Зиёвуддин Раҳим Дилдаги гаплар СЎзбоши

БУЮК АЖДОДЛАРГА МУНОСИБЛИК 
Турон замини буюк алломаларга бешик вазифасини ўтаган. Бу кўҳна диёрдан етти иқлимга 
шуҳрати ёйилган фозилу уламолар етишиб чиққан. Масалан, ҳадис илмида имом Бухорий, Термизий, 
Доримий, тафсирда Абулбаракот Насафий, фиқҳда Бурҳониддин Марғилоний, тибда Абу Али Ибн 
Сино, математикада Хоразмий, астрономияда Мирзо Улуғбек, наҳвда Абулқосим Замахшарий, 
балоғатда Абу Яъқуб Саккокий ва бошқалар. Уларнинг номини тўлиқ келтириш учун бир неча жилдли 
китоб ёзишга тўғри келади. 
Биз кимнинг авлоди эканимизни, илм-фанда, одоб-ахлоқда қандай салоҳиятимиз борлигини 
унутмайлик. “Фалончи олим менинг бобом бўлган. Бизнинг юртдан фалон-фалон уламолар чиққан”, деб 
мақтанишдан ҳеч қандай фойда йўқ. Уларга муносиб авлод бўлишга интилсак, илм-фан ривожи учун 
ҳаракат қилсак, шундагина тараққий этамиз. 
“БИЛМАЙМАН”, ДЕЯ ОЛАДИГАН ОЛИМЛАР 
Етук олимга ёки бирон илм аҳлига савол берганингизда “Билмайман”, деб жавоб қайтарса, ҳеч 
ҳам ажабланманг. Агар илм-маърифат бўстонига қадам боссангиз, китоб кўрсангиз, илм игна билан 
қудуқ қазишдек машаққатли эканини, уни тўлиқ эгаллаш имконсизлигини тушуниб етасиз. Шунда 

---

билмаслигини тан олган инсонни яхши кўриб қоласиз. Рост гапиргани, ёлғон ишлатмагани учун унга 
нисбатан дилингизда илиқлик уйғонади. 
ҲАҚИҚИЙ ОЛИМ 
Гарчи илми камроқ бўлса ҳам, Аллоҳдан қўрқадиган, билганига амал қиладиган инсон ҳақиқий 
олимдир. 
ИЛМНИНГ ИЧИГА КИРИШ 
Сен илмнинг ичига кирмагунингча илм сенинг ичингга кирмайди. 
БИЛМАСЛИК АЙБ ЭМАС 
Билмаслик айб эмас, балки жоҳиллигини тан олмаслик ёки билмаганини билишга интилмаслик 
айбдир. 
ҲАҚИҚИЙ ТАЛАБА 
Ҳақиқий толиб илмни ижтимоий тармоқлардан эмас, устозлар ёрдамида китобдан тартиб билан 
олади. 
ЎТКИР ТИҒ 
Ақл ўткир тиғга ўхшайди. Тиғни жарроҳ даволашда, қотил эса жиноятда ишлатади.