Yoshlаr sotsiologiyasi

 
Kalit soʼzlari: shaxs, inson, individ, shaxs nazariyasi, “Koʼzguli Men” 
nazariyasi, hulq-atvor roli, rol oʼyinlari, rol nazariyasi, shaxsning status-rol 
tamoyili, gender sotsializatsiyasi, ijtimoiy jarayonlar, hulq-atvor namunasi, norma 
va qadriyatlar tizimi, shaxsning shakllanishi, ijtimoiy ahamiyatga ega taʼriflar, ong, 
hulq-atvor. 
 
Oʼzini oʼzi nazorat qilish uchun savollar. 
1. 
Shaxsni oʼrganishda ijtimoiy yondashuvning oʼziga xosligi. 
2. 
Yosh insonni anglashning motivatsion sohasi. 

---

57 
3. 
Ehtiyojlar. Qiziqishlar. Qadriyatlar. 
4. 
Yoshlar rolining zamonaviy tipologiyasi. 
5. 
Shaxsning sotsializatsiyasi tushunchasi. 
6. 
Omillar, bosqichlar, sotsializatsiya sohalari. 
7. 
Ijtimoiy hayotning turli sohalarida yoshlar sotsializatsiyasining 
xususiyatlari. 
8. 
Turli guruh yoshlari sotsializatsiyasining xususiyatlari (oʼqiydigan, 
talaba, ishlaydigan, ilmiy-texnik, qishloq, tadbirkor yoshlar guruhi). 
9. 
Oʼzbekiston yoshlarining sotsializatsiya muammolari. 
Аmaliy vazifa. 
1. 
Sizningcha, har bir odam sotsiologik maʼnoda shaxs hisoblanadimi? 
Javobingizni asoslang. 
2. 
Shaxs – tarjimai holning mahsulidir. Bu toʼgʼrimi? 
3. 
Quyidagi roʼyxatdan shaxs xususiyatlari hisoblangan xarakteristikani 
tanlang: baland boʼyli, maqsadga intiluvchan, qiziquvchan, qoramtir, javobgarlikni 
his qiladigan, konservator, kuchli, melanxolik, sogʼlom, mehnatkash. 
4. 
Bolaning ijtimoiy tajribasida “Dunyo timsoli”: 
- 
“Dunyo timsoli» taʼrifi. 
- 
bolaning jamiyatga munosabati pozitsiyasini koʼrib chiqish. 
- 
bolaning sotsializatsiyasining iqtisodiy sharoitlari. 
5. 
Shaxsiy hayotiy tajribangizdan kelib chiqib quyida sanab oʼtilgan 
shaxs sifatlarining yuksakka, ishdagi karьeraga yetaklovchisini ayting: iroda, 
haqiqatgoʼy. Temperament. Zakovat. Tashqi koʼrinish. Kirishimli. Shumlik. 
Jismoniy kuch. Maqsadga intilish. Surbetlik. Tavvakal qilish qobiliyati. 
Xushmuomalalik. 
6. 
Hayotdan, kinodan, adabiyotdan ziddiyatli rolьga misol keltiring. 
7. 
Nima uchun qariyalar yoshlarga nisbatan zamonaviy jamiyatda 
noqulaylik his qilishini sotsializatsiya nuqtai nazaridan tushuntirib bering 
8. 
Vazifa. “Ota-ona sotsializatsiyasi tajribasining bolaga taʼsiri” 
mavzusida mustaqil tadqiqot oʼtkazing. Ota-onangizdan ularnining bolaliklari 
haqida soʼrang, ularni qanday tarbiyalashganini aniqlang, jazolashning qanday 
usullarini qoʼllaganlar, ularning ota-onalari qanday va nimaga oʼrgatganlar. 
9. 
Ota-onangizga nisbatan qoʼllanilgan tarbiya usullari va sizga nisbatan 
qoʼllanilayotgan tarbiya usullarini solishtiring. 
10. Sotsializatsiya tajribasi avloddan-avlodga oʼtib keladimi? Vaqt oʼtishi 
bilan qanday oʼzgarishlar sodir boʼladi va ular qanday izohlanadi?