Ventilyasiya xajmining normotiv kattaligini uglerod (IV) oksidining mikdorini xisobga olgan xolda bitta odamga bir soatda

balanslangan ovqatlanish deyiladi. 
Umumiy turmush tarzi, ish faoliyatining xarakteri, jinsi, yoshini xisobga olib 
o’zaro nisbatda to’g’ri va asoslangan holda ozuqa va biologik faol moddalarni (oqsil, 
yog’ va mineral elementlar) olinishi balanslangan ovqatlanishi asosiy prinsipi 
xisoblanadi. 
Ozuqa tarkibidagi oqsil, yog’ va uglerodlar, ularni energetik qiymati xisobga 
olinadi. 
Energetik qiymati bo’yicha ozuqa tarkibidagi oqsil, yog’ va uglevodlar I: I,2:4,6 
/ oddiy ko’rinishda I: I:5 / bir biriga nisbatda olinadi. 
Ishlash qobiliyatiga ega bo’lgan. Katta yoshdagi aholini oziq - ovqatga va 
energiyaga talabchanlik fiziologik normasini aniqlash ishni intensivligi buyicha, 
sutkada energiyani sarf qilinishi, ish prosessida, alohida ish operasiyalarida nerv 
sistemasini holati va boshqa o’ziga xosliklarga bog’langan holda olib borilgan. 
Ishni intensivligi buyicha ishlash qobiliyatiga ega bo’lgan aholini besh guruhga 
bo’linadi: 
1 guruh - asosan aqiliy mehnat bilan shug’ullangan ishchilar; 
2 guruh - yengil fizikaviy mehnat bilan bog’liq ishchilar; 
3 guruh – o’rtacha og’ir mehnat bilan bog’liq ishchilar; 
4 guruh – og’ir mehnat bilan bog’liq ishchilar; 
5 guruh - juda og’ir mehnat bilan bog’liq ishchilar. 
Katta yoshdagi aholini ishni intensivligi bo’yicha sutkada energiyaga 
talabchanligining asosiy o’lchamlari 1 - jadvalda ko’rsatilgan. 
KATTA YOSHDAGI AHOLINI ISHNI INTENSIVLIGI BUYICHA SUTKADA 
ENERGIYAGA TALABCHANLIGI 
21-jadval 

---

Ishni 
intensivligi 
bo’yicha 
aholini 
guruhlari 
Yoshi Erkaklar 
Ayollar 
kDj 
Kkal 
kDj 
Kkal 
I 
18-29 
30-39 
40-59 
11715 
11297 
10669 
2800 
2700 
2550 
10042 
9623 
9205 
2400 
2300 
2200 
II 
18-29 
30-39 
40-59 
12552 
12133 
11506 
3000 
2900 
2050 
10669 
10950 
9832 
2550 
2450 
2350 
III 
18-29 
30-39 
40-59 
13388 
12970 
12342 
3200 
3100 
2950 
11296 
10878 
10480 
2700 
2600 
2500 
IV 
18-29 
30-39 
40-59 
15480 
15062 
14434 
3000 
3600 
3450 
13179 
12761 
12133 
4150 
3050 
2900 
V 
18-29 
30-39 
40-59 
17991 
17154 
16317 
4300 
4100 
3900 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
Oziq - ovqat rasioni / ma'lum muddatga beriladigan oziq - ovqat/ tuzilganda 
oqsil, yog’ va uglerodlarning energetik qiymati xisobga olinishi kerak /22-jadval/. 
Ozuqa modda 
Organizmda oksidlanishdagi energetik 
qiymati 
kDj/g 
Kkal/g 
Oqsil 
16,74 
4,0 
Yog’ 
37,66 
9,0 
Uglevodlar 
/o’zlashtiriladigan/ 
16,74 
4,0 
Yoshingizni, jinsingizni, ishingizni intensivligi va xarakteri bo’yicha 
organizmingizni energiyaga talabchanligini aniqlang. 
Energetik qiymati bo’yicha oqsil, yog’ va uglevodlarni energetik balansini 
aniqlang /kDj yoki Kkal da/. 1 Kkal 4,1868 kDj ga teng. 
Ozuqa moddalarni energetik kiymati va kimyoviy tarkibini hisobga olib oziq - 
ovqat rasionini tuzish mumkin. 
Kuniga 3 - 4 marotaba ovqatlanish tavsiya etiladi. Uch marotaba ovqatlanishda 
ertalabki nonushtaga - 30%, tushlikga - 45% va kechki ovqatga - 25% to’g’ri kelish 
kerak.