Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети самарқанд филиали бухгалтерия ҳисоби, солиқ ва молия кафедраси

1.3. Ички аудит соҳасига таъалуқли бошқа меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатлар
Ҳозирда ички аудит хизмати фаолияти учта асосий меъёрий ҳужжатлар билан тартибга солинмоқда:
1. Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Қимматли қоғозлар бозорини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида" 2006 йил 27 сентябрдаги ПҚ-475-сон қарори.
Тижорат банклари ва бюджет ташкилотларидан ташқари активларининг баланс қиймати 1 млрд. сўмдан ортиқ бўлган корхоналарда ички аудит хизмати ташкил этилади ва ички аудит хизмати раҳбарини, унинг ходимларини лавозимга тайинлаш ва эгаллаб турган лавозимидан озод этиш, корхона кузатув кенгашининг қарорлари бўйича уларга иш ҳақи миқдорини ва бошқа тўловларни белгилаш билан бирга улар корхона кузатув кенгашига бевосита бўйсунади.
2. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Устав фондида давлат улуши бўлган корхоналарнинг самарали бошқарилишини ва давлат мулкининг зарур даражада ҳисобга олинишини таъминлаш чора-тадбирлари тўғрисида” 2006 йил 16 октябрдаги 215-сон Қарори. Қарорга мувофиқ, Корхоналардаги ички аудит хизмати тўғрисидаги Низом тасдиқланган.
Қуйидаги меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатларда ҳам ички аудит хизмати тўғрисида нормалар мавжуд:
1. Ўзбекистон Республикасининг “Акциядорлик жамиятлари ва акциядорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида” ги 1996 йил 26 апрелдаги 223-I-сон Қонуни.
- 82-модда, 15 хатбоши «Жамият кузатув кенгашининг ваколатлари» - «ички аудит хизматини ташкил этиш ва унинг ходимларини тайинлаш»;
- 110-1-модда. Ички аудит хизмати;

Активларининг баланс қиймати бир миллиард сўмдан кўп бўлган жамиятда ички аудит хизмати ташкил этилади. Ички аудит хизмати жамиятнинг кузатув кенгашига ҳисобдордир.

Ички аудит хизмати жамиятнинг ижроия органи, ваколатхоналари ва филиаллари томонидан қонун ҳужжатларига, таъсис ҳужжатлари ва бошқа ҳужжатларга риоя этилишини, бухгалтерия ҳисоби ва молиявий ҳисоботларда маълумотларнинг тўлиқ ҳамда тўғри акс эттирилиши таъминланишини, хўжалик операцияларини амалга оширишнинг белгиланган қоидалари ва тартиб-таомилларига риоя этилишини, активларнинг сақланишини, шунингдек жамиятни бошқариш юзасидан қонун ҳужжатларида белгиланган талабларга риоя этилишини текшириш ва бу борада мониторинг олиб бориш орқали жамиятнинг ижроия органи, ваколатхоналари ва филиаллари ишини назорат қилади ҳамда баҳолайди.
Ички аудит хизмати ўз фаолиятини Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланадиган тартибга мувофиқ амалга оширади.
2. Ўзбекистон Республикасининг «Масъулияти чекланган ҳамда қўшимча масъулиятли жамиятлар тўғрисида»ги 2001 йил 6 декабрдаги 310-II-сон Қонунининг «Ички аудит хизмати» деб номланган 45-1-моддаси.
Ушбу модданинг мазмуни Ўзбекистон Республикасининг “Акциядорлик жамиятлари ва акциядорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида” ги Қонунининг 110-1 моддаси мазмунига тўлиқ мос келади.
3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2010 йил 26 ноябрдаги ПҚ-1438-сон “2011-2015 йилларда республика молия-банк тизимини янада ислоҳ қилиш ва барқарорлигини ошириш ҳамда юқори халқаро рейтинг кўрсаткичларига эришишнинг устувор йўналишлари тўғрисида”ги Қарори билан тасдиқланган № 2 илованинг 7 бўлими «Аудит бўйича кўрсатиладиган хизматларни ривожлантириш»:
- ички аудиторга малака талабларини белгилаган ҳолда, ички аудит хизмати ходимларини сертификатлаш тизимини жорий этиш.