Янги китоб

1.2. Fanning mazmuni va uning boshqa fanlar bilan bog‘liqligi.
Fanning vazifalari.
«Sanoat korxonalarida ishlab chiqarishni tashkil etish»fani o‘z mazmuni
bo‘yicha juda ko‘p qirrali bo‘lib, ishlab chiqarish jamoalarining hayotining hamma
tomonlarini qamraydi. Fanning mazmuni quyida keltirilgan bo‘limlarda o‘z aksini
topadi:
1. Nazariy bilimlar, ob’yektning tavsifi, ishlab chiqarish jarayonining
tuzilishi.
2. Ishlab chiqarish majmuilarini tashkil etish va ulardan foydalanishning
ilmiy asoslari.
3. Xo‘jalikni boshqarish funksiyasi.
4. Boshqarishning tashkiliy shakllari va texnologiyasi.
Fan bir qator boshqa fanlar bilan o‘zaro bog‘liq. Avvalambor u falsafa,
iqtisod nazariyasi, menejment, stratekgik menejment, makro va mikroiqtisod,
tarmoq iqtisodi, pedagogika, psixologiya, huquq, texnologik fanlar, kibernetika va
boshqalarning yutuqlaridan foydalanadi.
Falsafa bilan aloqasi shuni bildiradiki, ishlab chiqarishni tashkil etish,
rivojlantirishning qonuniyatlarini tadqiq qilish va tahlil qilishda dialektika va
tarixiy jihatdan yondashish kerak. Iqtisodiyot nazariyasi jamiyatdagi ishlab
chiqarish munosabatlarining taraqqiyot qonunlarini o‘rganadi. Bu fan texnik fanlar
bilan ham o‘zaro bog‘liqdir. Ishlab chiqarishni tashkil etish va boshqarish fani
texnika va texnologiyani bevosita o‘rganmasada, uning iqtisodiyotiga ta’sirini

---

15
chetlab o‘tolmay, aksincha, texnologik jarayonlarni xom-ashyo, materiallar,
energiyadan oqilona foydalanish, ishlab chiqarish davrini qisqartirish, ish
jarayonini uzluksiz ishlab chiqarish oqimida tashkil etish, mahsulot sifatini
oshirishga erishish orqali menejer muhandislik-iqtisodiy nuqtai nazaridan ko‘rib
chiqadi.
Texnologik fanlar u yoki bu xom ashyoga ishlov berish va uni tayyor
mahsulotga aylantirishda mexanik, kimyoviy, termik va boshqa xil jarayonlar
mazmuni sifatida qaraladi. Menejment asoslari fani xo‘jalikni boshqarish
amaliyotida boshqarish uslubi, texnika va texnologiyasi sohasida foydalaniladi.
Kibernetika, rejalashtirish va boshqarish sohasida sistemali yondashish,
eksperiment va modellashtirishni qo‘llash kerakligini ta’kidlaydi.
Ko‘rib turibmizki, bu fan boshqa fanlar bilan chambarchas bog‘liq. Bu fan
o‘ziga xos bo‘lgan savollarga javob topishga va korxona ishining tashkil qilishining
yanada samaraliroq shakl va uslublarini ishlab chiqishga, butun ishlab chiqarish
jarayonining birligini ta’minlashga bog‘liq masalalarni echishga harakat qiladi.