Ўзбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я

бўлган диний эътиқодлар тўқнашган. Ҳиндуийлик маҳаллий 
халқларнинг маданияти ва руҳиятини ўзида акс этгириб, одам­
ларда мўътадиллик, бардошлилик ва ўз ички дунёси билан 
уйғунликда яшаш каби хислатларни шакллантирган. Исломга, 
диний бағрикенглик билан бирга, муайян даражада ғайриму- 
сулмонларга нисбатан муросасизлик, одамларни дин талабла­
рига сўзсиз бўйсунишга ва раҳбарларга кўр-кўрона ишонишга 
даъват қилиш кабил ар ҳам хосдир. Лекин ҳиндуийлик ва ислом 
таълимотларида жиддий тафовутлар мавжудлигига қарамай 
халқларни эътиқодига кўра бир-биридан ажратувчи, улар ўрга- 
сида ишончсизлик қузғатувчи қэраштарга нисбатан уларни ўзаро 
яқинлаштирувчи жиҳатлар устунлик қилади. Бу эса динлар ўрта- 
сида ўзаро мулоқотни вужудга келтиради.
Исломда мавжуд бўлган одамларнинг Оллоҳ олдидаги 
тенглиги, инсонни олий қадрият деб билиш каби ғоялар,
113 -

---

ахлоқий қадриятларга алоҳида эътибор маҳаллий халқлар- 
да, айниқса аҳолининг ўрта ва қуйи табақалари вакиллари- 
да қизиқиш уйғотган. Бобурийлар сулоласининг ҳукмронли- 
ги даврида сиёсий ҳокимиятни мусулмонлар назорат қил- 
ганлиги сабабли, маҳаллий аҳолининг юқори табақага ман­
суб вакилларининг ҳам сиёсий манфаатлардан келиб чиқ- 
қан ҳолда оилавий равишда ислом динини қабул қилиш ҳол- 
лари учраб турган. Лекин бу ерда ислом бошқа минтақалар 
(Миср, Эрон, Месопотамия)даги каби халқнинг кўп асрлик 
ноёб анъаналарини енга олмаган. Шу боис ислом ҳиндуий- 
лик билан бирга фаолият кўрсатишга мажбур булган.
Ҳиндуийлик ислом дини таълимотининг ривожланишига 
ҳам таъсир ўтказган. Бу исломни қабул қилган маҳаллий аҳоли