Variant-1 Iqtisodiy nochorlilc (bankrotlik)ni baholashning ob’ektiv zarurligi, uni tahlil qilish maqsadi va vazifalari

Kreditga layoqatlilik tahlilining maqsadi – korxonalarning kredit, qarz mablag‘larini jalb etishi yuzasidan ularning moliyaviy holati va natijalarini tahlil etish orqali pul mablag‘larini ko‘paytirish imkoniyatlarini retrospektiv tahlilini amalga oshirishdan iborat.
Korxonalarning kreditga layoqatligini baholashda tahlil oldiga quyidagi vazifalar qo‘yiladi:

• 
  korxonalarning kreditga layoqatliligini davriy oraliqlar bo‘yicha o‘rganish;
  
• 
  korxonalarning moliyaviy barqarorligi, aktivlar va kapital foydaliligini baholash;
  
• 
  mablag‘larni joylashinuvidagi holat, ularning aylanuvchanligini baholash;
  
• 
  muddati o‘tgan majburiyatlarning holati, korxonalarning moliyaviy mustaqillik darajasidagi o‘zgarishlar, sotish hajmidagi o‘sish, likvid mablag‘larning holati kabi qo‘shimcha ko‘rsatkichlarga baho berish.
  

Variant №19
1. Bankrotlikni aniqlashda qollaniladigan ko‘rsatkichlar, tizimi va ulaming qiyosiy tahlili.
Iqtisodiy nochorlikka olib keluvchi asosiy sabablardan biri korxonadagi iqtisodiy va moliyaviy salohiyatning pastligi bilan izohlanadi.
Iqtisodiy nochorlik (bankrotlik)ning iqtisodiy salohiyatga nisbatan baholanadigan ko‘rsatkichlar tizimiga quyidagilarni kiritish mumkin:
- joriy aktivlar bilan bog‘liq bo‘lgan ko‘rsatkichlari;
- uzoq muddatli aktivlar bilan bog‘liq bo‘lgan ko‘rsatkichlari
Iqtisodiy nochorlik (bankrotlik)ning moliyaviy salohiyatga nisbatan baholanadigan ko‘rsatkichlar tizimiga quyidagilarni kiritish mumkin:
- o‘z mablag‘lari manbasi bilan bog‘liq bo‘lgan ko‘rsatkichlari;
- majburiyatlar bilan bog‘liq bo‘lgan ko‘rsatkichlar

Moliyaviy qaramlik koeffitsiyenti (Kmq)	Qmq = B / O‘m
O‘z mablag‘larining harakatchanlik koeffitsiyenti (Km)	Km = O‘mm + Umm - Uma / O‘m
Umumiy harakatchanlik koeffitsiyenti (Kux) yoki umumiy harakatdagi mablag‘larni faollik koeffitsiyenti (Uxm)	Kux = Uxm / B

Xo‘jalik yurituvchi subyektlarni moliyaviy jihatdan barqaror deyish mumkin qachonki, uning holatini ifodalovchi ko‘rsatkichlar normal holatdan yuqori darajada bo‘lsa, xo‘jalik yurituvchi subyektlarni moliyaviy jihatdan xavf-xatari bor deyish mumkin qachonki, ko‘rsatkichlar darajasi normal darajada va undan tushib ketsa, moliyaviy nobarqaror deyish mumkin qachonki, uning ko‘rsatkichlar tizimini ifodasi normal darajadan keskin tushib ketsa. Uning chegaraviyligini har bitta ko‘rsatkichlar tizimiga nisbatan alohida belgilash lozim.