Зоология ва экология

Don mahsulotlarini saqlash borasidagi dolzarb vazifalar.

Xalk xujaligi va iste’molchilar manfaatini kuzda tutib don mahsulotlarini saqlash borasida kuyidagi masallalar ilgari suriladi.

1. 
   Don mahsulotlarini nobud qilmasdan yoki massasi bo’yicha minimal yuqotish bilan saqlash.
   
2. 
   Don mahsulotlarining sifatini yomonlashtirmasdan saqlash.
   
3. 
   Saqlashda don mahsulotlari sifatini oshirish.
   
4. 
   Don mahsulotlarini saqlashda mexnat sarfini qisqartirish.
   

Don mahsulotlarini nobud qilmasdan yoki massasi bo’yicha minimal yuqotish bilan saqlash.

Mahsulotni nobud qilmasdan yoki massasidan minimal yuqotish bilan saqlash - birinchi vazifa. Nobudgarchilik mexanik va bioligik tabiatni namoyon qiladi. Saqlash paytida mikdor va sifat bo’yicha

sodir buladigan nobudgarchiliklar sxemasi 1-rasmda berilgan.Fakat ayrim nobudgarchiliklar mukarrar bulib,boshkalari esa notugri saqlash okibatida yuzaga keladi. Mukarrar(bulishi turgan gap) mexanik nobudgarchilik xisobga olinmagan don changi bulib,u don va don mahsulotlarini bir joydan ikkinchi joyga kuchirayotganda yuzaga keladi. Saqlashda donning nafas olishi vaktida kuruk moddalarning yukolishi birdan-bir biologik tartibdagi oklanadigan nobudgarchilik xisoblanadi.

Birok oxirgi ikki kurinishdagi nobudgarchiliklar saqlashni tugri yulga kuyganda juda sezilarsiz darajada bulib,bir yilda mahsulot massasining 0,3....0,4% ini tashqil qiladi.Fakat shu nobudgarchiliklar tabiatidan kelib chikkan xolda,don va don mahsulotlarini saqlashda va tashishda ruy beradigan tabiiy yukolish me’yori urnatiladi.

Tugri tashqil qilingan saqlash jarayoni don mahsulotlarining sochilishi, kushlar, kemiruvchilar va zararkunandalar tomonidan kirilishi, uz-uzidan kizishda va mikroorganizmlar rivojlanishidan yuz beradigan massa yukolishining oldini olishga imkon beradi.

YUkorida kursatilgan sabablar bo’yicha yuzaga keladigan nobudgarchiliklar oklanmaydi, binobarin, bularga yul kuyib bulmaydi.