1. San`at, sport va ma`naviy hayot. Mediyalarning qadriyatlarga tayanishi va ularning tarbiyaviy ahamiyati

Nigilizm (lotincha nihil - hech narsa) - “Nigilizm” lotincha “Nihil”, ya’ni “hech 
nima”, “hech narsa” so’zidan olingan. Nigilizm – jamiyatning axloqiy, ma’naviy 
norma va ustunlari, tarixiy hamda madaniy qadriyatlarining inkor etilishi; 
umume’tirof etilgan, ob’ektiv qadriyatlarga nisbatan mutlaqo salbiy hamda o’ta 
tanqidiy munosabatda bo’lish; muayyan hodisaga nisbatan bir yoqlama, kelishuvni 
rad etgan tarzda munosabat bildirish; buzg’unchilik g’oyalarini o’zida ifodalash. 
Falsafa, bu savollar (o'ta shaklida - mutlaqo inkor qiladi) umumiy qabul qilingan 
qadriyatlar, ideallar, axloqiy me'yorlar, madaniyatlar yoki bilim, mavjudlik va 
hayotning mazmuni kabi asosiy tushunchalar. Turli xil nigilistik pozitsiyalar inson 
qadriyatlari ma'nosiz, hayot ma'nosiz, bilim imkonsiz ekanligini boshqacha tutadi. 
Nihilizm umumiy ma'noda inkor etishni, ijtimoiy hayotning ma'lum yoki hatto 
barcha jihatlariga salbiy munosabatni nazarda tutadi. Lug'atlarda "inkor", "mutlaq 
inkor", "ijtimoiy va axloqiy hodisa", "mentalitet" deb ta'riflanadi. Nigilizm 
doktrinasi uni nominalizm, skeptisizm va falsafiy pessimizmdan, shuningdek, 
ehtimol nasroniylikning o'zidan kelib chiqadigan alohida tarixiy tushuncha sifatida 
ko'rib chiqishi mumkin. Ushbu g'oyani zamonaviy anglash ko'p jihatdan Fridrix 
Nitsshe tomonidan "nigilizm inqirozi" dan kelib chiqadi, undan ikkita markaziy 
tushunchalar kelib chiqadi: yuqori qadriyatlarni yo'q qilish va hayotni tasdiqlashga 
qarshi turish. Biroq, nigilizmning avvalgi shakllari ijtimoiy, axloqiy, siyosiy va 
estetik fikrning o'ziga xos gegemonliklarini inkor etishda ko'proq tanlangan bo'lishi 
mumkin. Yevropadan tashqarida buddizm yozuvlari elementlari nigilistik fikrning 

---

dastlabki nutqlari va tanqidlari sifatida aniqlandi. Nigilizmning turli davrlarda 
ta'rifi turli xil omillarga bog'liq edi: madaniy va tarixiy davr, odamlarning sub'ektiv 
kontseptual qarashlari, hozirgi voqealar, moda va boshqa omillar - bu nigilizm 
namoyon bo'lishining turli shakllari paydo bo'lishining manbai bo'ldi.