Yo’nalishi talabalari uchun

Me`da osti bezi. 
U  me`daning  orqa  sohasida  1-2  bel  umurtqalari  qarshisida 
ko`ndalang joylashgan. Uning og`irligi 70-90 gramm bo`lib, uch qism: 
bosh, tana, dumdan iborat. U qorin pardadan tashqarida joylashgan. 
Me`da  osti  bezi  murakkab  tuzilgan,  chiqaruv  nayi  ko`p 
tarmoqlangan  bezlarga  kiradi.  Bez  shirasi  ishqoriy  xususiyatga  ega 
bo`lib, oqsil, yog` uglevodlarni parchalaydi. 
Me`da  osti  bezining  tana  va  dum  qismidagi  maxsus  hujayralar 
insulin ishlab chiqaradi. Insulin qondagi qand miqdorini bir me`yorda 
saqlaydi. 
Jigar. 
Jigar  qorin  bo`shlig`ining  yuqori  qismida     joylashib,  tepa  
qismi diafragmaga   tegib   turadi.   Uning   asosiy kismi   o`ng   
tomonga   joylashgan. 
Diafragmaga qaragan tomonidan o`roqsimon o`simta jigarni ikki 
qismga  :  o`ng    (katta),  chap (kichik)  bulakka  bo`ladi.  Jigar  eng  katta 
hazm bezi bo`lib, massasi 1500 gramm. Uni o`rab turgan fibroz parda 
qon tomirlar bilan birga jigarning ichkarisiga   kiradi   va   uni   juda   

---

 
81 
ko`p      bo`lakchalarga      ajratadi.      Har      bir  bo`lakchalar  ichida  vena 
shoxchalari, arteriya shoxchalari nerv tolalari, mayda limfa naychalari 
joylashgan. 
Jigar  umumiy  o`t  yo`li,  o`t  pufagi  naychasi  bilan  qo`shilib,  o`n 
ikki  barmoq  ichakning  pastki  yo`naluvchi  qismiga  quyiladigan 
umumiy o`t yo`lini hosil qiladi. 
Jigar organizmda muhim vazifani bajaradi. 
1. Organizmdagi zaharli moddalarni zararsizlantiradi. 
2. Ut suyuqligi ishlab chiqaradi. 
3. Embrional davrda qon elementlarini ishlaydi.