Vi-bob. Korxonaning mehnat resurslari

 
6.5. Ishlab chiqarish resurslarining o’zaro ta’sir mexanizmi 
Ma’lumki, XVIII-XIX asrlarda ishlab chiqarishning ilk mexanizatsiyalash-
tirilishi davrida mehnat bozorida mehnat faoliyatining turli sohalarida 
ko’nikmalarga ega bo’lgan ish kuchi asosiy rol o’ynagan edi. Ya’ni ishlab chiqarish 
uchun maxsus tayyorgarlikni va katta jismoniy kuchnitalab etmaydigan, aksariyat 
ko’pchilik odam osongina egallay oladigan ko’nikmalarga ega bo’lgan ish 
kuchikerak edi. 
O’zining innovatsiyaviy rivojlanish bosqichiga qadam qo’ygan zamonaviy 
iqtisodiyotda mehnat bozorida taqdim etilgan resurslar katta ahamiyat kasb 
etmoqda. Birorta ishlab chiqarishni insonsiz tasavvur etib bo’lmaydi. Bevosita 
mehnatni tashkil etishning shakli yangi ijtimoiy-iqtisodiy tizimning shakllanishi va 
rivojlanishini ifoda etadi. Shuning uchun hamijodiy shijoatga ega bo’lgan 
xodimlargina innovatsiyaviy iqtisodiyotni rivojlantirishni ta’minlay oladi. Mehnat 

---

bozorida bugungi kunda taqdim etilayotgan inson resurslari ham yangi iqtisodiyotni 
shakllantirishga da’vat etilgan. 
Inson resurslari o’zida inson kapitaliga talab va uning taklifi hamda boshqa 
iqtisodiy ko’rsatkichlarga egaligisababli iqtisodiy munosabatlarning subyekti 
hisoblanadi. 
Inson resurslarining tarkibi xodimlarning kasbi va malakasi, shuningdek 
omilkorligi bilan ajralib turadi. Bunda: 
• kasb (ixtisoslik) – bu maxsus tayyorgarlik jarayonida egallagan, muayyan 
faoliyat turini bajarish imkonini beradigan bilimlar va ko’nikmalarning 
jamlanmasidir; 
• malaka – bu xodimgamehnat faoliyatining muayyan darajasidagi ishlarni 
(xizmatlarni) bajarish imkonini beradigan bilimlar va tajriba hajmidir; 
• omilkorlik – bu xodim tomonidan egallagan kasb ko’nikmalarining darajasi 
hisoblanadi. 
Inson resurslari tadbirkorlik qobiliyatini ham qamrab oladi. Tadbirkorlik