Universiteti d. J. Urakov, R. N. Tursunov a. A. Biykuziyev

Peloponnes urushlari(mil. a w . 431 - 404- yy)
Afina va Sparta o‘rtasidagi raqobat. Afinada qattiqqo‘l va 
zo‘ravon Femistokldan o‘m iga donishmand va oliyjanob Kimon 
hokimiyat tepasiga keladi. Kimon va Femistokl har bir jabhada bir- 
biriga qarama-qarshi edi. Ulaming biri sekin bo‘lganda biri tez 
bo‘lgan, biri manman bo‘lganda ikkinchisi odobli bo‘lgan edi.
Kimon aqlli bo‘lmagan lekin mohir Iashkarboshi edi. U harbiy 
obro‘si tufayli Sparta bilan aloqalami uzish va demokratiyaning 
rivojlantirish maaqsadida bo‘lgan. 0 ‘z faoliyati davomida Afma 
yig‘inida Efialt boshchiligidagi koalitsiya u bilan hisoblashishga
179

---

majbur boMadi. Shu bilan Kimon katta obro‘ qozonishda davom etgan. 
Mil. a w . V asming 70-yillarida Kimon boshchiligidagi afmaliklar 
Egey dengizidagi qator orollami egallab olishga muvaffaq boMdilar. 
Afina polisining Delos ittifoqidagi mavqei yanada ortdi. Bu jarayon 
ikkinchi yirik polis-Sparta bilan munosabatlami keskinlashtirdi. mil. 
a w . 464-yili Spartada kuchli zilzila ro‘y berdi. Zilzila natijasida 
ko‘plab uylar vayron boMadi va minglab odamlar qurbon boMadi, 
bundan foydalangan ilotlar esa qo‘zg‘olon ko ‘taradilar. Itom togMda 
mustahkamlanib olgan qo‘zg‘olonchilami bostirishga kuchi yetmagan 
spartaliklar, mil. a w . 481 -yilda forslarga qarshi urush davomida 
tuzilgan Ellin ittifoqiga kiradigan shaharlardan yordam so‘rashga 
majbur boMdi. Kimon boshchiligidagi aristokratlar Afina kengashini 
Spartaga yordam berishga ko‘ndirdi. OgMr qurollangan qo‘shin 
(Goplitlar) yetib borgan vaqtda spartaliklar qo‘zg‘olonni o‘z kuchi 
bilan bostirishga erishib, afinaliklami orqaga qaytarib yuboradilar. 
Afina demokratiyasi vakillari Efialt boshchiligida buni o ‘zlariga 
haqorat deb bilib, Kimonga qarshi kurash boshladilar. Mamlakatda 
ostrakizm so‘rovi bilan Kimon amalidan ayrilib, quvib yuborildi.