Ушбу ы=ув =ылланма в 5140900 касб таълим (бинолар ва иншоотлар =урилиши) йыналиши быйича билим олаётган талабалар, 3-йиллик ма

I. Dastlab cho’mich sig’imi V= 0.65 m
3
 ekskavator uchun (E 2-1-11 tabl 4)100 m
3
tuproqni kovlab xandakni yon tomoniga to’plash va transport vositalariga yuklab 
berishdagi ketgan vaqt (Nvr) me’yorlarini yozib olamiz.Bu o’z navbatida 
Nvr=2.1mash/soat va Nvr=2.6 mash/soat tashkil etadi. U xolda kovlashdagi mexnat 
talablik o’z navbatida: 
1)Yon tomonga to’plashda – 2.1 x 4.95=10.4 mash/soat 
2)Transport vositasiga yuklashda – 2.6 x 77.10= 200.46 mash/soat 
U xolda umumiy mexnat talablik – 10.4 + 200.46=210.86 mash/soat bo’ladi. 
Ushbu ko’rsatkichlarni 1 smena (1 smena vaqti – 8.2 soat) bo’yicha 
xisoblasak: 210.86:8.2=25.7 mash/soat bo’ladi. 
Bundan: CHo’mich sig’imi V=0.65 m
3
bo’lgan 1 ta ekskavatorni bir smenadagi 
o’rtacha ish unumdorligini quyidagicha aniqlanadi: 
=319 m³ /smen 
Bizning misolimizda tanlangan cho’mich sig’imi V=0.65 m
3
bo’lgan ekskavator 
uchun bir xil bo’ladi.CHunki eNiR 
bo’yicha vaqt me’yori ekskavatorni markaciga 
bog’liq bo’lmasdan,balki ekskavatorni cho’mich sig’imiga bog’liq bo’ladi.
I.CHo’mich sig’imi V=0.8 m
3
bo’lgan ekskavator uchun bir smenadagi mexnat 
unumdorligini (E2-1-11 tabl 4) aniqlaymiz. Bundan 100 m
3
tuproqni kovlab, xakdakni 
yon tomoniga to’plash va transport vositalariga yuklab berishdagi ketgan vaqt (Nvr) 
me’yorlarini yozib olamiz.Bu o’z navbatida 1)Nvr=3.0 mash/soat va 2)Nvr=3.6 
mash/soat tashkil etadi. U xolda kovlashdagi mexnat talablik o’z navbatida: 
выр
·
смаш/смен
·
08
.
1
Псм

---

153 
1)Kovlab yon tomonga to’plashda – 3.0 x 4.95=14.85 mash/soat 
2)Kovlab transport vositasiga yuklashda – 3.6 x 77.10=277.56 mash/soat 
U xolda umumiy mexnat talablik – 14.85 + 277.56=292.41 mash/soat bo’ladi. 
Ushbu ko’rsatkichlarni 1 smena bo’yicha (1 smena vaqti – 8.2 soat) xisoblasak: 
292.41:8.2=35.67 mash/soat smena bo’ladi. 
Bundan cho’mich sig’imi V=0.8 m
3 
bo’lgan 1 dona ekskavatorni bir smenadagi 
o’rtacha ish unumdorligini quyidagicha aniqlaymiz:
= 230 m³/smen 
Ushbu ma’lumotlar asosida ekskavatorlar yordamida 1 m
3
tuproqni kovlash uchun 
sarflangan qiymatni aniqlaymiz. 
1)CHo’mich sig’imi V=0.65 m
3
(S
1
) bo’lgan ekskavatorlar uchun: 
E-504
=0,086 so’m 
E-652
=0,095 so’m 
3) CHo’mich sig’imi V=0.8 m
3
(S
2
) bo’lgan ekskavatorlar uchun:
E-504
=0,119 so’m 
E-652
=0,132 so’m 
Xisoblangan natijalarga asosan 1 m
3
tuproqni kovlash uchun sarflangan solishtirma 
kapital qo’yilmani quyidagicha aniqlaymiz: 
Bunda: S.i.r – ekskavatorni xisobiy inventar qiymati (10 - ilova) 
t
god
– ekskavatorlarni 1 yil davomidagi me’yoriy ish kunlari soni(cho’mich sig’imi 
V=0.65 m
3
gacha bo’lgan ekskavatorlar uchun – 350 smena; cho’mich sig’imi V=0.65 
m
3
 dan yuqori bo’lgan ekskavatorlar uchun – 300 smena;) 
Ushbu uslubiy ko’rsatmadagi 10 – ilovaga asosan: 
1) ekskavator e – 504 uchun, S.i.r =16.64 ming.so’m. 
2) ekskavator e – 652 uchun,S.i.r =17.14 ming.so’m 
Ekskavatorlarni 1 yil davomidagi me’yoriy ish kunlari soni quyidagicha: 
1)ekskavator cho’mich sig’imi V
kov
=0.65 m
3
uchun, trog=350 smena
2)Ekskavator cho’mich sig’imi V
kov
=0.80 m
3
uchun trog=300 smena

---

154 
Ushbu ma’lumotlar asosida 1m
3
tuproqni kovlash uchun sarflangan solishtirma kapital 
qo’yilmani quyidagicha aniqlaymiz. 
1)Ekskavator cho’mich sig’imi V
kov
=0.65 m
3
uchun 
E-504
=0,159 so’m. 
E-652
=0,164 so’m. 
2)Ekskavator uchun cho’mich sig’imi V
kov
=0.8 m
3
uchun: 
E-504
=0,258 so’m. 
E-652
=0,266 so’m. 
Hisoblangan natijalarga asosan 1 m
3
tuproqni kovlash uchun keltirilgan xarajatlar quyidagi 
formula bilan aniqlanadi: