1-савол. Маркетинг тизимида товар тушунчаси ва унинг ўрни
Товар бўйича Ф.Котлернинг уч даражасини келтириш
Товар атроф-муҳитининг жалб этувчанлик омиллари
Товарлар таснифи
Мезон
|
Товарлар асосий гуруҳлари
|
Мақсадли вазифа
|
кундалик талаб қилинадиган товарлар, олдиндан танланадиган товарлар, алоҳида талаб қилинадиган товарлар ва талаб пассив бўлган товарлардан иборат истеъмол товарлари
ишлаб чиқариш—техник йўналишдаги товарлар (саноат товарлари)
|
Бозор тури
|
илаб чиқарувчилар бозори;
етказиб бериладиган товарлар
|
Истеъмолга тайёрлик
|
Хомашё, материаллар, ярим тайёр маҳсулотлар, деталлар
|
Истеъмолчилар сони
|
оммавий фойдаланиладиган товарлар
|
Товарларни мақсадли вазифаси бўйича таснифлаш
2-савол. Товарнинг ҳаётий даври ва босқичлари
1-босқич 2-босқич 3-босқич 4-босқич
Сотиш
Фойда
Вақт
Капитал
қуйилмалар Тадқиқотлар Бозорга Ўсиш Етуклик Чиқиш
ва зарарлар ва товарни иш- чиқиш босқичи ва тўйиниш босқичи лаш босқичи босқичи босқичи
Товарнинг ҳаётий даври мобайнида товарнинг
сотилиши ва фойданинг тавсифи
Товарнинг ҳар хил ҳаётий даври фазасида маркетинг тактикаси
|
Бозорга чиқиш босқичи
|
Ўсиш босқичи
|
Етуклик босқичи
|
Чиқиш босқичи
|
Товар
|
Асосий
|
Номенклату-расини кенгайтириш
|
Янги товар-ларни бозорга киритиш
|
Бозордан чиқиш
|
Баҳо
|
Паст, аксинча юқори
|
Нарх олдинги фазадагига нисбатан баланд, ёинки унинг юқори даражасига мос келади
|
Чегирма ва нархга нисбатан техник ҳаракатлар
|
Талаб ҳолатига мос келади
|
Сотиш
|
Товар тарқатиш чегараланган, бир сегментда концентра-цияланган
|
Сотишни тез кенгайтириш, янги сегмент-ларни топиш
|
Интенсив сотиш
|
Товарни танлаб тарқатиш
|
Товарни бозорга силжи
тиш
|
Анча ҳаракат талаб этилади
|
Мумкин қадар максимал ҳаракат
|
Фойдага мос равишда ҳаракатнинг кучсизланиши
|
Товарни бозордан чиқариш
|
Сервис
|
Назорат, мумкин қадар марказлашти-рилган назорат
|
Назорат, мумкин қадар марказлашти-рилмаган назорат
|
Сервис мар-кази томони-дан олиб боиладиган назорат
|
Товарни сотиш учун янги имкониятлар яратиш мақсадида сервисдан фойдаланиш
|
3-савол. Янги товар ишлаб чиқариш стратегияси
Маҳсулот янгилиги даражалари
2-илова
Мезонлар
|
Меъёрий
|
Техник
|
Иқтисодий
|
Ташкилий
|
Технологик меъёрлар
|
Товарнинг функционал хислатлари
|
Истеъмол нархи
|
Кфолат
|
Миллий стандарт
|
Ишончлилик
|
Бозор нархи
|
Чегирмалар тақдим этиш
|
Патент тозалиги
|
Эстетик кўрсаткичлар
|
Товар эксплуатацияси билан боғлиқ харажатлар
|
Сервис хизмати кўрсатиш
|
Меъёр ва стандартларга мувофиқлик чегаралари
|
Эргономик кўрсаткичлар
|
Транспорт харажатлари
|
|
3-илова
Мустақил ишлаш учун топшириқ
1. Фототоварлар магазинида кўргазма-сотув бўлиб ўтди. Янгилик – рақамли фотоаппарат таклиф этилди. Кенг ассортиментда оддий фотоаппаратлар, шунингдек: алмаштириладиган фотообъективлар, штативлар, фотопленка, фотоқоғоз ва ҳ.к. сотилади. Магазинда харид қилинган фотоаппарат учун чек кўрсатишда пленка ювиш ва сурат чиқариш учун 25% чегирма ташкил қилиган. «Кичик синф ўқувчилари учун» фотоаппарат арзон нархда сотилган.
Товарларни уларнинг талабни шакллантиришдаги роли бўйича таснифланг.
Қайси товарлар «етакчи-товар», қайсилари «карвонбоши-товар» ва «қўллаб-қувватловчи товар», шунингдек, «чорловчи товар» синфига киритилишини кўрсатинг.
2. А корхона бир нечта ўхшаш товар гуруҳлардан биттадан модель чиқаради, Б корхона эса - бир нечта фарқ қилувчи товарлар гуруҳидан кўплаб моделлар чиқаради. Уларнинг ассортименти кенглиги ва чуқурлигини тавсифланг.
3.Озиқ-овқат маҳсулотлари рақобатбардошлигини аниқлашда биринчи навбатда органолептика баҳоси натижаларини ҳисобга олиш зарур. Тадқиқот объектлари сифатида 5 та чой намунасини оламиз: Pickwick (Ҳиндистон), Dilmah (Цейлон), Lipton (Ҳиндистон), Milford (Ҳиндистон), Юань (Хитой).
Жаҳон амалиётида чой сифатининг органолептик кўрсаткичлари (ҳиди ва таъми), дамламаси, дамланган чой баргининг ранги, қуруқ чойнинг ташқи кўриниши 10 балли шкалада баҳоланади. Бироқ чой учун ўзига хосликлар мавжуд. «Уникум» чойини истисно қилганда ҳеч қайси чой 10 балл олмайди. «Уникум» бу – интилиш лозим бўлган идеалдир.
Бундай ўта юқори сифатли чой дунёда йилига атиги 100 кг ишлаб чиқарилади. Қолган чойлар анча кам балл олади. Масалан, краснодар чойи ва грузин чойи бу шкалада кўпи билан 5-5,5 балл олади. Энг яхши импорт навлар - 7 ва камдан-кам ҳолларда 8 балл олади.
Бироқ бошқа, балл баҳосининг оддий шкаласидан ҳам фойдаланиш мумкин бўлиб, унга кўра ҳар бир кўрсаткич бўйича олиш мумкин бўлган максимал балл 5 га тенг.
Айтайлик, тадқиқ этилаётган чой намуналари балл баҳолари натижалари қуйидагича:
тадқиқ этилаётган чой намуналари балл баҳолари натижалари
Do'stlaringiz bilan baham: |
