1-chi bilet. 1-savol Ochiq iqtisodiyot

1 3-bilet
Iqtisodiyot o’z rivojlanishida potensial darajaga yaqinlashgan sharoitda yoki bandlilik darajasini oshirish yoxud inflyatsiya darajasini pasaytirish kabi muqobil variantlardan birini tanlashga majbur bo’linadi. Chunki qisqa muddatli davrda ishsizlik va inflyatsiya darajalari o’rtasida teskari bog’liqlik mavjud. Ishsizlikni pasaytirish ish joylarini yaratish uchun qo’shimcha mablag’lar ajratilishini anglatadi. Ayni paytda bu ish haqi miqdorining oshishiga ham olib keladi. Har ikkala holat ham baholar darajasinining ko’tarilishiga olib keladi, ya‘ni talab inflyatsiyasi ro’y beradi..Ishsizlik va inflyatsiya ko’rsatkichlari o’rtasidagi o’zaro bog’liqlik ingliz iqtisodchisi A.V.Fillips tomonidan aniqlangan va Fillips egri chizig’i (4.3. -chizma) deb ataladi. Fillips egri chizig’i ishsizlik va inflyatsiya darajalari o’rtasidagi teskari bog’lig’likni xarakterlaydi.

Inf b
A

Ish

3.yuksalish
Choqqi
Turģunlik
Retsessiya
Iqtisodiy tebranishning asosiy sabablaridan biri bu kredit yani qarz berish tizimi chunki pul olingan davrlarda xarajat kop , kresitni tolaydigan davrda esasrflar kam boladi shuni hisobiga tebranishlar sodir boladi


14-bilet
1.Iqtisodiyotning o‘rnatilgan barqarorligi darajasi davriy budjet taqchilligi va
ortiqchaligi miqdorlariga bog‘liq. Davriy taqchillik (ortiqchalik) iqtisodiy faollik
pasayishi (oshishi) sharoitida soliq tushumlarining avtomatik kamayishi (oshishi) va
davlat xarajatlarining avtomatik oshishi (kamayishi) natijasida yuzaga keladigan
davlat budjeti taqchilligi (ortiqchaligi)dir.
Davriy taqchillik ko‘pincha davlat budjetining haqiqiy taqchilligi va tarkibiy
taqchillik farqi sifatida baholanadi.
Davlat byudjdeti kamomadini moliyalashtirish usullari:
1. Pul-kredit emissiyasi;
2. Davlat zayomlarini chiqarish;
3. Davlat budjetiga soliq tushumlarini ko‘paytirish.

2.O„z navbatida yalpi talab va taklifning tenglashishiga (AD = AS) erishiladi.

Aksincha, haqiqiy ishlab chiqarish (Y2) uning muvozanat darajasidan (Y0) kam
bo„lgan vaziyatda esa, firmalar iste‟molchilar talabiga nisbatan kam ishlab
chiqarayotganligini (AD>AS) ko„ramiz. Talabning oshishi esa firmalar zahirasining
kamayishi hisobiga qondiriladi. Natijada, YaIM asta sekin Y2 dan Y0 ga qarab o„sadi
va yana AD=AS tengligiga erishiladi. Bu esa ayni paytda E=Y va I=S ayniyatlarga
erishilganligini anglatadi


3.Bank - tijorat tashkiloti bo„lib, bank faoliyati deb hisoblanadigan faoliyat turlari
majmuini amalga oshiradigan yuridik shaxsdir.
O„zbekistondagi bank tizimi O„zbekiston Respublikasi Markaziy banki,
aksiyadorlik-tijorat banklari va xususiy banklardan iboratdir. 2019 yil 1-iyul holatiga
ko„ra O„zbekiston Respublikasi bank tizimi 29 tijorat bankini o„z ichiga oldi.
Banklar pul olamini harakatga keltiruvchi motor - yurak, pul bilan bo„ladigan
hisob-kitoblarni amalga oshiradi. Hamma pul to„lovlari (transfertlar) banklar orqali
o„tadi. Banklar quyidagi ishlarni amalga oshiradi:
- pul va qimmatli buyumlarni omonatga olib, saqlab beradi;
- pul bilan bo„ladigan hisob-kitob opretsiyalarini, xususan, pul to„lash
ishlarini bajaradi;
- chet el valutasini sotadi va sotib oladi;
- o„z qo„lidagi pulni qaytarish, foizlilik va muddatlilik sharti bilan unga
(muhtojlarga) qarz (ssuda)ga beradi, ya‟ni, kredit bilan shug„ullanadi;
- o„z puliga aksiya sotib olib, uni boshqa sohaga joylashtiradi;
- biznes yuzasidan maslahat beradi va hokazo.