Вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

Жавоб: мувозанат нархи 300 сўм, мувозанат миқдори 400 минг дона.

---

58 
Масаланинг иккинчи шарти: 
А) давлат томонидан белгиланган нарх (200 сўм)ни тенгламага қўямиз. 
Талаб миқдори Э
ҳ
700-200; <Э
ҳ
500 минг дона. Таклиф миқдорини ҳам 
шундай тарзда формулага қўйиб топамиз. 0
5ҳ
2Р-200; шунинг ўзи сотилган 
товар ҳажмини кўрсатади. <2
5ҳ
2х200-200; <2
5
ҳ
200 минг дона. 
Тақчиллик миқдорини талаб ҳажмидан таклиф миқдорини айириб 
топамиз. У қуйидагича бўлади. 500 - 200 
ҳ
300 минг дона; 
Жавоб: таклиф миқдори 200 минг дона; товар тақчиллиги 300 минг дона; 
Б) дотация белгиланганини ҳисобга олганимизда, таклиф формуласи 
(2
Яҳ
2(Р+150)–200; кўринишини олади. У ҳолда дотация киритилгач, мувозанат 
баҳоси 2(Р+150)-200
ҳ
700-Р сўм бўлади; ЗР
ҳ
700-100; Р
ҳ
200 сўм. Талаб 
миқдори эса, С^
ҳ
700-200
ҳ
500 минг дона. Таклиф ҳажми <Эз
ҳ
2(200+150)-200; 
(Эз 
ҳ
700 - 200; <Эз 
ҳ
500 минг дона.)
Жавоб: мувозанат баҳоси 200 сўм; миқдори 500 минг дона. 
В) эгри солиқ киритилгач, таклиф формуласи қуйидаги кўринишга эга 
бўлади: С^.
ҳ
2(Р-150)—200; 
Маълумки, мувозанат нархнинг маълум даражасида талаб билан таклиф 
тенглигини ифодалайди. У ҳолда 2(Р-150)-200-700-Р; 2Р-300-200
ҳ
700-Р;
ЗР
ҳ
700+500; ЗР
ҳ
1200; Р
ҳ
400 сўм; мувозанат миқдори эса, СЗ
ҳ
700-400~300 
минг дона. мувозанат нархи 400 сўм, миқдори 300 минг дона. 
Ўрганилаётган категория ҳақида умумий тушунча бор, лекин 31 
мазмунига тушуниб етишга ёрдам берадиган қуйидаги масалани кўриб 
чиқайлик. 
Айталик, Эркинжон корхонада цех бошлиги лавозимида ишлаб, йилига 
600 минг сўм маош оларди. Банкда 1200 минг сўм пули бўлиб, йилига 14%
даромад келтиради. У хусусий бизнес билан шуғулланишга қарор қилди ва 
барча жамғарган пулини сарфлаб, кичик корхона очди. Биринчи йилнинг 
«рида бухгалтерия ҳисоби кўрсатдики, ҳамма қилинган харажатларни олинган 
даромаддан айириб ташлагач 660 минг сўм қолибди. Бир ҳисобчи, бухгалтерия 
ҳисоб-китобига кўра сарфлаган 1200 минг сўмлик инвестициянгизга нисбатан 
ташкил этади. Бу яхши деди. Иккинчи, касбий таълим методикасини чуқур 
ўрганган бухгалтер, албатта, хусусий тадбиркорлик билан шуғулланиш 
таваккалчилик хатари билан боғлиқ. Фойда олмай зарар кўришингиз ҳам 
мумкин эди. Лекин бизнесда «омад»ингиз бор экан. Айта олмайман. Чунки 
сизни реал иқтисодий фойдангиз – 108 минг сўм. Бу эса инвестициянгизга 
нисбатан -9% ташкил этади, Бухгалтерлардан қайси бири ҳақ? 
Албатта иккинчиси, сабаби Эркинжон хусусий 
бизнес билан қарор қилиб, олиши мумкин бўлган 600 
минг сўмлик маошдан воз кечди. Ундан ташқари 168 
минг сўм, олиши;
9. Нотўғри. Таклиф эгри чизиғини ўнгга 
силжиши 
ҳар 
нарх 
даражасида 
аввалгига 
қараганда 
кўпроқ, 
товар 
қилинаётганини 
кўрсатади. Уни графикда тасвирласак, қуйидаги кўринишда бўлади. 

---

59