Vazi rli gi buxoro muhandi sli k- texnologi ya I nsti tuti " menej ment" kafedrasi

13. 2. 2. Mahalli y boshqaruv va ijti moi y sheri kli k.
Ma halli y o' zi ni o' zi boshqarish - hududl ar hayoti ni ng j ozi badorli gi ni, 
fuqar oli k o' zi ni o' zi yuritishni va t adbir korli k t ashabbusi ni t a' mi nl aydi gan asosi y 
i nstit utl ar dan biri. 
Ma halli y hoki mi yat ni ng sifati, aholi ni ng mahalli y aha mi yat ga ega bo' l gan 
masal al ar ni hal qilishdagi i shtiroki daraj asi, mahalli y hoki mi yatlarni ng vakol atl ari 
o' rt asi dagi muvozanat va ul ar ni ng resursl ar ni t a' minl ashi Rossi ya hududl ari da 
i qtisodi y o' sish, ijtimoi y va si yosi y barqar orli k va i nson t araqqi yoti ni ng o' sish 
sur' atlari ga t a' sir ko' rsat adi gan muhi m o millar hisobl anadi.
Ha qi qi y mahalli y o' zi ni o' zi boshqarishning asosi mahalli y aha mi yat ga ega 
bo' l gan masal al ar ni hal qilish uchun f uqar olarni ng o' zi ni o' zi tashkil qilishi dir. 
Ma halli y aholi o' zini o' zi t ashkil et masa, mahalli y hoki mi yat or ganl ari 
ma ml akat dagi yagona «kuch- quvvat » tizimi ga i nt egratsi yal ashgan.
Ma halli y j a moal ar ni shakll antirish, mahalli y t ashabbusl ar ni qo' llab- quvvatl ash va 
aholi ni o' zi ni o' zi boshqarishni ng bar qar or shakll ari ni yaratish vazifal ari muhi m 
o' ri n t ut moqda.
Ma halli y o' zi ni-o' zi boshqarish vazifal ari. 
Ma halli y yi g' ilishni ng asosi y vazifal ari dan biri t a' li m, madani yat, ijti moi y 
hi moya va sog' li qni saql ash sohal ari da hayot ni ng bunday sohal ari ga t egi shli eng 
muhi m qar orl ar ni qabul qilish, shuni ngdek, o' z- o' zi ni boshqarishni ng ri vojl ani sh 
yo' nalishl ari ni bel gilashdir. O'z- o' zi ni boshqarishni ng asosi y vazifal ari mahalli y 
o' zi ni o' zi boshqarish or ganl ari t o' g' risi dagi qonun bil an belgil anadi. O'z- o' zi ni 
boshqarish ijti moi y yor da m va ijti moi y xi z matl ar ni t ashkil qilish, qari yal ar ni 
ijti moi y hi moya qilish, yoshl ar bil an i shlash, uy-j oy- ko mmu nal xi z matl ari, suv 
ta' minoti va kanalizat si ya, ko' kal a mzorlashtirish, chi qi ndil arni qayt a i shl ash, 
ma konni rej al ashtirish, shaharl arar o yoki shaharl ar dagi ja moat transporti 
vosit al ari ni, qi shl oq yo' llari va shahar ko' chal ari ni bu maj buri yatl ar ni ng baj arilishi 
qonun t o moni dan boshqasi ga i shoni b t opshiril maydi.
Bundan t ashqari, mahalli y 
o' zi ni o' zi boshqarishni ng vazifasi bol al ar makt abgacha t a' li m muassasal ari, 
ma kt abl ar, gi mnazi yal ar va makt abl ar ni manf aatl ar, kut ubxonal ar, xal q uyl ari, 

---

71 
muzeyl ar, sport mar kazl ari, boshpana va pansi onatl ar, sog' li qni saql ash 
muassasal ari va boshqa mahalli y t ashkil otlar uchun saql ab t urishni t ashkil etishdan 
i borat.
Qonunda davl at byudj eti yoki boshqa manbal ar dan ma' l um xar aj atl ar 
qopl ani shi ko' zda t utilishi mu mki n.
Qonun asosi da qi shl oq bel edi yesi yoki shahar 
o' z vazifal ari ni, masal an, xususi y fir mani yoki notij orat t ashkil oti ni hal qilishga 
vakol atli bo' lishi mu mki n.
Bundan t ashqari, mahalli y o' zini o' zi boshqari sh 
or ganl ari xi z matl ar ni t aqdi m etish, t egi shli bi znes shir katl ari akt si yadorl ari yoki 
akt si yadorl ari, ishonchli j a mg' ar mal ar a' zosi yoki nodavl at notij orat t ashkil otl ari 
bo' lishi mu mki n.
Agar zar urat t ug' ilsa, f uqar ol ar ni ng o' zini o' zi boshqari sh 
or ganl ari boshqa ma halli y boshqar uv or ganl ari t o moni dan t aqdi m etil gan 
xi z matl ar dan f oydalani shi mu mki n.
Ul ar ni xi z mat dan f oydal anuvchil ar ni ng 
yashash j oyi da mahalli y ma' mur t omoni dan t o'lash kerak.