Урганч давлат университети “Жисмоний тарбия назарияси ва методикаси” кафедраси


Жисмоний машкларнинг мазмуни ва шакли


Download 1.44 Mb.
bet31/77
Sana08.03.2023
Hajmi1.44 Mb.
#1253717
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   77
Bog'liq
Jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi Maxsus sirtqi bo\'lim

Жисмоний машкларнинг мазмуни ва шакли.
Барча ходиса ва жараенларга ухшаш жисмоний машклар узининг мазмуни ва шаклига эга. Жисмоний машкни бажаришда содир буладиган механик, биологик, психологик жараенларнинг туплами жисмоний машк ларнинг мазмунини вужудга келтиради, уларнинг таъсиридан харакат фао лияти учун кобилият ривожланади. Шунингдек машк мазмунига унинг булакларини туплами (масалан, узунликка сакраш машки мазмунига танага тезлик бериш, депсиниш хавода учиш, ерга тушиш звенолари) машкни бажаришда хал килинадиган вазифалар, шунингдек машкни бажаришдан организмда содир буладиган функционал узгаришлар киради. Бу элементларнинг барчаси жисмоний машкнинг у м у м и й м а з м у н и н и вужудга келтиради. Жисмоний машкнинг ш а к л и уларнинг ички ва ташки структурасини мувофиклигида куринади. Машкнинг и ч к и с т р у к т у ра с и шу фаолиятни бажаришда иштирок этадиган скелет мускуллари, уларнинг кискариши, чузилиши, буралиши ва х.к., биоме ханик, биохимик богланишлар, энергия сарфлаши, юрак-томир, нафас олиши, нерв бошкаруви ва бошка органалардаги жараенларни, уларнинг узаро боглик лигини, келишилганлигини уз ичига олади. Биологик, меха ник, психологик ва бошка жараенларнинг машк бажаришдаги алокаси, узаро келишилганлиги югуриш машкларида бошкача булса, штанга кута ришда бошкача дир. Бунда ички структура турлича булади. Машкнинг ташки шакли, ташки структураси эса уша машкнинг ташки куриниши, харакатни бажариш пайтига кетган вакт еки куч сарф этиш меъери ва интенсивлиги куриниши билан характерланади.
Жисмоний машклар шакли ва мазмуни узаро боглик булиб, бир-бирини таказо этади. Мазмуннинг узгариши шаклни узгаришига олиб келади. Мазмун шаклга нисбатан асосий ролни уйнайди. Масалан, хар-хил масофада тезлик сифатининг намоен булиши югуриш техникасининг хам турлича булишига сабабчи булади(кадамнинг катталиги, частотаси, тана нинг холати ва х.к.). Шакл мазмунга таъсир курсатади. Аник маълум бир харакат учун намоен булаетган жисмоний сифатлар шу жисмоний машкни бажаришдаги малакага таъсир килади. Шунинг учун сузувчи кучи билан гимнастикачи кучи, штангачи кучи бир-биридан фаркланади. Жисмоний машкни шакли ва мазмунинг рационал мувофиклигига эришиш жисмоний тарбия назарияси ва амалиетининг асосий муаммоларидандир. Бу муаммо кисман харакат малакаси ва куникмаси, шунингдек жисмоний сифат ларига хам таалуклидир.


Download 1.44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   77




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling