Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

Asalarichilik. Asalarichilik nihoyatda noyob, foydali, ser-
daromad va qiziqarli tarmoq hisoblanadi. Asalarichilikning 
asosiy mahsulotlari: asal, mum, propolis (asalari yelimi) va 
asalari suti bo‘lib, ularga hamma vaqt ehtiyoj katta bo‘lgan.
Asal o‘zining to‘yimliligi, shifobaxshligi va noyobligi bilan 
qadrlanadi. Asalarilar yetishtirib beradigan mum va propolis 
tibbiyotda va veterinariyada keng qo‘llaniladi. Asalari zaha-
ridan tibbiyotda asab kasalliklarini davolashda, bo‘g‘imlar 
yallig‘lanishining oldini olishda, uyqu va ishtahani yaxshi-
lashda foydalaniladi. 
Asalarilarning hayoti va faoliyati, avvalo, tashqi muhit bilan 
bog‘liq holda kechadi. Ular oila uchun zaxira oziq to‘playdi, 
urchib ko‘payadi. 

---

227
Quyonchilik. O‘zbekistonning barcha viloyatlarida qu-
yonlar, asosan, go‘shti va mo‘ynasi uchun boqiladi. Quyon 
mo‘ynasining rang-barangligi, mayinligi, qolaversa, arzonligi 
bilan boshqa hayvonlar mo‘ynasidan ajralib turadi. Quyon 
mo‘ynasidan bolalar uchun palto, telpak, poyabzal kabilar 
tayyorlanadi. Shunga ko‘ra, quyonchilik chorvachilikning ser-
daromad va salmoqli tarmog‘i hisoblanadi.
Quyon go‘shti. O‘zining sifati va parhezligi bilan boshqa 
tur hayvonlar go‘shtidan farq qiladi. Umuman, go‘sht yetish-
tirish borasida quyonlar salmoqli o‘rin egallaydi. Bunga asos 
sifatida ularning tez ko‘payishi, tez yetiluvchanligi va turli 
xildagi yem-xashaklarni iste’mol qilish kabi xususiyatlarni 
ko‘rsatish mumkin. 
Yiliga bitta ona quyon hisobiga 70–80 kg go‘sht va 25–35 
dona mo‘yna yetishtirish mumkinligi, quyon go‘shti tarkibida 
oqsil ko‘p, xolesterin kam bo‘lganligi tufayli ayniqsa bolalar, 
shuningdek, oshqozon va yurak-tomir kasalligiga chalingan 
kishilar uchun juda foydalidir. Quyon yog‘i qo‘y va mol 
yog‘iga nisbatan tez eriydi va to‘liq hazm bo‘ladi. Shuning 
uchun ham bolalar bog‘chalari, sanatoriy va shifoxonalarda 
qu 
yon go‘shtidan xilma-xil taomlar tayyorlanadi. 
Kuzatishlarga qaraganda bir bosh ona quyondan yiliga 
200–250 ta bola olish mumkin ekan. Quyonlar to‘rt oylik 
bo‘lganida o‘rtacha 1,5–2 kg go‘sht qilishi aniqlangan.