Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

Фуқаролик принципига мувофиқ, Ўзбекистон Республикаси 
фуқаролари ёки Ўзбекистон Республикаси ҳудудида доимий яшовчи 
фуқаролиги бўлмаган шахслар республика ҳудудидан ташқарида 
жиноят содир этганда ҳам Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодекси 
билан жавобгарликка тортилади. Бунинг учун улар ўша давлат 
судининг ҳукми билан жавобгарликка тортилмаган бўлишлари лозим. 
Жиноят кодекси 12-моддаси 3-қисмида жиноят қонунининг 
ҳудуд бўйича амал қилиши универсаллик принципига асосланишини 
белгилаб қўйилган. Унга кўра чет эл фуқаролари, шунингдек 
Ўзбекистон ҳудудида доимий яшамайдиган фуқаролиги бўлмаган 
шахслар Ўзбекистон ҳудудидан ташқарида содир этган жиноятлари 
учун фақат халқаро шартномалар ва битимларда назарда тутилган 
ҳоллардагина Ўзбекитон Республикаси Жиноят кодекси бўйича 
жавобгарликка тортиладилар.

---

85 
Жиноят кодекси 12-моддаси 1-қисмида қатор шартлар мавжуд. 
Бу шартлар фуқаролик принципининг қуйидаги элементларини 
ифодалайди: 
1) 
алоҳида белгиланган субьектив таркиб; 
2) 
ушбу принципнинг амал қилиш ҳудуди; 
3) 
жиноий жавобгарликка тортиш асоси; 
4) 
Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексига мувофиқ 
жавобгарликка тортишни истисно қилувчи ҳолатлар. 
Фуқаролик принципи субьектив таркибнинг белгиси жиноят 
қонунининг 
қонунда 
кўрсатилган 
шахслар 
тоифасига, 
яьни 
республика фуқаролари ва республика ҳудудида доимий яшовчи 
фуқаролиги бўлмаган шахслар нисбатан амал қилишини англатади. 
Ўзбекистон 
Республикаси 
фуқароси 
қонунга 
мувофиқ 
Ўзбекистон Республикаси фуқароси деган ҳуқуқий мақомга эга 
бўлган 
шахслардир. 
Ўзбекистон 
Республикаси 
фуқаролигини 
тасдиқловчи ҳужжатларга паспорт, паспорт олингунга қадар 
туғилганлик гувоҳномаси киради.