Yeri 
tekisliklardan iborat. Viloyat hududini suv bilan 
ta’minlaydigan asosiy daryosi – Sirdaryo. Kanallar-
dan eng yirigi – Do‘stlik kanali.
Jizzax viloyati
ning maydoni – 21 100 kv. km, aho-
lisi – 1 million 276 ming kishidan ortiq. Viloyat marka-
zi – Jizzax shahri. Viloyatda Paxtakor, Dashtobod 
va boshqa shaharlar ham bor.
Jizzax viloyati janubida Molguzar tog‘i va Turkis-
ton tog‘ tizmasi, g‘arbida esa Nurota tog‘ tizmasi 
joylashgan. Viloyatning asosiy suv manbalari Sirdar-
yo daryosidan suv oladigan kanallar hamda Sang-
zor daryosidir. Sangzor daryosiga Jizzax suv ombori 
qurilgan.
Aydarko‘lning katta qismi, shuningdek, Arnasoy va 
Tuzkon ko‘llari Jizzax viloyati hududida joylashgan. 
Ko‘llar bo‘yida laylak, fl amingo va boshqa qushlarni 
uchratish mumkin (57-rasm). 
Viloyat hududida oltin, kumush, marmar, granit, 
ohaktosh va boshqa foydali qazilma konlari mavjud.