Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги


Download 391.64 Kb.
Pdf ko'rish
bet9/56
Sana13.09.2023
Hajmi391.64 Kb.
#1677425
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   56
Bog'liq
Kitob 2966 uzsmart.uz

Материал баланс:
∑ m
I
+ m
Iос
= ∑m
II
+ ∆m


Бу ерда,
∑m
I
ва ∑m
II
– технологик тизимга кираётган ва тизимдан чиқаётган моддий
оқимлар йиғиндиси,
m
I
ос
- атроф муҳитдан келаётган модда оқими,
∆m – технологик тизимдаги модда массасини ўзгариши
Энергетик баланс:
∑Q
I
+ ∑L
I
= ∑Q
II
+ ∑L
II
+ Q
oc
Бу ерда,
∑Q
I
ва ∑Q
II
– технологик тизимга кираётган ва ундан чиқаётган иссиқлик
оқимларининг йиғиндиси,
∑L
I
ва ∑L
II
– технологик тизимга киритилаётган ва ундан чиқарилаётган
ишларнинг йиғиндиси,
Q
oc
– атроф муҳитга берилаётган ёки ундан олинаётган иссиқлик миқдори.
Агар 
система 
бошка 
системалар
билан 
фақатгина
иссиқлик
кўринишида энергия алмашинса, баланс қуйидаги кўринишга келади:
∑Q
I
= ∑Q
II
+ Q
ос
Бу тенглама иссиқлик баланси тенгламаси дейилади.
Эксергия оқимининг тенгламаси қуйидаги тенгсизлик кўринишида
бўлади:
∑Е
Im
+ ∑Е
Iq
+ ∑E
lI
> ∑E
IIm
+ ∑E
qII
+ ∑L
lII
Бу ерда
∑E
m
I
ва ∑E
m
II
- модда оқимларини система кираётган ундан чиқаётган
эксергияси.
∑E
q
I
ва ∑E
q
II
- иссиқлик оқимларини система кираётган ундан чиқаётган
эксергияси
∑E
l
I
ва ∑E
l
II
- системага берилаётган ундан олинаётган иш эксергияси.
Агар
∑E
I
m
+ ∑E
q
I
+ ∑L
l
I
= ∑Е
I
ва
∑E
II
m
+ ∑E
q
II
+ ∑L
l
II
= ∑Е
II
бўлса
Умумий ҳолда қуйидагича ёзиш мумкин:
∑E
I
> ∑E
II


бу тенгсизликни аниқ кўринишга келтирилса ва эксергия йўқотишлари
ҳисобга олинса қуйидагича ифодалаш мумкин:
∑E
I
= ∑E
II
+ ∑D
Бу тенглама эксергетик баланс тенгламаси ҳам дейилади. Эксергетик
балансни Грассман диаграммасида кўриб чиқилса бўлади:
Бу диаграммада эксергиянинг ҳамма оқими чизиқ билан ифодаланган.
Техник системадаги жараённи
қайтмаслиги натижасида эксергиянинг
йўқотилиши штрих билан кўрсатилган.
Эксергия йуқотилишини Гюи–Стодола тенгламаси орқали ҳисоблаш
хам мумкин:
∑D = Т
ос
∑∆S
∑∆S – жараёнда иштирок этувчи барча моддаларнинг энтропиясини
ўзгариши.
Эксергияни йўқолиши деганда унинг тўлиқ
йўқ
бўлиши, ёки
эксергиянинг диссипацияси дейилади.


Эксергетик тахлил усули
Эксергия ҳар доим маълум таннарҳга эгалиги учун уни тежамли йўл
билан сарфланиши лозим.
Барча системаларда бажарилган ишнинг
самарадорлиги фойдали иш коэффициенти билан белгиланади:
η = L
II
L
I
Бу ерда,
L
I
– сарфланган иш
L
II
- олинган иш
Агар мосламага иссиқлик оқими кўринишида энергия келтирилса, ва
иш кўринишида системадан чиқарилса, унда фойдали иш коэффициенти
қуйидагича аниқланади:

Download 391.64 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   56




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling