Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро озиқ-овқат ва енгил саноат технологияси институти

ЭСТЕТИКА ФАНИНИНГ АСОСИЙ ТУШУНЧАЛАРИ - Эстетиканинг энг умумий, умумий ва махсус категориялари мавжуд. Энг умумий ка­тегорияларига гўзаллик, хунуклик, нафосат, уйғунлик, улуғвор­лик, тубанлик, фожиавийлик, кулгилилик киради. Умумий катего­рияларга қаҳрамонлик, қўрқоқлик, эстетик идеал, эстетик дид, эстетик ҳиссиёт киради. Махсус категорияларга халқчиллик, милллийлик, умуминсонийлик, бадиийлик, ғоявийлик киради.
Эстетик амалиёт - табиат ва жамият қадриятлари муносабат­лари тизимидаги эстетик хусусиятлар (гўзаллик ва хунуклик, улуғворлик ва пасткашлик, фожиалилик ва кулгилилик) қонуният­лари намоён бўлади. Инсоннинг эстетик фаоллиги сифати ва дара­жаси эса эстетик қадриятлар билан эстетик баҳолаш қобилияти, эстетик идрок этиш билан эстетик амалиёт ўрталаридаги узвий алоқадорлик маданиятнинг барча соҳаларидаги бадиий ва эстетик ўзаро боғлиқлик билан ўлчанади.
8 - Машғулот: Эстетик таълимотлар тарихи. (2 соат)
Режа:
1. Қадимги эстетик фикрларнинг вужудга келиши.
Зардуштийлик таълимотида гузаллик масалалари.
2. Қадимги дунё мутафаккирларининг эстетик таълимотлари.
(Ҳиндистон, Хитой, Миср, Юнонистон ва бошқа)
3. Ислом ва эстетика. Марказий Осиё мутафаккирлари қарашла­рида эстетика ва гузаллик.
4. Мумтоз шоираларнинг эстетик қарашлари.
ТАЯНЧ ИБОРАЛАР:
Эстетик тафаккурнинг пайдо бўлиши, Қадимги Шарқ на­фосатшунослиги. Шумер ва Вавилонда эстетик ғояларнинг шакл­ланиши, Марказий Осиё, Эрон, Қадимги Ҳиндистон эстетик қарашлари, “Авесто”нинг эстетик моҳияти. Қадимги дунёнинг мумтоз нафосатшунослиги, Қадимги Юнонистонда эстетик қарашлар, Суқрот, Афлотуннинг эстетик ғоялари, Арастунинг эстетик таъ­лимоти, Қадимги Румо нафосатшунослиги, Антик дунё нафосатшу­нослигининг жаҳоншумул аҳамияти. Исломда нафосат талқини,”Қуръон”да нафосатга оид қараш­лар, Форобийнинг эстетик қарашлари, Ибн Синонинг эстетик қарашлари, Берунийнинг эстетик қарашл+ари, Умар Хайёмнинг эстетик қарашлари, Тасаввуф нафосатшунослиги, Ғаззолийнинг эстетик қарашлари, Румийнинг эстетик қарашлари, Амир Темур­нинг эстетик қарашлари, Навоийнинг эстетик қарашлари, Жо­мийнинг эстетик қарашлари, Бобурнинг эстетик қарашла­ри,А.Рудакийнинг эстетик қарашлари, А.Фирдавсий эстетик қарашлари, Тазкира - нафосатшунослик рисоласи;