Yoshlаr sotsiologiyasi

Yoshlarning zamonaviy ijtimoiy konsepsiyalari. 
Psixoanalitik kontseptsiya: Zigmund Freydning psixoanaliz nazariyasi 
isbotsiz qoidaga asoslanib Z.Freydning oʼquvchilari (R.Benedikt, L.Foyer 
L.Sheleff, E.Erikson) va rivojlangan neofreydistlar (G.S.Sallivan, K.Xorni, 
E.Fromm) tomonidan ishlab chiqilgan yoshlarning hayot yoʼli nazariyasi bilan 
bogʼliq. 
Insondagi 3 ta, yaʼni: biologik, ijtimoiy va psixologik mohiyatning 
uygʼunligi psixoanolitik kontseptsiyaning asosi boʼlib hisoblanadi. Uch mohiyat 
fikri yoshlar rivojiga taʼsir koʼrsatadi. Tadqiqotlarning asosiy mavzulari yoshlik 
tabiati, yosh insonlarning oʼsish jarayoni, turli avlod vakillari oʼrtasidagi 
kelishmovchiliklar, yosh insonlarning genderlik xulqi, mavjud ijtimoiy tuzumga 
yoshlarning agressiv munosabati kabilardir. 

---

5 
Strukturaviy-funktsional kontseptsiya: D.Bel, G.Markuze, R.Merton, 
T.Parsons, V.Rayx, А.Radkliff-Braun, E.Fromm nazariyalarini birlashtiradi. Ushbu 
mualliflar nazariyalari yoshlarni ijtimoiy-demografik guruh sifatida tahlil qiladi. 
Psixoanlizning diqqat markazida yoshlar hayoti davrlarining xususuyatlari 
va muammolari turadi, tuzilmaviy-funktsional yoʼnalish yoshlarni tuzilmaviy tahlil 
qilish kontseptsiyalari, ularning ijtimoiy qatlami va guruhlarini aniqlash (ijtimoiy-
kasbiy), ijtimoiy strukturada ularning funktsiyalarini ajratish kabilarni birlashtiradi. 
Yoshlar shaxs bilan boyitiladigan pozitsiyalar tizimi sifatida koʼrib chiqiladi, 
yoshlar uchun bu ijtimoiy statusga erishishni va maʼlum ijtimoiy rolni bajarishni 
anglatadi (T.Parsons, Sh.Eyzenshadt). Maktabni bitirish, kasb tanlash mehnat 
bozoriga chiqish, ota-ona uyidan tashqarida mustaqil hayot boshlash, oila qurish, 
toʼlaqonli fuqarolik statusga erishish kabilar yoshlardagi iqtisodiy, huquqiy, 
siyosiy, ijtimoiy xilma-xillikni shakllantiradi. Turli guruh yoshlarini ijtimoiy 
tuzilmaga kirgizish uchun bunday yondashuvning oʼrni katta boʼldi.