УҳН ўқув қўлланма Вазирликка

VAQT TAQSIMOTI. 
Harbiy qismda vaqtining taqsimlanishi uning doimiy jangovar shayligi 
ta’minlanadigan va shaxsiy tarkib jangovar o’quvini uyushgan holda o’tkazish 
sharoitlari yaratiladigan, tartib, harbiy xizmatchilarning harbiy intizomi va 
tarbiyasi saqlanadigan, ularning madaniyat darajasi oshiriladigan, har tomonlama 
maishiy xizmat ko‘rsatiladigan, o‘z vaqtida hordiq va ovqat beriladigan darajada 
amalga oshiriladi. 
Ofitserlar, shartnoma asosida harbiy xizmatni o‘tayotgan harbiy xizmatchilar 
va harbiy xizmatchi ayollarning haftalik xizmat vaqtining umumiy davomiyligi, 
odatda, qonunlarda belgilab qo‘yilgan ish vaqti davominligiga muvofiq kelishi 
lozim. Muddatli xizmatdagi harbiy xizmatchilar xizmat vaqtining davomiyligi 
harbiy qismning kun tartibi bilan belgilanadi. 
Harbiy xizmat majburiyatlarini ijro etishga dam olish va bayram kunlarida 
jalb etilgan ofitserlar, shartnoma asosida harbiy xizmatni o‘tayotgan harbiy 
xizmatchilarga harbiy qism (bo‘linma) komandirining xizmat manfaatlari inobatga 
olingan qaroriga ko‘ra haftaning boshqa kunlarida dam beriladi. Dam olish 
domiyligi dam olish va bayram kundarida xizmatda o‘tkazilgan vaqtdan 
oshmasligi shartdir. 
Harbiy qismda sutka davomida, ba’zi qoidalarga ko‘ra xafta mobaynida vaqt 
taqsimoti kun tartibi va ichki xizmat reglamenti tomonidan amalga oshiriladi. 
Harbiy qismning kun tartibi kundalik faoliyatining asosiy tadbirlarini, harbiy 
qism bo‘linmalari va shtabi shaxsiy tarkibining o‘quvi va turmushini vaqtga ko‘ra 
belgilab beradi. 
Harbiy qism yoxud qo’shilma komandiri kun tartibini Qurolli Kuchlar turi va 
qo‘shinlar turi, harbiy qism oldida turgan vazifalar, yil fasli, mahalliy va iqlim 
sharoitlarini inobatga olgan holda belgilandi. Ular ta’lim davri uchun o‘lchab 
chiqiladi va jangovar o‘q otish mashqlari, dalaga olib chiqishlar, o‘quvlar, 
manyovrlar o‘tkazish, jangovar navbatchilikni (jangovar xizmatni) o‘tash, sutkalik 

---

73
naryad, qorovullik xizmati va boshqa tadbirlarni o‘tkazish chog‘ida) ularni 
bajarishning o‘ziga xosliklarini inobatga olgan holda harbiy qism (qo‘shilma) 
komandiri tomonidan aniq lashtirilishi mumkin. 
Harbiy qism kun tartibi sutkalik naryad hujjatlari orasida, shartnoma asosida 
harbiy xizmatni o‘tayogan harbiy xizmatchilar xizmat vaqtining reglamenti esa 
harbiy qism shtabi va vzvod kantselyariyasida turadi. 
Kun tartibida tonggi jismominiy mashq, ertalabki va kechki hojat, ertalabki 
ko‘rik, o‘quv mashg‘ulotlari va ularga tayyorlanish, maxsus (ishchi) kiyimini 
almashtirish, ovqat uyishdan oldin poyafzal tozalash va qul yuvish, ovqat yeyish, 
qurol-aslaha va harbiy texnika qarovi, tarbiyaviy va ommaviy-sport ishlari, shaxsiy 
tarkibga axborot-berish, radio tinglash va teledasturlarni tomosha qilish, xastalarni 
tibbiyot punktida qabul qilish, harbiy xizmatlarning shaxsiy extiyojlari
(kamida 1 soat), kechki sayr, yo‘qlama va 8 soatlik uyqu uxlash uchun vaqt ko‘zda 
tutilgan bo‘lishi lozim. 
Ovqat tanovullari o‘rtastdagi oraliq 7 soatdan oshmasligi kerak. Tushlikdan 
so‘ng yarim soat (30 minut) mobayiida mashg‘ulotlar yoxud ishlar o‘tkazilmasligi 
lozim. Yig‘ilishlar, majlislar, shuningdek, spektakllar, kinofilmlar va boshqa 
jamoat tadbirlari soat 19.00 gacha tugatilishi lozim. 
Kun tartibida bundan tashqari ofitserlar, shartnoma asosida harbiy xizmatni 
o‘tayotgan harbiy xizmatchilarning xizmatga yetib kelishi va ularni jo‘nab ketishi, 
vaqti, ovqat tanovuli (tushlik) uchun tanaffus, mustaqil tayyorgarlik (haftada 
kamida 4 soat), mashg‘ulotlar o‘tkazishga kundalik tayyorgarlik uchun vaqt va 
jismoniy tayyorgarlik (umumiy davomiyligi haftada kamida 3 soat) uchun vaqt 
ko‘zda tutiladi. 
Sutkalik naryad tarkibiga kirmaydigan ofitserlar, michmanlarning harbiy qism 
va bo‘linmalarda kecha-kunduz navbatchilik qilish harbiy qism komandiri 
tomonidan faqat istisno hollarda joriy etilishi mumkin. 
Brigadada har hafta qurol-aslaha, harbiy texnika va boshqa moddiy 
vositalarga xizmat ko‘rsatish, parklar va o‘quv-moddiy negizi inshootlarini 
jihozlashni tutillash va obodonlashtarish, harbiy shaharchani tartibga keltirish va 

---

74
boshqa ishlarni bajarish maqsadida park-xo‘jalik kuni o‘tkaziladi. Ayni shu kuni 
odatda barcha xonalarni yalpi yig‘ishtirish, shuningdek, shaxsiy tarkibni 
hammomda cho‘miltirish o‘tkaziladi. 
Bundan tashqari, qurol-aslaha va harbiy texnikani doimiy jangovar shayliqda 
saqlash maqsadida brigada butun shaxsiy tarkibini jalb etgan holda park kunlari 
o‘tkaziladi. Park-xo‘jalik va park kunlari brigada shtabining boshlig‘i brigada 
komandirining qurol-aslaha bo‘yicha va ichkari bo‘yicha o‘rinbosarlari bilan 
hamkorlikda ishlab chiqqan va brigada komandiri tasdiqlagan rejalar bo‘yicha 
o‘tkaziladi. Rejalardan ko‘chirmalar bo‘linmalargacha yetkaziladi. 
Park-xo‘jalik kunlarida, ishlarga, birinchi navbatda qurol-aslaha, harbiy 
texnika va o‘q-dorilarga xizmat ko’rsatishga rahbarlik qilish uchun navbatchilik 
usinada ofitserlar va serjantlarning eng kam mikdori tayinlanadi. Hafta davomila 
ularga dam olish kuni beriladi. 
Yakshanba va bayram kunlari, jangovar navbatchilikni (jangovar xizmatni) va 
sutkalik naryadda xizmatni o‘tayotganlardan tashqari butun shaxsiy tarkib uchun 
dam olish kunlari sanaladi. Bu kunlarda, shuningdek, mashg‘ulotlardan bo‘sh 
vaqtlarda shaxsiy tarkib bilan madaniy hordiq tadbirlari, sport musobaqalari va 
o‘yinlar o‘tkaziladi. 
Dam olish kunlari arafasida muddatli xizmatdagi harbiy xizmatchilar uchun 
kontsertlarni, kinofilmlarni va boshqa tadbirlarni odatdagidan 1 soat kech 
tugatishga, dam olish kunlarida uyg’otishni odatdagidan kech, harbiy qism 
komandiri belgilagan soatda o‘tkazishga ruxsat beriladi.
24
Dam olish kunlarida ertalabki jismoniy mashq o‘tkazilmaydi