Узбекистон олий ва урта махс

Bolalar ishlarini taxlil kilish. Bolalar uzlari bajargan yoki dustlari bajargan ishni mustakil ravishda taxlil kilib, baxo berishlari 5 yoshga borib tula shakllanadi. Kichik guruxdagi bolalar uz xarakatlarini va ularning natijalarini nazorat kila olmaydilar, shuning uchun ular uz ishlarini bajarayotgan vaktda mamnun bulgan bulsalar, ularning natijasidan xam mamnun bulishi uchun tarbiyachidan maktov eshitishni kutadilar. Kichik guruxda tarbiyachi bolalarning ishlarini baxolayotganda taxlil kilmaydi, balki 4-5 yaxshi bajarilgan ishlarni bolalarga kursatadi. SHu bilan birga kolgan bolalar ishlarini xam maktaydi chunki maktov bolalarning ushbu mashgulotga nisbatan kizikishini saklab kolishga yordam beradi. Rasmlarni kursatishning maksadi esa, bolalarning uz ishlarini natijasiga jalb kilishdir. Urta va katta guruxlarda tarbiyachi bolalarning ishlarini kursatadi va kamchiliklarini aytib utadi. Bolalar kamchiliklarini kanchalik kura bilsalar, shunchalik keyingi rasmlarini ongli ravishda chizib boradilar.
Mashgulot yakunida tarbiyachi bolalar ishlaridan birini olib, ijobiy tomonlarini kursatadi. Masalan: “Ranglarini yaxshi tanlaganini-och rang bilan tuk rang yonma-yon yaxshi kurinishi, chiziklarning ozoda va anik chizilganligini” va xokazo. Agarda kamchiliklar kupchilik bolalarda uchrasa, shu kamchilikni bartaraf kilish uchun bolalarga savol beradi va dikkatini karatadi. Agarda bir bolaning kamchiligi bulsa, u xolda yakkama-yakka tushuntirish munosibdir, chunki jamoa oldida birgina bolaning ishini taxlil kilish, fakatgina shu bolaning uzi uchungina tushunarli buladi. Katta guruxda taxlilga barcha bolalarni jalb kilmok zarur. Ba’zida esa, tarbiyachining uzi baxo beradi. Masalan: yaxshi chizmaydigan bolaning ishidagi kamchiliklarni boshka bolalar aytishlarini tarbiyachi oldindan bila turib, uzi avval shu bola bajargan ishining ijobiy tomonlarini aytib utadi. Vaktni tejash maksadida tarbiyachi

5. 
   6 ta bolaning ishini olib, taxlil
   
6. 
   kiladi, fakat xar mashgulotda bir xil bolalarning ishlarini olib baxolash yaramaydi. CHunki doimiy maktov asosida usha bolalarda xaddan tashkari ishonch, boshkalardan ajralib turish rivojlanadi. Uta kobiliyatli bolalar bilan ularning layokatlarini xisobga olgan xolda, aloxida ish olib boriladi. Ba’zida tarbiyachi taxlil kilish uchun bajarilgan ishlarni bolalarning uzlariga topshiradi. Bunda barcha bolalarning ishlari stolga yoyiladi yoki stendga maxkamlanadi va bolalar uzlari eng yaxshi bajarilgan ishlarini tanlaydilar. Sung tarbiyachi taxlil kiladi. Kuprok bolalarga (6 yoshda) uz ishini naturaga nisbatan uzi baxolashga imkon berish kerak. CHunki bola uz ishiga, xamda dustlarining ishlariga tankidiy tomondan baxo berishga urganadi.
   

OFzaki metod va urgatish usullari. Tasviriy faoliyat mashgulotdagi doimo tarbiyachining bolalar bilan suxbatidan boshlanadi. Suxbatning maksadi bolalar xotirasidagi avvalgi idrok kilingan obrazlarni kayta esga olish va mashgulotga bulgan kizikishini uygotishdir. Bolalar uz tasavvurlari
asosida ijod kiladigan
mashgulotlarda suxbatning urni kattadir.
Suxbat kiska, mazmunli va xis- xayajonli bulishi kerak. Tarbiyachi asosiy dikkatini mashgulotda kilinadigan ishga karatadi. Bolalarning mavzu buyicha yoki yangi tasvirlash usullari xakidagi tasavvurlarini aniklab olishdan avval, suxbat mobaynida yoki suxbatdan keyin tarbiyachi kerakli predmet yoki rasmni kursatadi. Topshirikni boshlashdan avval esa ish usulini bolalarga
kursatadi.
Suxbat - urgatish metodi sifatida 4-7 yoshli bolalar bilan ishlashda asosiy rol uynaydi. Kichik guruxlarda suxbat bolalar tasvirlashlari kerak bulgan predmetni eslatish uchun yoki yangi ish usulini urgatish uchun kerak buladi. Bunday xollarda suxbat tasvirlashning maksadini va vazifalarini bolalarga yaxshirok tushuntirish uchun xizmat kiladi. Bolalarning tasavvurlari va
xissiyotlari tez jonlanib, ijodiy kayfiyatlari tez yukolib kolmasligi uchun suxbat metod sifatida xam, usul sifatida xam kiska va 3-5 minutdan oshmasligi kerak. YAxshi uyushtirilgan suxbat mashgulotda maksadga yaxshi erishish uchun kulay sharoit yaratadi.