X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov
Download 5.06 Mb. Pdf ko'rish
|
Ўсимликшунослик
- Bu sahifa navigatsiya:
- Ekish muddati
|
0„g„itlash. Kuzgi bug„doy yeming unumdorligiga talabchan bo„ladi.
Rejalashtirilgan hosilni olish uchun yerga solinadigan o„g„itlar me‟yori agrokimyoviy kartogramma maiumotlariga asosan yerlardan hosil bilan chiqib ketadigan oziq moddalar, ekin o„zlash- tiradigan oziq elementlar va yerga solingan o„g„it miqdoriga qarab aniqlanadi. Kuzgi bug'doy azotga juda talabchan bo'ladi. U nay o„rash va boshoqlanish davrida azotni o„sishining dastlabki 4-5 chi haftasida, fosfomi va о„suv davrining boshidan gullagunga qadar, kaliyni ko„p 93 talab qiladi. Fosforli va kaliyli o'g„it!ar kuzgi bug„doyning qishga chidamliligini oshiradi, donning yetilishini tezlashtiradi. Poyaning yotib qolishidan va turli zamburug„ kasalliklaridan saqlaydi. Ko„p miqdorda azotli o„g„itlar solinganda tuplanish muddati uzayib, poyalardagi boshoqlar bir vaqtda yetilmaydi. 0„zbekiston «G„alla» ilmiy ishlab chiqarish birlashmasi ma‟lu- motlariga qaraganda kuzgi donli ekinlarga sug„oriladigan yerlarda quyidagi miqdorda o„g„it berilishi kerak: azot 180-200 kg/ga, fosfor 90- 110 va kaliy 60-90 kg/ga. Lekin unumdorligi past bo„lgan tuproqlarda bu miqdor 10-15% ga ko„paytiriladi. Ko„rsatilgan yillik miqdor bir necha muddatlarda ekishdan oldin va o„simliklarning o„sish davrida oziqlantirishda beriladi. Sug„oriladigan yerlarda ekishdan oldin 30 kg/ga azot, 90 kg/ga fosfor va 60 kg/ga kaliy beriladi. Shu bilan bir vaqtda gektariga 10-12 t/ga go„ng solinadi. Ekish davrida o„g„it solinmagan maydonlarda azot, fosfor va kaliy qisqa muddat ichida ekishdan keyin yoki maysa hosil qilganda, umuman o„g„itlar fevral oyidan kechiktirilmasdan solinishi ke'rak. Qolgan o„g„itlami teng ikkiga bo„lib, ikki marta oziqlantirishda solinadi. Birinchi oziqlantirish ertagi muddatlarda, ya‟ni 0„simlik- laming tuplanish davrida berilishi kerak. Bu muddat o„simliklaming rivojlanishiga qarab kuzgi-qishki yoki qishki- bahorgi muddatlarga to„g„ri kelishi mumkin. Ikkinchi oziqlantirish o„simliklaming nay o„rash davriga to„g„ri keladi. Oziqlantirishdan keyin maydonlami sug„orish zarur. 0„g„itlaming samaradorligini oshirish maqsadida ulami optimal muddatlarda, yuqori sifatli o„tkazish zarur. Ekish muddati Kuzgi bug„doyni maqbul muddatlarda ekish katta ahamiyatga ega. Kuzgi bug„doyni sug„oriladigan yerlarda lalmi yerlarga nisbatan ertagi muddatlarda ekish kerak. Chunki, bunday yerlar suv bilan ta‟minlangan bo„lib, urug„ ekilgandan so„ng, sug'orish natijasida maysalami undirib olish mumkin. Ertagi muddatlarda ekilgan bug„doy kuzda maysa hosil qiladi, sovuq tushgunga qadar o„simliklar tuplanib ulguradi. Bunday o„simliklar sovuqqa chidamli bo„ladi. Shuning uchun kuzda bug„doyning oktabr oyida maysalanishi va oktabr, noyabr oylarining oxirigacha tuplanish va shu rivojlanish davrida qishlashi ko„zda tutilishi kerak. Shuni hisobga olgan holda kuzgi bug„doyning ekish uchun qulay muddatlari shimoliy viloyatlar (Qoraqalpog„iston Respub- 94 likasi, Xorazm viloyati) uchun sentabr oyining birinchi va ikkinchi o„n kunligi, Markaziy viloyatlar uchun sentabming so„nggi o„n kuni oktabr oyining boshlari va Janubiy viloyatlar uchun esa oktabrning ikkinchi o„n kunligi hisoblanadi. Lalmikor yerlarda kuzgi don ekinlar kuzgi yog'ingarchi- liklardan keyin, ya‟ni aksariyat viloyatlarda oktabr oyining ikkinchi yarirnlarida ekilishi kerak. Download 5.06 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|