Yuz-jag’ jarrohligi fanidan oraliq nazorat javoblari

БИЛЕТ № 5

1)Атерома. Тугма кисталар(эпидермоид ва дермоид ) Патогенез, клиника, хирургик даво.

Ateroma (yun. athera – boʻtqa) – yumshoq, elastik, yuzasi silliq teriga yopishgan ogʻriqsiz tuzilma, xavfsiz oʻsma; yogʻ bezi chiqish yoʻlining bekilib qolishidan paydo boʻladi. Boshning sochli qismi, yuz, tashqi jinsiy a’zolarda kuzatiladi, koʻpincha yakka holda, ba’zan koʻp boʻladi. Jarrohlik yoʻli bilan davolanadi.
Ateroma yallig’lanish havfi yuqori bo’lgan o’sma. Chunki yog’ bezidan ajralgan yog’ mikroblar uchun ozuqa hisoblanadi. Ateroma tananing turli sohalarida bo’lishi mumkin yakka holda yoki ko’p(ateromatoz).
Epidermoid kistlar uchun boshqa nomlar epidermal kista, infundibulyar kista, epidermal inklyuziya kistasi, keratin kista va yog’ kistasi.
Эпидермал кисталар, кератинли кисталар тоифасига кириб, ёғ безлари фолликуласининг чиқарув тешиги бекилиб қолиши натижасида пайдо бўлади. Юз териси, бўйин ва сочли қисмида эпидермис остида жойлашади. Яллиғланиши натижасида оғриқ, атроф тўқималар шиши ва қизариши кузатилади.
Дермоид киста эмбрионал тараққиёти даврида юз шаклланишида нуқсон натижасида пешона, юқори ва пастки жағ дўмбоқлари қўшилиши сохаларида ривожланади. Одатда дахан ости сохаси, оғиз туби, бурун илдизи ва қанотлари, кўз косасининг ташқи ва ички қирғоқларида жойлашиб, кўп холларда ёшларда учрайди.
Дермоид кистаси бўшлиқли хосила бўлиб, қалин тери қоплама билан қопланган, хосила нохуш хидли, бўтқасимон, хира-оқиш модда билан тўлган. Киста ичидаги ажратма эпидермис, ёғ безлари, тер бези ва соч фолликуласи махсулотлари, баъзан таркибида соч сақлайди.
Кўздан кечирганда ўсмасимон, юмалоқ шаклли, аниқ чегараланган, оғриқсиз, устини қопловчи тери ёки шиллиқ қаватга ёпишмаган бўлади. Оғиз тубида жойлашса, у жағ-тил ости мушаги ўрта чизиғида сарғиш рангда кўринади. Катта ўлчамдаги киста тилни тепага кўтаради, гапириш ва овқатланишга қийинчилик туғдиради.
Гистологик текширилганда киста тери элементлари, яъни кўчган тери, соч фолликуллари, ёғ безларидан иборатлиги кўринади.
Даволаш: кистани капсуласи билан олиб ташлаш.

• 
  Агар киста жағ-тил ости мушаги устида жойлашган бўлса, операция оғиз ичидан ўтказилади.
  
• 
  Дахан остидаги кистани ташқаридан кесим билан олиб ташланади.
  

Dermoid kista. Dermoid kista embrional taraqqiyoti davrida yuk shakillanishida nuqson natijasida peshona, yuqori va pastki jag’ do’mboqlari qo’shilishi soxalarida rivojlanadi. Odatda daxan osti soxasi, og’iz tubi, burun ildizi va qanotlari, ko’z kosasining tashqi va ichki qirg’oqlarida joylashib, ko’p xollarda yoshlarda uchraydi. Dermoid kistasi bo’shliqli hosila bo’lib, qalin teri qoplama bilan qoplangan, hosila nohush hidli, bo’tqasimon, xira-oqish modda bilan to’lgan. Kista ichidagi ajratma epidermis, yog’ bezlari, ter bezi va soch follikulasi maxsulotlari, ba’zan tarkibida soch saqlaydi