УҳН ўқув қўлланма Вазирликка

U quyidagilarga majburdir: 
- o‘z postlarini, ularning joyini va chegarasini;

---

158
- ularga borish yo‘llarini, qo‘riqlash va himoya qilish shartlarini (ko‘zatish, 
otish, o‘rash) va har bir postdagi soqchining asosiy majburiyatlarini bilishga; 
- eski qorovul tarqatuvchisidan muhr (plomba) nusxasini qabul qilib olishga, 
soqchilarni postlarga qo‘yishda esa postlar raqamiga binoan qo‘riqlashda bo‘lgan 
ob’ektlarni qabul qilib olishga va bu haqda qorovul boshlig‘iga axborot berishga; 
- qorovullarni postlarga jo‘natishdan oldin ularni o‘z majburiyatlari haqidagi 
bilimlarini sinab ko‘rishga, shuningdek, ular o‘zlarining chekadigan va o‘t 
oldiradigan narsalarini qorovulxonada qoldirganligini tekshirib ko‘rishga; 
- qorovullar tomonidan postga jo‘nashdan oldin qurolning to‘g‘ri o‘qlangani 
va postdan qaytgach, to‘g‘ri o‘qsizlantirganini kuzatib turishga (98, 99, 225-
modda); 
- har bir qorovullar almashuvidan qaytgach, almashuv bo‘lgani, postlarning 
ahvoli haqida, barcha kamchiliklar va ularni bartaraf etish uchun ko‘rilgan chora-
tadbirlar haqida qorovul boshlig‘iga axborot berishga; 
- qorovul boshlig‘ining ruxsati bilan o‘ziga bo‘ysunadigan soqchilarning 
xizmatini o‘tashini tekshirib ko‘rishga. 
Gauptvaxtadaga qorovul tarqatuvchisi yuqoridagalardan tashqari unga 
bo‘ysunadigan soqchi qo‘riqlayotgan bandilar sonining ham bilishi kerak. 
Soqchilarii postlarga qo‘yishda va ularni almashtirishda tarqatuvchi 
quyidagilarga majburdir: 
- almashuv uchun postlarga borayotganda va qaytayotganda postlar joylashuvi 
sxemasida ko‘rsatilgan harakat yo‘nalishiga qat’iy amal qilishga; 
- soqchi va postda turayotgan qorovul postni to‘g‘ri topshirishini va qabul 
qilib olishini ko‘zatishga;
- shaxsan soqchi va postda turayotgan qorovul bilan yoritish vositalarining, 
to‘siqlarning, eshiklarning (darvozalarning), derazalarning ahvoli, omborlarning 
devorlari va panjaralari, qulflarning, bog‘ichlarning va muhrning mavjudligi va 
holatini, ularning nusxalariga to‘g‘ri kelishini yoki qo‘riqlashda bo‘lgan jangovar 
mashinalarning (boshqa qurol-aslaha va harbiy texnikaning) sonini, shuningdek, 

---

159
texnik qo‘riqlash vositalarining, aloqa, o‘t o‘chirish vositalarining va post 
kiyimlarining mavjudligi va holatini tekshirishga;
- post qo‘riqlashga kirishayotgan soqchiga asosiy e’tiborni nimaga qaratish 
lozimligini, qo‘shni postlar qaerda ekanligini, qo‘riqlanayotgan ob’ektning eng 
xavfli joylarini ko‘rsatishga;
- post chegarasi o‘tgan joylarni va tabel raqamida ko‘rsatilganiga binoan 
begona kishilarni soqchi tomonidan qo’yish mumkin bo’lmagan taqiqlangan 
chegarani ko‘rsatishga, soqchining o‘ziga, qo‘riqlayotgan ob’ektiga yoki qo‘shni 
postga hujum bo‘lganda, shuningdek, yong‘in chiqqanida nima qilishi kerakligini 
bilish-bilmasligini tekshirib ko‘rishga; 
- soqchining axborot berish tartibi va qorovulxona bilan aloqa o‘rnatish 
bilimini sinab ko‘rishga. 
Tarqatuvchi Jangovar Bayroq oldidagi soqchini postdan almashtirish vaqtida 
g‘ilofdagi (javondagi) muhr nusxasini o‘zidagi muxr bilan solishtirib tekshirib 
ko‘radi. Agar g‘ilofda (javonda) yoki muhrda biror kamchilik sezsa, tarqatuvchi 
qorovul boshlig‘ini chaqiradi va bu haqda unga axborot beradi. 
Qurol-aslaha omborlarini (parklarni) ochish paytida tarqatuvchi postga muhr 
nusxasi bilan keladi va ochishga kelgan shaxs bilan birga saqlash joylari 
(omborlar, parklar)ni ko‘zdan kechiradi. Agar soqchi post raqamiga rozi bo‘lsa, 
postda qolishi lozim, tarqatuvchi esa shu paytdagi post raqamining holatiga qarab 
uning asosiy majburiyatlarini eslatadi. Saqlash joylaridan (omborlardan) chiqishni 
tarqatuvchi post raqamida ko‘rsatilgan talablarga amal qilgan holda hal etadi. 
Soqchi almashuvi paytida ochiq saqlash joylari (omborlar, parklar) oldida 
tarqatuvchi postda turayotgan soqchiga omborni kim ochishi va kimlar jangovar 
mashinalar (boshqa qurol-aslahalar va harbiy texnika) to‘xtash joyiga kirishi 
mumkinlishni ko‘rsatadi. 
Saqlash joylarini (omborlarni, parklarni) yonish paytida tarqatuvchi postga 
muhr (plomba) nusxasi bilan kelish va shaxsan o‘zi soqchi va o‘q-dori omborini 
(omborni, parkni) qo‘riqlashga topshirayotgan shaxs bilan birgalikda muxrni 
(plombani) va deraza, panjara va eshik-devorlarning ahvolini tekshirib ko‘rishi 

---

160
lozim. Jangovar mashinalarni (boshqa qurol-aslaha va harbiy texnikani) 
qo‘riqlashga kirishishdan oldin ular turgan joyda ularniig sonini, agar 
muhrlanadigan (plombalanadigai) bo‘lsa, uni o‘zidagi muhr (plomba) nusxasiga 
solishtirib ko‘rishi kerak. 
Qorovul boshlig‘i yoki uning yordamchisi o‘z vazifasini bajarayotgan paytda 
qattiq kasal bo‘lsa (qattiq yaralansa) yoki vafot etsa, uning vazifasini birinchi 
tarqatuvchi bajaradi. Bu haqda u garnizon (harbiy qism) bo‘yicha navbatchiga 
axborot beradi.