1-мавзу: “Ходимлар меҳнатини ташкил этиш” фанининг предмети ва вазифалари

Хроноқаторларнинг нормалаштирилган барқарорлик коэффициентлари

	Хроноқаторнинг нормалаштирилган барқарорлик коэффициенти
Ишлаб чиқариш турлари(типлари) ва кузатилаётган элементнинг вақт сарфи миқдори,сек	машина билан бажарилганда	машина-қўл билан бажарилганда	жиҳозни ишлаш жараёни кузатилганда	қўл кучи билан бажарилганда
Оммавий:	1,2 1,1	1,5 1,2	1,5 1,3	2,0 1,5
Йирик серияли: :	1,2 1,1	1,6 1,3	1,8 1,5	2,3 1,7
Серияли:	1,2 1,1	2,0 1,6	2,0 1,8	2,5 2,3
Кичик серияли ва якка ишлаб чиқариш	1,2	2,0	2,5	3,0

Ниҳоят, операциядаги ҳар бир элементнинг ўртача давомийлик вақт сарфларининг йиғиндиси танланган операцияни бажаришга сарфланган оператив вақт миқдорини беради. Мисолимизда танланган операциянинг ҳақиқий оператив вақт миқдори (25,9Қ12,0Қ93,5Қ8,2Қ24,3)қ164,1 секунд ёки 2 минут, 44,1 секундга тенг.

Хронометражни ўтказиш натижасида олинган маълумотлар таҳлилини ташкил этишда танланган операциянинг ҳар бир элементи вақт сарфига таъсир этувчи омилларни хронокартада тўғри белгилаш ва кўрсатиш жуда катта аҳамият касб этади. Бу турдаги омиллар нафақат операциянинг ўзига, балки, унинг асосий таркибини ташкил этувчи усул, ҳаракат, қимирлаш каби элементларига ҳам ҳар хил таъсир кўрсатади. Масалан, операциянинг элементи ҳисобланган «Ишлов бериладиган қисмни олиш ва уни жиҳозга ўрнатиш» элементининг вақт сарфига таъсир этувчи етакчи омили бўлиб ишлов бериладиган қисмининг оғирлиги ҳисобланади. Ёки бўлмаса, ходимнинг жиҳоздан жиҳозга хизмат кўрсатиш учун ўтишига ўрнатилган жиҳозлар ўртасидаги масофа асосий омил саналади.
Иш вақти фотографияси, ишлаб чиқариш ёки хизмат кўрсатиш жараёнларининг фотографияси билан хронометраж ўртасида кўп умумий жиҳатлар бор. Шу билан бир қаторда уларнинг фарқ қиладиган томонлари ҳам бир қанча. Бу 21-жадвалда акс эттирилган.
21-жадвал