Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги с. Адилова Ў з б е к т и л и

М.Турдиев 
6-топшириқ. Бирикмалардаги рақам ва белгиларни сўз билан ёзинг. 
123-мактаб, 75% , $ 200, 3.25 марта, 2.5 МБ, 2000-йил, 0.05 г, 3/5 қисм, 8 795 
603 сўм , 07.07.07 соат 07 да. 
7-топшириқ. Қуйидаги гапларни тўлдиринг. 
Европадаги энг узун дарё - … . Энг кичик қушнинг номи - ... . Эверест – энг 
... . Дунёдаги энг бадавлат одам - ... . Инсон учун энг азиз зот - ... . Хитой – ...
Ўзбекистон Миллий университети - ... . Амазонка – энг ... дарё. 
Шаҳримиздаги энг баланд бино - ... . Дарс жадвалимиздаги энг қийин фан - ...
8-топшириқ. Матнни ўқинг. Унинг мазмунини ёритувчи саволлар тузинг. 
АКВАРЕЛЬ 
Қадим замонлардан акварель бўёқлари ўзининг нафислиги ва рангларининг 
ёрқинлиги билан рассомларни қизиқтириб келган. Акварель 6ўёғи таркибига 
бўёқ моддаси (ўсимлик ёки минералларнинг майин қилиб янчилган кукуни) 
ва боғловчи модда — олча елими, глицерин ва озроқ асал киради. Булар 
ҳаммаси сувда осонгина эрийдиган бўлгани учун бўёққа сув қўшиб 
суюлтириб ишлатилади.
Акварель билан ишланганда оқ 6ўёқ ишлатилмайди, унинг ўрнини оқ 
қоғознинг
Ў
зи ўтайди. Акварелнинг гуашь ёки мойбўёқлардан фарқи унинг 
тиниқлиги, бўёқларнинг ёрқинлиги ва тозалигидадир. Шунинг учун бу 

---

105 
бўёқларни ишлатганда қатламлар ниҳоятда юпқа бўлишига ҳаракат қилиш 
керак. Жуда силлиқ қоғозга бўёқ текис суртилмайди, шунинг учун қоғоз 
оппоқ, етарли даражада қалин ва юзаси ғадир-будир бўлиши керак. 
Қоғознинг чеккалари букланиб кетмаслиги учун махсус тахта (планшет)га 
маҳкамлаб тортиб қўйиш ҳам мумкин. 
Акварель бўёқлари қаттиқ ҳолда тахтачаларда ва юмшоқ ҳолда, тюбикларда 
24 ва 16 рангли тўпламлар ҳолида сотилади. Тўпламдаги учта асосий бўёқ – 
қизил, сариқ ва кўк жуда сифатли бўлиши лозим. Акварель бўёқлар билан 
натюрморт ишлаганда майин мўйнали, юмалоқ шаклдаги, уч томони 
ингичкалашиб борадиган мўйқаламлардан фойдаланиш керак. Акварель 
бўёқлари билан расм ишлаганда қоғоз тортилган планшетни тўғри тутиш 
жуда муҳим. Планшетни 30 градус қияликда тутган маъқул.