Ўзбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я

Лекин бундай ўзгаришлар консерватив кучлар билан кураш 
орқали амалга оширилади.
Қайд этиш жоизки, диний анъаналарга содиқлик ҳамда 
ижтимоий тараққиётга тўсқинлик қилиш айнан бир нарса 
эмас. Ҳиндистон тарихида биз шундай ҳолатга дуч келамиз. 
Бу ерда ҳиндуийлик анъаналари инглиз мустамлакачилиги- 
га қарши курашнинг самарали воситасига айлантирилган. 
М.Ганди раҳбарлигидаги миллий озодлик ҳаракатининг иш- 
тирокчилари мустамлакачилик зулмига қдрши курашда «сва- 
раж» (ўзининг ҳокимияти) шиори билан чиққанлар. Ушбу 
шиор фуқароларнинг мустамлакачилик тартибига бўйсунмас- 
лигини билдирган. Кураш воситаси сифатида ҳиндуийлик- 
даги куч ишлатмаслик ақидаси асос қилиб олинган.
М.Ганди диний қоида ва анъаналарга содиқ бўлса ҳам, 
диний ақидапарастлик ва экстремизмга қарши кураш олиб 
борган. Жамиятнинг касталарга бўлинишини ва улар Уртаси­
даги тенгсизликни қоралаган. Хотин-қизларнинг тенглиги ва 
тул хотинларнинг турмушга чиқиш. эркинлиги учун кураш­
ган. Ҳиндуийликдаги мустамлакачиларга қарши курашда 
ёрдам берадиган, тараққийпарвар сиёсий мақсадларни амалга 
оширишга кўмаклашадиган, халқни умумий мақсад атрофида 
бирлаштирадиган ғояларни қабул қилган.
Ҳиндистоннинг ҳозирги сиёсий ҳаётида диний анъана­
лар, айниқса, ҳиндуийлик анъаналари жуда катга. ахамият­
га эга. Демократик жамият қураётган мамлакатда сиёсий ҳоки- 
мият учун курашувчи кучлар диний анъаналарга ўз дастур- 
ларининг энг долзарб мавзуси сифатида қарайдилар. Реак­
цион сиёсий кучлар ҳиндуийлик анъаналарининг энг қолоқ 
ва консерватив ғояларини жамиятда қайта тиклашга ҳаракат 
қиладилар. Лекин улар сиёсий ҳокимиятда кучли мавқега эга 
эмаслар. Ҳозирги сиёсий ҳокимият маъмурияти диний анъа-
115 -

---