Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги


Download 391.64 Kb.
Pdf ko'rish
bet6/56
Sana13.09.2023
Hajmi391.64 Kb.
#1677425
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   56
Bog'liq
Kitob 2966 uzsmart.uz

Q
1
-Q
2
L

=----------------=---------
Q
1
Q
1


Иссиқлик машинасининг фойдали иш коэффициенти ишчи жисмнинг
табиатига боғлиқ бўлмай, хароратлар оралиғи орқали ифодаланади, ва
кўриниши кўйидагича бўлади:
T
1
-T
2

=----------------
T
1
Бу ерда, T
1
- иссиқлик манбаидаги иссиқликнинг харорати,
T
2
– совитгичнинг харорати.
Клаизиус (1850 йилда) шу қонуният асосида қуйидагини таъриф берган:
иссиқлик ўз ўзидан совуқ холдаги жисмдан иссиқ холдаги жисмга ўз ўзидан
ўта олмайди. Яъни иссиқлик машинаси ўзидаги барча иссиқликни тулиқ
ишга айлантириб бера олмайди.
Термодинамиканинг II конуни Карно бўйича куйидагича таърифланади:
Айланма жараенда киздиргичнинг иссиклиги тўлиқ ҳолда ишга айланиши
мумкин эмас. Тўлиқ циклнинг фойдали иш коэффициенти:
ηt = 1-q
2
/q
1
q
1
- ишчи жисмга узатилган иссиклик микдори.
q
2
- ишчи жисмдан ажратиб олинган иссиклик
Бу конуниятдан шундай хулоса келиб чикади:
Термик фойдали иш коэффициенти бирга тенг булган булган иссиклик
машинасини яратиб булмайди.
Ёпик системаларда термодинамик жараёнлар
Ишчи жисмнинг бирон бир параметри ўзгартирилса термодинамик
жараён содир булади. Жараёнлар турлича бўлади: мувозанат холатида,
номувозанат холатида, қайтар ва қайтмас.
Ёпик системалар атроф мухит ва бошқа системалар билан модда
алмашинмайдиган системаларга айтилади. Бундай системалар 2 хил бўлдаи:
адиабатик ва политропик жараёнлар.


Адиабатик жараён – ташки мухит билан иссиқлик алмашинуви
бўлмайдиган жараён.
Политропик жараён – иссиқлик сиғими ўзгармайдиган жараён.
Адиабатик жараён учун термодинамиканинг I конуни:
dU=dL еки ∆U= -L dU+dL=0
Термодинамиканинг II конунига кура барча реал жараенлар кайтмас ва
мувозанатда булмайди.
Жараенларни кайтмас бўлишига сабаб:
1)
Ишчи мухитда босим, зичлик, харорат ва бошқа параметрлар
градиенти иштирок этади, бу градиентларга энергия сарфланади,
тизимнинг энтропияси ортади.
2)
Ишчи жисмни атроф-мухит билан ташқи ишқаланиши
3)
Юкори хароратли ишчи жисмдан кичик хароратли ишчи жисмга
иссиклик узатилиши.
Масала №1
Узгармас босим киймати 0,1 Мпа бўлганда хавони -23
0
С дан + 22 С
гача киздириш учун канча микдорда иссиклик сарфлаш керак? Хаво сарфи
10
4
кг/соат.
t
1
даги хаво энтальпияси h
1
= 462 kДж/кг
t
2
даги хаво энтальпияси h
2
= 508 kДж/кг
Ечиш:
Изобарик жараенда келтирилаетган иссиқликнинг солиштирма миқдори
қуйдагича аниқланади:
q= h
2
-h
1
=508-462=46 кДж/кг
10
4
кг/с хавони киздириш учун иссиклик сарфи қуйидагича:
Q= mg=10
4
*46=4,6*10
5
кДж/с = 128 кВт.



Download 391.64 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   56




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling