Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti xorijiy tillar fakulteti


Zamonaviy ingliz tilidagi sheksprizmlarga kiritilgan o`zgartishlar


Download 0.63 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/79
Sana09.01.2022
Hajmi0.63 Mb.
#263521
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   79
Bog'liq
frazeologik birikmalarning paydo bolish yollari va ularning ozbek tilidagi muqobillarini tadqiq etish usullari (1)

Zamonaviy ingliz tilidagi sheksprizmlarga kiritilgan o`zgartishlar 

Hozirgi ingliz tilidagi sheksprizmlarga u yoki bu o`zgartishlar kiritilgan bo`lishi mumkin. 

Bunday o`zgartishlardan ba`zilarini quyidagi misollar orqali ko`rsatib o`tamiz: 

At  one  fell  swoop  sheksprizmi  qisqartirilgan  shaklda,  ya`ni  at  one  swoop  tarzida 

ishlatilgan va shundayligicha tilda qotib qolgan. Natijada esa miqdoriy variantlar yuzaga kelgan. 

Miqdoriy variantlar ibora tarkibining qisqarishi yoki kengayishi tufayli yuzaga keladi.  

They  go  quick,  one  after  another  –  fiva  of  them  vanished  already  at  one  swoop 

(S.O’Casey). 



In  one  fell  swoop  ingliz  tilining  amerika  variantida  tuzilishi  jihatdan  sinonim  qilib 

belgilangan.  



Mr.Strongfort  had  decided,  he  said,  to  teach  me  everything  in  one  well  swoop. 

(W.Saroyan). 



At one fell swoop [107;116] - bir zarbada, bir galda, bir onda, darhol. 

The  better  part  of  valour  is  discretion  sheksprizmi  ingliz  tilida  so`z  tartibi  o`zgargan 

holda mavjud: discretion is the better part of valour. 



The better part of valour is discretion [101;155] - mardlikning ko`rki – bu kamtarlik. 

Fool  somebody  to  the  top  of  his  bent  sheksprizmidan  to  the  top  of  somebody`s  bent 

birikmasi mustaqil ibora sifatida ajratib olingan. 



Fool somebody to the top of his bent – ahmoq qilmoq, ahmoq qilib ketmoq. 

to  the  top  of  somebody`s  bent  –  to`laligicha,  butunlay,  yetarlicha,  to`yguncha, 

xohlagancha. Bu fikrimizni quyidagi misollar orqali ifodalaymiz: 

                                                 

8

 Kontaminatsiya – o`xshash ikki so`z yoki ibora qismlarining  chatishuvi natijasida yangi so`z yoki iboraning paydo 



bo`lishi. 


 

 

 



42 

 

 



 

by  way  of  …  humouring  him  to  the  top  of  his  bent,  I  …  remarked  “What  a  delicious 

country you have about these lodgings of yours!” (Charles Dickens). 

Philip, in his happier moods, indulged Tom to the top of his bent (George Eliot). 

“Go on a smash of boats. Play hell to the top of your bent” [Jack London] 

Tarkibi kengaytirilgan sheksprizmga misol sifatida more honoured in the breach than in 



the observance iborasini olishimiz mumkin. 

more  honoured  in  the  breach  than  in  the  observance  –  amal  qilgandan  ko`ra  ko`proq 

qoida buzadi. Shekspir “Hamlet” da bu iboraning tarkibidagi ikkinchi in predlogini qo`llamaydi. 

Bu  predlog  keyinchalik  qo`shib  olingan,  buning  natijasida  esa  ikki  xil  varian  yuzaga  kelib 

qolgan. Bu quyida berilgan misollarda o`z tasdig`ini topadi: 



To my mind the afternoon call is a convention more honoured in the breach than in the 

observance. (W.Foster) 

Shekspirning  more  honoured  in  the  breach  than  in  the  observance  iborasi  custom  so`zi 

bilan bog`langan. 

Ko`plab sheksprizmlar vaqtlar o`tishi bilan leksik variantlarga ega bo`lib bordi, masalan:  



applaud  (yoki  cheer)  to  the  echo  –  baqirib,  zavqlanib  olqishlamoq,  gulduros  qarsaklar 

bilan olqishlamoq. Shekprizm: applaud to the echo [107;116]



Cram something down somebody`s throat 

o`z fikri, qarashlarini                                                                                 



Ram something down somebody`s throat 

majburan qabul qildirmoq 



Thrust something down somebody`s throat 

Sheksprizm: thrust something down somebody`s throat [113;122]

Ba`zi hollarda sheksprizmlar tarkibi almashtirilishi mumkin. Masalan: 

Buy golden opinions – o`zi haqida yaxshi, ijobiy fikrlarga ega bo`lmoq, olqishga sazovor 

bo`lmoq. 



Macbeth: … He hath honoured me of late; and I have bought golden opinions from all 

sorts of people … . [107;162] 

Hozirda buy fe`li o`rniga win fe`li ishlatilmoqda: 



I don`t want to use hackneyed phrases, but the fact is I can`t say it any other way, he`d 

won golden opinions. (William Somerset Maugham) 

The  sear,  the  yellow  leaf  sheksprizmining  zamonaviy  tilda  the  sear  and  yellow  leaf 

varianti mavjud. 



The sear, the yellow leaf  [107;121] - (kit.) keksalik yoshi.  

A Daniel come to judgement sheksprizmi hozirgi kunda ironiya sifatida ishlatiladi. 

A Daniel come to judgement – vijdonli, adolatli, yon bosmaydigan hakam.  


Download 0.63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   79




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling