1. «Jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuni

Turbogazoduvkalar. Bosimi kamrok bo‘lgan ko‘p miqdordagi moyli, yog aralashgan 
gazlarni uzatish uchun turbogazoduvkalar ishlatiladi. Valdagi ish gildiraklarining soniga karab 
ular bir va ko‘p bosqichli bo‘ladi. Ularning korpusidagi parakkli ish gildiraklari xuddi markazdan 
qochma nasoslarnikiga uxshash aylanma xarakat kiladi. 
Gaz turbogazoduvkalar surish patrubkasi orkali kirib, siqilgan gaz xaydash patrubkasi orkali 
uzatiladi 
Porshenli vakuum nasoslar. Bular kuruk va suyuqlik nasoslariga bo‘linadi. Kuruk vakuum 
nasoslar gazlarni surib tashkariga chikarib tashlash uchun, suyuqlik vakuum nasoslari esa bir 
vaktning uzida gaz va suyuqliklarni surib tashlash uchun ishlatiladi. Kuruk vakuum nasoslarni 
tuzilishi konstruktiv jixatdan xuddi porshenli kompressorlarga uxshaydi.
Rotor plastinali va suv xalkachali vakuum nasoslar.Bu nasoslar konstruktiv jixatdan 
kompressorlarga uxshaydi. Rotorli vakuum nasoslarda koldik xajm maxsus kanal yordamida past 
bosimli kamera bilan birlashtirib, gazning bosimi tenglashtiriladi. Bunda vakuum nasoslarning
xajmiy koeffisiyenti va unumdorligi ortadi. 
Okimli vakuum nasoslar. Bularning ish prinsipi xuddi suyuqlik uzatuvchi okimli 
nasoslarnikiga uxshaydi. Okimli vakuum nasoslarda ish suyuqligi sifatida bug‘ ishlatiladi. 
Bular kislota bug‘larini surib olish uchn ishlatiladi 
45. Issiqlik almashinishi qurilmalarining xisobi. 
Loyixa, yuza, fizik, kattalik, xarorat, issiqlik miqdori, sarfi, Nusselt, trubalar, soni, uzunlik, 
gidravlik qarshilik,haroratlar farqi. 
Issiqlik almashinish qurilmalarini loyixalash uchun turli xisoblash ishlari bajariladi. Xisoblash 
uch qismdan iborat bo‘ladi: a) issiqlik xisobi; b) konstruktiv xisoblash; v) gidravlik xisobi. 
Qurilmalarning issiqlik xisobidan asosiy maqsad, zarur bo‘lgan issiqlik almashinish 
yuzasi F ni topishdir. Bunday issiqlik xisobi natijasida quyidagilar aniqlanadi: 1) o‘rtacha 
xaroratlar farqi va ish muxitining o‘rtacha xaroratlari; 2) issiqlik miqdori va ish jismlarining 
sarfi; 3) issiqlik o‘tkazish koeffisiyenti; 4) isitish yuzasi. 
Issiqlik xisobi konstruktiv va gidravlik xisoblash bilan uzluksiz bog‘liqlikda olib boriladi. 
Xisoblash uchun quyidagi boshlang‘ich maolumotlar berilgan bo‘lishi kerak: 

---

1) isitilayotgan eritmaning miqdori, G kg/s; 
2) eritmaning konsentrasiyasi, s %;
3) eritmaning boshlang‘ich va oxirgi xarorati, t
b
, t
o
;
4) isitgichning turi – vertikal, gorizontal, yullar soni; 
5) isituvchi bug‘ning bosimi, R Pa yoki xarorati, t
0
C; 
6) po‘lat trubalarning ichki va tashqi diametri, d
i
va d
t 
, mm; 
7) trubalarning uzunligi, l m; 
8) eritmaning xarakat tezligi, w m/s; 
9) isitish yuzasidan foydalanish koeffisiyenti, 

.