Zbekstan respublikasi den sawliqti saqlaw ministrligi qaraqalpaqstan medicina instituti

IV. Juwmaq

COI izertlewleri qarar qabıllaw quralı retinde den sawlıqtı saqlaw ekonomikasında zárúrli rol oynawı múmkin. Tiykarǵı qátelik COI analizin birdey CBA retinde kórip shıǵıwdı dawam ettiriw edi. Sońǵı 30 jıl ishinde den sawlıqtı saqlaw ekonomistleri tárepinen ámelge asırılǵan umtılıw-háreketlerdiń kópshiligi COI izertlewleri párawanlıq ekonomikasınıń jaqsı qabıl etilgen organınan qanshellilik uzaq ekenligin kórsetiwge yamasa COI hám WTP texnikası ortasındaǵı munasábetlerdi tabıwǵa qaratılǵan. COIlarga isenimlilik beriwi múmkin. Eger bul umtılıw-háreketler eki jantasıwdıń tiykarǵı kemshiliklerin jaqsılaw túsiniwge járdem beriwde zárúrli áhmiyetke iye bolsa -de, eger olar basqa kózqarastan kórip chiqilsa, COI izertlewleri aktual bolıwı múmkin, dep ishoniladi.

COI analizi basqa hár qanday ekonomikalıq bahalaw analizinen parıq etedi, sebebi ol tiykarınan ǵárejetlerdi nátiyjeler menen salıstırmaydı. Bul xarakteristikaiy izertlew bolıp, onıń tiykarǵı maqsetleri:
1. keselliktiń jámiyetke ekonomikalıq jugin bahalaw. Bul kesellik sebepli tutınıw etiletuǵın kem resurslar muǵdarı haqqında maǵlıwmat beredi hám keselleniw hám ólim boyınsha epidemiologik maǵlıwmatlar menen bir qatarda keselliklerdi global júk boyınsha klassifikaciyalawǵa járdem beredi,
2. ǵárejetlerdiń tiykarǵı strukturalıq bólimlerin hám olardıń ulıwma ǵárejetlerge tásirin anıqlaw. Bul den sawlıqtı saqlaw siyasatın islep shıǵıwshılarǵa tómendegilerdi anıqlaw va/yoki sheklewde járdem beredi: (i) hár qanday ǵárejetlerdi sheklew siyasatı
ulıwma ǵárejetler hám (ii) aldınǵı den sawlıqtı saqlaw siyasatlarınıń ámelde atqarılıwın baqlaw. Mısalı, shizofreniya jaǵdayında, Italiyada 1978 jıldan beri júz bergen institutsionalizatsiya procesi mudamı da nátiyjeli jámiyetlik járdemi menen almastırilmagani málim boldı. Birpara geografiyalıq aymaqlarda bul ǵárejetlerdiń Italiya NHSdan milliy psixik salamatlıq siyasatınıń nátiyjesiz hám nátiyjesiz qollanılıwı nátiyjesinde júzege kelgen boslıqtı saplastırıwǵa májbúrli shańaraqlarǵa ótiwine alıp keldi.
3. milliy dárejede keselliktiń haqıyqıy klinikalıq basqarıwdı anıqlaw. Bul siyasatshılar hám menejerlerge bir ónimnen, mısalı, emlewxanaǵa jatqızıwdan tartıp, bir neshe medicinalıq xızmetlerdi qamtıp alıwshı pútkil terapevtikalıq modelge shekem bolǵan juwmaqlawshı nátiyjeni usınıw ushın kirisiw va/yoki aralıq xızmetlerdi birlestiriw ushın paydalaniletuǵın islep shıǵarıw funktsiyasın analiz etiwge járdem beredi. Keyinirek nátiyjesiz va/yoki nátiyjesiz funktsiyalar ilgeri jılısıwı múmkin hám olar nátiyjesiz bolǵan táǵdirde pútkil processni qayta islep shıǵıw hám klinikalıq strategiyanı dálillerge tiykarlanǵan medicinada bolǵanı sıyaqlı qayta bahalaw ushın tiykar bolıwı múmkin. Klinikalıq kórsetpeler, mısalı, bul jaǵdayda juwmaqlawshı ónimlerden biri bolıwı múmkin, yaǵnıy keselliktiń klinikalıq basqarıwdı anıqlaw bir mámlekette nátiyjesiz yamasa júdá túrme-túr dep tabılǵanda,
4. ǵárejetlerdiń ózgeriwshenligin túsindiriw. Bunday halda, yamasa joq ekenligin tekseriw ushın statistikalıq analiz qılıw múmkin
ǵárejetlerdiń ózgeriwshenligi hám kesellik (mısalı, salmaqlıq dárejesi), nawqasqa (mısalı, demografik ózgeriwshiler) yamasa medicinalıq járdem kórsetiwshi provayderlarga (mısalı, oqıw emlewxanaları hám rayon emlewxanaları ) baylanıslı bolǵanlar sıyaqlı ózgeriwshenlik ortasında baylanıslılıq bar. Bul nátiyjeler menejerlerge joybarlaw procesin keleshekte xızmetler kórsetiw boyınsha anıqlaw maǵlıwmat menen támiyinlewge járdem beredi, sebebi xızmetlerdi tutınıw qılıw formaların túsintiriwshi ǵárejetler faktorların biliw - hesh bolmaǵanda bólekan - medicinalıq xizmet kórsetiwdi joybarlawda júdá paydalı bolıwı múmkin. xızmetler. Shizofreniya boyınsha COI izertlewinde [57] avtorlar tuwrıdan-tuwrı ǵárejetlerdiń derlik 40% ózgeriwshenligi turar jay túri hám qosımsha piramidal simptomlar (EPS) bar ekenligi menen anıqlama bernishi múmkinligin anıqladilar. EPS bolǵan nawqaslar EPS bolmaǵanlarǵa qaraǵanda 2, 4 teńdey kóbirek den sawlıqtı saqlaw resurslarini tutınıw etken. Bul tabilǵan zat qarar qabıl etiwshilerge jergilikli nawqaslar toparınıń qásiyetleri menen birgelikte den sawlıqtı saqlaw xızmetlerinen (mısalı, emlewxana kútimi, ambulatoriya járdemi, dári-dármanlar hám..) keleshektegi paydalanıwdı boljawda járdem beredi.
Bul maqsetlerge erisiw ushın COIlar tómenden joqarıǵa bolıwı kerek hám joqarıdan tómenge jantasıwdan ulıwma waz keshiw kerek.
COI den sawlıqtı saqlaw salasında qollanılatuǵın birinshi ekonomikalıq bahalaw usılı edi. Tiykarǵı maqset keselliktiń jámiyetke ekonomikalıq jugin ólshew edi. COI dástúriy túrde milliy den sawlıqtı saqlaw ǵárejetlerin túrli keń kesellikler taypalarına bólistiriw jolı menen ótkerilgen retrospektiv tarqalıwǵa tiykarlanǵan izertlewler bolıp tabıladı. Bunday ekonomikalıq izertlewdiń informatsion kúshi, eger kesellikti joq etken bolsa, keselliktiń ekonomikalıq ǵárejetleri den sawlıqtı saqlaw aralasıwınıń ekonomikalıq paydasın ańlatadı degen jasırın shamaǵa tayanǵan. Biraq, onıń qarar qabıllaw quralı retinde paydalılıǵı jaratılǵanınan berli soraw astında. Jaqında DTni úyreniwdiń jańa túrleri payda boldı hám olar dástúriy COIlarni ózinde jámlegen " hesh nárse" jantasıwınıń haqıyqıy bolmaǵan shaması sebepli áhmiyetke iye bolıp atır. Bular dalada tómenden joqarıǵa jantasıw boyınsha alıp barılatuǵın COIlarga tiyisli, yaǵnıy nawqastıń jazıwları arqalı perspektivalı yamasa retrospektiv tárzde kesellik tárepinen isletiletuǵın xızmetler muǵdarın bahalaw. Eger COI izertlewi keselleniw dárejesine tiykarlanǵan bolsa, qarar qabıl etiwshiler ushın informaciya kúshi de áhmiyetlilew bolıp tabıladı, sebebi ol nawqaslardı klinikalıq basqarıw jolların yamasa házirde diagnostika hám emlew ushın mámleketda/mintaqadagi islep shıǵarıw funktsiyasın anıqlawdı talap etedi. kesellik. Aqır-aqıbetde, COI basqa kózqarastan kórip chiqilsa, qarar qabıl etiwshilerdi xabarlı qılıw ushın jaqsı ekonomikalıq qural bolıwı múmkin. COI xarakteristikaiy izertlew bolıp, ol siyasiy processni, sonıń menen birge, den sawlıqtı saqlaw shólkemleriniń túrli dárejedegi basqarıw funktsiyaların qollap-quwatlaw ushın sıpatlama beriwi múmkin. Onıń ushın izertlewdiń dizayni innovciyalıq bolıwı, jámiyet ushın haqıyqıy ǵárejetlerdi ólshew, ǵárejetlerdi kóteretuǵın túrli sub'ektlerdi anıqlaw hám ǵárejetlerdiń ózgeriwshenligin túsindiriwge ılayıq bolıwı kerek. Koopmanschap [6] tárepinen alıp barılǵan izertlewde málim bolıwısha, sol waqıttaǵı ádebiyatlardan tosınarlı tańlap alınǵan 30 ta COI izertlewlerinen kesellik ǵárejetleriniń ótken zaman daǵı tendentsiyaların túsindiriwge hesh qanday háreket etilmegen, sol sebepli izertlew nátiyjeleri talay statikalıq hám olardan paydalanıw qıyın. siyasat kontekstinde. Tómenden joqarıǵa jantasıw hám buxgalteriya esabı principlerıge tiykarlanǵan ǵárejetlerdi ólshew (yaǵnıy, mikro yamasa jalpı ǵárejet jantasıwı ) menen gúzetiw izertlewleri (insidansiya yamasa tarqalıw dárejesine tiykarlanǵan, perspektivalı yamasa retrospektiv tárzde islep shıǵılǵan ) bul maqsetlerdi ámelge asırıwı múmkin hám sol sebepli olar retinde ilgeri jıljıtıladı. qarar qabıl etiwshilerdi túsindirme bery alatuǵın izertlewler dástúriylerge qaraǵanda jaqsılaw kerek.