Ўзбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я

вакиллари орқали ҳинд халқи анъаналари билан мусулмон­
ларнинг яқиндан танишишлари асосида амалга оширилган. 
Ўз навбатида, ислом ҳам ҳиндуийликка, ҳам ҳинд турмуш 
тарзига таъсир кўрсатган. Масалан, ислом таъсирида хотин- 
қизларнинг ожиза сифатида оилада эркакка бўйсунишлари, 
уларнинг кўпроқ бола тарбияси билан шуғулланишларини 
рағбатлантириш ва ижтимоий фаолликларини чеклаш каби- 
лар миллий анъана даражасига кўтарилди. Бундай таъсир санъ­
ат, адабиёт ва меъморчиликда айниқса жуда салмоқли булган.
Ҳиндуийлик ва ислом маданиятининг ўзаро мулоқоти 
қанчалик салмоқли бўлмасин, икки дин анъаналаридаги 
муаммолар тўлиқ бартараф этилмаган. Бу муаммолар, ташқи 
душман таъсири бўлмаса, эътиқоди жиҳатидан бир-бири­
дан фарқ қиладиган битга халқнинг тинч-тотув яшашига 
тўсқинлик қилмаган.
Хозир ҳам конфессиялараро муносабатлар масаласи дол­
зарб муаммо сифатидаги аҳамиятини саклаб қолган. Зеро, 
инглиз босқинчилари томонидан сунъий ҳосил қилинган 
мусулмонлар ва ҳиндуийлар ўртасидаги душманлик муноса­
батлари ҳиндуийликдаги модернизация жараёнларига сал­
бий таъсир этган. Исломга қарши курашда ҳиндуийликдаги 
фундаменталистик ва экстремистик рухдаги мазҳаблар ди­
ний анъаналарни сақлаб қолиш шиорини ўзларининг кураш 
байроғига айлантирганлар.
- 1 1 4 -

---

Ҳиндуийликдаги замонавийлашув (модернизация) жара- 
ёнларига тўсқинликларни фақат исломга қарши кураш зару­
рати билан боғлаб талқин қилиш нотўғри. Маълумки, ижти­
моий тараққиёт таъсирида динда ҳам тараққийпарвар ўзга- 
ришларни амалга ошириш ва диний анъаналарни \озирги 
замон талабларига мослаштириш зарурати вужудга келади.