1 translitterering och alternativa geografiska namnformer

 
1
 
 
 
TRANSLITTERERING OCH 
ALTERNATIVA GEOGRAFISKA NAMNFORMER 
 
 
Version XV, 12 september 2011, Stefan Nordblom 
 
 

 
2
 
 
FÖRORD 
 
Vid översättning till svenska kan utländska egennamn, i första hand personnamn och 
geografiska namn, vålla bekymmer om det inte redan finns väl etablerade namnformer. 
Föreliggande material  tar upp ett stort antal sådana namnformer, både sådana som är 
translittererade*/transkriberade från andra skriftsystem än det latinska alfabetet och s.k. 
exonymer, dvs. namn som på svenska eller andra berörda språk skrivs på annat sätt än det 
i respektive land officiella (t.ex. Bruxelles 
(fr.)  
Bryssel 
(sv.)
). Eftersom vi oftast 
översätter från engelska och franska innehåller sammanställningen även translittereringar 
och exonymer på engelska och franska (samt tyska). Man kan alltså söka på dessa 
namnformer och komma fram till den svenska namnformen. Om man t.ex. i en engelsk 
text träffar på det geografiska namnet Constance, kan man göra en sökning på det och får 
då upp det svenska namnet Konstanz. Den efterföljande sammanställningen bygger i 
huvudsak på följande källor:  
 
Forskningscentralen för de inhemska språken 
(FI): bl.a. skriften Svenska ortnamn i Finland 
 -
 http://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/ortnamn/
 
Iate 
(EU-institutionernas termbank)
 
Nationalencyklopedin 
Nationalencyklopedins kartor 
Publikationshandboken - 
http://publications.europa.eu/code/sv/sv-000100.htm
 
Språkbruk 
(Tidskrift utgiven av Svenska språkbyrån i Helsingfors) 
Språkrådet
©
 (1996
−). Publikation med rekommendationer i term- och språkfrågor som utarbetas av 
rådets svenska översättningsenhet i samråd med övriga EU-institutioner.
 
TT-språket - 
http://www.tt.se/ttsprak/sprakstart.asp
 
 
I de fall uppgifterna i dessa källor inte överensstämmer med varandra har det i enskilda 
fall varit nödvändigt att väga, välja och sammanjämka namnförslagen, varvid rimlig 
symmetri har eftersträvats. 
 
Om man inte får svar i ovanstående källor, kan man ofta utgå från den engelska eller 
franska namnformen och anpassa den till det svenska systemet. Detta görs efter bestämda 
principer beroende på vilket språk som translittereringen till engelska och franska har 
gjorts från. Dessa principer redovisas i det följande materialet. 
 
Som en sista utväg kan man också - om man inte skulle få vägledning på ovanstående sätt 
och behöver ha en svensk namnform omgående - göra en sökning i Google och välja den 
källa som bedöms som tillförlitligast. En framkomlig väg är att utifrån sin erfarenhet 
pröva sig fram och söka på troliga svenska namnformer eller göra en kontextuell sökning, 
t.ex. söka på "den ryske utrikesministern" eller "Pakistans president" och förhoppningsvis 
få upp namnet på köpet. 
 
Detta dokument är resultatet av ett interinstitutionellt samarbete med representanter från 
rådet, kommissionen, parlamentet och Ekonomiska och sociala kommittén. 
 

 
3
Eftersom syftet med materialet i första hand är praktiskt ombeds läsaren att överse med 
de förenklingar och utelämnanden som förekommer.  
 
Jag tar gärna emot synpunkter på nedanstående sammanställning och rättar till eventuella 
felaktigheter som kan förekomma. 
 
Stefan Nordblom i juni 2009 
 
e-post: [e-mail] 
 
 
* Translitterering innebär att man tecken för tecken enligt fastställda regler överför ett 
utländskt namn ursprungligen skrivet med ett annat skriftsystem till exempelvis det 
latinska alfabetet, vilket är det relevanta fallet för svenska (och alla andra språk som 
skrivs med det latinska alfabetet). Vid translitterering kan man därmed alltid med stor 
säkerhet rekonstruera den ursprungliga formen. 

 
4
INNEHÅLLSFÖRTECKNING 
 
INLEDNING 
 
Sida 
Vad är translitterering……………..……………………………………………………………………..…9 
Vad är alternativa geografiska namnformer……………………………………………………………….11 
Allmänt påpekande om diakritiska tecken och tilläggstecken………………………………………….…13 
Bruksanvisning……………………………………………………………………………………….……13 
 
DEL I. TRANSLITTERERING FRÅN OLIKA SKRIFTSYSTEM 
 
Sida 
Amhariska ......................................................................................................................................... ……40 
Arabiska ..................................................................................................................................................... 33 
Armeniska .................................................................................................................................................. 41 
Azerbajdzjanska ......................................................................................................................................... 14 
Bengali ....................................................................................................................................................... 43 
Bulgariska................................................................................................................................................... 23 
Burmesiska ................................................................................................................................................. 44 
Comoro....................................................................................................................................................... 11 
Devanagari.................................................................................................................................................. 40 
Divehi ......................................................................................................................................................... 44 
Dzongkha ................................................................................................................................................... 40 
Etiopisk skrift ............................................................................................................................................. 40 
Georgiska ................................................................................................................................................... 40 
Grekiska ..................................................................................................................................................... 28 
Hebreiska.................................................................................................................................................... 42 
Hindi........................................................................................................................................................... 40 
Japanska ..................................................................................................................................................... 43 
Kazakiska ................................................................................................................................................... 26 
Khmer......................................................................................................................................................... 44 
Kinesiska .................................................................................................................................................... 43 
Kirgiziska ................................................................................................................................................... 27 
Koreanska................................................................................................................................................... 43 
Kurdiska ..................................................................................................................................................... 37 
Kyrilliska alfabetet ..................................................................................................................................... 15 
Lao.............................................................................................................................................................. 44 
Makedonska................................................................................................................................................ 22 
Mongoliska................................................................................................................................................. 28 
Montenegrinska .......................................................................................................................................... 21 
Nepali ......................................................................................................................................................... 40 
Pashto ......................................................................................................................................................... 39 
Persiska....................................................................................................................................................... 37 
Ryska.......................................................................................................................................................... 16 
Serbiska ...................................................................................................................................................... 21 
Singalesiska................................................................................................................................................ 47 
Somaliska ................................................................................................................................................... 15 
Tadzjikiska ................................................................................................................................................. 27 
Tamil .......................................................................................................................................................... 44 
Thailändska ................................................................................................................................................ 44 
Tibetansk skrift........................................................................................................................................... 40 
Tibetanska .................................................................................................................................................. 40 
Tigrinska..................................................................................................................................................... 40 
Turkmeniska............................................................................................................................................... 15 
Uiguriska .................................................................................................................................................... 11 
Ukrainska ................................................................................................................................................... 25 
Urdu............................................................................................................................................................ 39 

 
5
Uzbekiska ................................................................................................................................................... 15 
Vitryska ...................................................................................................................................................... 25 
 
DEL II. ALTERNATIVA GEOGRAFISKA NAMNFORMER 
 
1. Namnbyten. Orter (m.m.) som (på ett och samma språk) relativt nyligen bytt namn (under 70-talet eller 
senare)………………………………………………………………………………………..……………45 
Sida 
a. Ryssland……………..………………………………………………………………………………….46 
b. Övriga länder som uppstått ur det forna Sovjetunionen…………………………………………..……46 
c. Övriga länder………………………………………………………………………………..…….…….48 
 
2 Exonymer. Samma ort (stadsdel, provins/region/landskap, halvö, ö, ögrupp eller sjö) har olika namn på 
olika språk…………………………………………………………………………………………………42 
 
I själva materialet följs en geografisk uppställning (som börjar med Sverige och slutar med Södra ishavet). 
Härigenom sammanhålls naturliga regioner som arabländerna. Nedan listas i alfabetisk ordning samtliga 
självständiga stater samt vissa regioner och icke självstyrande områden, vilka i flertalet fall ingår med 
egen rubrik. 
 
Sida 
Afghanistan ................................................................................................................................................ 83 
Afrika ......................................................................................................................................................... 89 
Albanien .................................................................................................................................................... 63 
Algeriet ...................................................................................................................................................... 76 
Amerikanska Jungfruöarna ........................................................................................................................ 98 
Amerikanska Samoa ................................................................................................................................ 103 
Andorra ...................................................................................................................................................... 57 
Angola ....................................................................................................................................................... 94 
Anguilla ..................................................................................................................................................... 99 
Antigua och Barbuda ................................................................................................................................. 99 
Arabländerna ............................................................................................................................................. 75 
Argentina ................................................................................................................................................. 102 
Armenien ................................................................................................................................................... 72 
Aruba ......................................................................................................................................................... 99 
Australien ................................................................................................................................................ 102 
Azerbajdzjan .............................................................................................................................................. 77 
Bahamas .................................................................................................................................................... 99 
Bahrain ...................................................................................................................................................... 81 
Bangladesh ................................................................................................................................................ 85 
Barbados .................................................................................................................................................... 99 
Belgien ...................................................................................................................................................... 54 
Belize ....................................................................................................................................................... 100 
Benin ......................................................................................................................................................... 93 
Bermuda .................................................................................................................................................... 98 
Bhutan ....................................................................................................................................................... 85 
Bolivia ..................................................................................................................................................... 101 
Bosnien och Hercegovina .......................................................................................................................... 62 
Botswana ................................................................................................................................................... 95 
Bouvetön ................................................................................................................................................. 104 
Brasilien .................................................................................................................................................. 101 
Brittiska Jungfruöarna ............................................................................................................................... 98 
Brittiska territoriet i Indiska oceanen ...................................................................................................... 104 
Brunei ........................................................................................................................................................ 88 
Bulgarien ................................................................................................................................................... 63 
Burkina Faso .............................................................................................................................................. 90 
Burma ........................................................................................................................................................ 87 

 
6
Burundi ...................................................................................................................................................... 94 
Caymanöarna ............................................................................................................................................. 98 
Centralafrikanska republiken ..................................................................................................................... 93 
Chile ........................................................................................................................................................ 102 
Colombia ................................................................................................................................................. 101 
Cooköarna ............................................................................................................................................... 103 
Costa Rica ................................................................................................................................................ 100 
Cypern ....................................................................................................................................................... 67 
Danmark .................................................................................................................................................... 51 
Demokratiska republiken Kongo (Kongo-Kinshasa)  ................................................................................ 94 
Djibouti ...................................................................................................................................................... 91 
Dominica ................................................................................................................................................... 99 
Dominikanska republiken .......................................................................................................................... 99 
Ecuador .................................................................................................................................................... 101 
Egypten ...................................................................................................................................................... 77 
Ekvatorialguinea ........................................................................................................................................ 93 
El Salvador  .............................................................................................................................................. 100 
Elfenbenskusten ......................................................................................................................................... 92 
Eritrea ........................................................................................................................................................ 91 
Estland ....................................................................................................................................................... 51 
Etiopien ..................................................................................................................................................... 91 
f.d. jugoslaviska republiken Makedonien .................................................................................................. 63 
Falklandsöarna ......................................................................................................................................... 100 
Fiji ........................................................................................................................................................... 103 
Filippinerna ............................................................................................................................................... 89 
Finland ....................................................................................................................................................... 49 
Frankrike ................................................................................................................................................... 55 
Franska Guyana ....................................................................................................................................... 100 
Franska Polynesien .................................................................................................................................. 103 
Franska territorierna i södra Indiska oceanen och Antarktis  ................................................................... 104 
Färöarna ..................................................................................................................................................... 51 
Förenade Arabemiraten  ............................................................................................................................. 81 
Förenade kungariket .................................................................................................................................. 52 
Förenta staterna ......................................................................................................................................... 97 
Förenta staternas mindre öar i Oceanien och Västindien  .................................................................. 98, 103 
Gabon ........................................................................................................................................................ 93 
Gambia ...................................................................................................................................................... 90 
Georgien .................................................................................................................................................... 71 
Ghana ........................................................................................................................................................ 92 
Gibraltar .................................................................................................................................................... 53 
Grekland .................................................................................................................................................... 64 
Grenada ..................................................................................................................................................... 99 
Grönland .................................................................................................................................................... 96 
Guadeloupe ................................................................................................................................................ 98 
Guam ....................................................................................................................................................... 103 
Guatemala ................................................................................................................................................ 100 
Guinea ....................................................................................................................................................... 92 
Guinea-Bissau ........................................................................................................................................... 92 
Guyana .................................................................................................................................................... 101 
Haiti ........................................................................................................................................................... 99 
Heardön och McDonaldsöarna  ................................................................................................................ 104 
Heliga stolen .............................................................................................................................................. 56 
Honduras ................................................................................................................................................. 100 
Hongkong .................................................................................................................................................. 85 
Îles Éparses  ............................................................................................................................................... 89 
Indien ......................................................................................................................................................... 84 

 
7
Indiska oceanen  ....................................................................................................................................... 104 
Indonesien ................................................................................................................................................. 88 
Irak ............................................................................................................................................................ 80 
Iran ............................................................................................................................................................ 82 
Irland ......................................................................................................................................................... 53 
Island ......................................................................................................................................................... 51 
Isle of Man ................................................................................................................................................. 53 
Israel .......................................................................................................................................................... 79 
Italien ......................................................................................................................................................... 56 
Jamaica ...................................................................................................................................................... 99 
Japan .......................................................................................................................................................... 87 
Jemen ......................................................................................................................................................... 82 
Jordanien ................................................................................................................................................... 79 
Kambodja .................................................................................................................................................. 88 
Kamerun .................................................................................................................................................... 93 
Kanada ....................................................................................................................................................... 97 
Kanalöarna ................................................................................................................................................. 52 
Kap Verde .................................................................................................................................................. 90 
Kazakstan .................................................................................................................................................. 72 
Kenya ........................................................................................................................................................ 94 
Kina (Folkrepubliken Kina) ....................................................................................................................... 85 
Kirgizistan ................................................................................................................................................. 73 
Kiribati .................................................................................................................................................... 104 
Komorerna ................................................................................................................................................. 96 
Kongo (Demokratiska republiken Kongo, Kongo-Kinshasa) .................................................................... 94 
Kongo (Republiken Kongo, Kongo-Brazzaville) ...................................................................................... 93 
Kosovo ...................................................................................................................................................... 63 
Kroatien ..................................................................................................................................................... 62 
Kuba .......................................................................................................................................................... 99 
Kuwait ....................................................................................................................................................... 81 
Laos ........................................................................................................................................................... 87 
Lesotho ...................................................................................................................................................... 95 
Lettland ...................................................................................................................................................... 51 
Libanon ...................................................................................................................................................... 79 
Liberia ....................................................................................................................................................... 92 
Libyen......................................................................................................................................................... 77  
Liechtenstein ............................................................................................................................................. 55 
Litauen ....................................................................................................................................................... 52 
Luxemburg ................................................................................................................................................ 54 
Macao ........................................................................................................................................................ 85 
Madagaskar ............................................................................................................................................... 96 
Makedonien ............................................................................................................................................... 63 
Malawi ....................................................................................................................................................... 95 
Malaysia .................................................................................................................................................... 88 
Maldiverna ................................................................................................................................................. 85 
Mali ........................................................................................................................................................... 90 
Malta .......................................................................................................................................................... 59 
Marocko .................................................................................................................................................... 75 
Marshallöarna .......................................................................................................................................... 103 
Martinique ................................................................................................................................................. 99 
Mauretanien ............................................................................................................................................... 76 
Mauritius ................................................................................................................................................... 96 
Mayotte ...................................................................................................................................................... 89 
Mexiko ...................................................................................................................................................... 99 
Mikronesien ............................................................................................................................................. 103 
Moçambique .............................................................................................................................................. 95 

 
8
Moldavien .................................................................................................................................................. 71 
Monaco ...................................................................................................................................................... 55 
Mongoliet .................................................................................................................................................. 74 
Montenegro ............................................................................................................................................... 62 
Myanmar ................................................................................................................................................... 87 
Namibia ..................................................................................................................................................... 95 
Nauru ....................................................................................................................................................... 104 
Navassa ...................................................................................................................................................... 99 
Nederländerna ........................................................................................................................................... 53 
Nederländska Antillerna ............................................................................................................................ 98 
Nepal ......................................................................................................................................................... 85 
Nicaragua ................................................................................................................................................. 100 
Niger .......................................................................................................................................................... 90 
Nigeria ....................................................................................................................................................... 93 
Niue ......................................................................................................................................................... 103 
Nordkorea (Demokratiska folkrepubliken Korea) ..................................................................................... 86 
Nordmarianerna ....................................................................................................................................... 103 
Norge ......................................................................................................................................................... 50 
Nya Kaledonien ....................................................................................................................................... 103 
Nya Zeeland ............................................................................................................................................ 103 
Oceanien .................................................................................................................................................. 103 
Oman ......................................................................................................................................................... 81 
Pakistan ..................................................................................................................................................... 83 
Palau ........................................................................................................................................................ 104 
Palestina (de palestinska områdena) .......................................................................................................... 79 
Panama .................................................................................................................................................... 100 
Papua Nya Guinea ................................................................................................................................... 102 
Paraguay .................................................................................................................................................. 102 
Peru .......................................................................................................................................................... 101 
Polen .......................................................................................................................................................... 59 
Portugal ..................................................................................................................................................... 59 
Puerto Rico ............................................................................................................................................ 9098 
Qatar .......................................................................................................................................................... 81 
Rumänien .................................................................................................................................................. 61 
Rwanda ...................................................................................................................................................... 94 
Ryssland (Ryska federationen) .................................................................................................................. 67 
Saint-Barthélemy ....................................................................................................................................... 98 
Saint Kitts och Nevis ................................................................................................................................. 99 
Saint Lucia ................................................................................................................................................. 99 
Saint Vincent och Grenadinerna ................................................................................................................ 99 
S:ta Helena  ................................................................................................................................................ 90 
Salomonöarna .......................................................................................................................................... 103 
Samoa (förr Västsamoa)  .......................................................................................................................... 104 
San Marino  ................................................................................................................................................ 56 
São Tomé och Príncipe .............................................................................................................................. 93 
Saudiarabien .............................................................................................................................................. 82 
Schweiz ..................................................................................................................................................... 55 
Senegal ...................................................................................................................................................... 90 
Serbien ....................................................................................................................................................... 63 
Seychellerna .............................................................................................................................................. 96 
Sierra Leone  .............................................................................................................................................. 92 
Singapore ................................................................................................................................................... 88 
Slovakien ................................................................................................................................................... 60 
Slovenien ................................................................................................................................................... 61 
Somalia ...................................................................................................................................................... 92 
Spanien .................................................................................................................................................. 5158 

 
9
Sri Lanka  ................................................................................................................................................... 85 
Storbritannien och Nordirland  ................................................................................................................... 52 
Sudan ......................................................................................................................................................... 78 
Surinam ................................................................................................................................................... 101 
Sverige ....................................................................................................................................................... 49 
Swaziland .................................................................................................................................................. 95 
Sydafrika ................................................................................................................................................... 95 
Sydamerika .............................................................................................................................................. 100 
Sydgeorgien och Sandwichöarna ............................................................................................................. 100 
Sydkorea (Republiken Korea)  ................................................................................................................... 87 
Sydorkneyöarna ....................................................................................................................................... 105 
Sydshatlandsöarna ................................................................................................................................... 105 
Sydsudan ................................................................................................................................................... 90 
Syrien ........................................................................................................................................................ 80 
Södra ishavet  ........................................................................................................................................... 104 
Tadzjikistan ............................................................................................................................................... 74 
Taiwan (Republiken Kina)  ........................................................................................................................ 86 
Tanzania .................................................................................................................................................... 94 
Tchad ......................................................................................................................................................... 90 
Thailand ..................................................................................................................................................... 87 
Tibet .......................................................................................................................................................... 86 
Tjeckien ..................................................................................................................................................... 60 
Togo .......................................................................................................................................................... 93 
Tokelauöarna ........................................................................................................................................... 103 
Tonga ....................................................................................................................................................... 104 
Trinidad och Tobago  ................................................................................................................................. 99 
Tunisien ..................................................................................................................................................... 76 
Turkiet ....................................................................................................................................................... 66 
Turkmenistan ............................................................................................................................................. 73 
Turks- och Caicosöarna ............................................................................................................................. 98 
Tuvalu ...................................................................................................................................................... 104 
Tyskland .................................................................................................................................................... 53 
Uganda ...................................................................................................................................................... 94 
Ukraina ...................................................................................................................................................... 71 
Ungern ....................................................................................................................................................... 61 
Uruguay ................................................................................................................................................... 101 
Uzbekistan ................................................................................................................................................. 73 
Vanuatu ................................................................................................................................................... 104 
Västindien .................................................................................................................................................. 98 
Västsahara ................................................................................................................................................. 76 
Vatikanstaten ............................................................................................................................................. 56 
Venezuela ................................................................................................................................................ 101 
Vietnam ..................................................................................................................................................... 88 
Vitryssland ................................................................................................................................................. 70 
Wallis och Futuna .................................................................................................................................... 103 
Xinjiang ..................................................................................................................................................... 86 
Zambia ....................................................................................................................................................... 95 
Zimbabwe .................................................................................................................................................. 95 
Österrike .................................................................................................................................................... 56 
Östtimor ..................................................................................................................................................... 89 
 
FÖRKORTNINGAR (olika språk)……………………………………………………….………………..105 
 
KÄLLOR OCH REFERENSMATERIAL…………………………………………..……………………110 
 
BILAGA : ÖVNINGAR I TRANSLITTERERING AV RYSKA NAMN……………………………….111 

 
10
INLEDNING 
 
Vad är translitterering 
 
Translitterering innebär att man tecken för tecken överför ett ord eller ett namn från ett skriftsystem till ett 
annat (t.ex. ett ryskt namn från det kyrilliska till det latinska alfabetet, varvid Москва blir Moskva och 
Самара blir Samara). Man talar också om transkription eller transkribering, som är mindre exakt definierat 
och även kan innebära att man skriver ett namn som det låter, uttalsbaserad transkribering. Ryskan 
använder en sådan metod (exempelvis skrivs staden Bordeaux på ryska Бордо (Bordo)). I detta fall kan 
man inte med säkerhet rekonstruera den ursprungliga formen, vilket man bör kunna vid translitterering. 
Translittereringen bör m.a.o. vara reversibel. Vid sidan härom har vi också fonetisk (fonematisk etc.) 
transkription, främst det internationella fonetiska alfabetet (IPA).  
 
För att strukturera och avgränsa ämnet anges här inledningsvis de viktigaste officiella nationella språk som 
använder det latinska alfabetet respektive andra skriftsystem än detta.
1
  
 
Det ska också redan här påpekas att en translitterering direkt från olika språk för våra syften (i fråga om 
framför allt namn på personer och geografiska namn) ofta inte är aktuell eftersom vi, på svenska, många 
gånger går via det tidigare kolonialspråket, t.ex. via engelska i fråga om Indien. I fråga om f.d. 
Sovjetunionen använde vi tidigare på liknande sätt ryska namnformer. Se vidare nedan under respektive 
språk.