2021, №1 issn 2010-7498 kasb-hunar ta’limi ilmiy-uslubiy, amaliy, ma’rifiy jurnal №1

МЕТОДИКА
ажратиш мумкин:
- аниқ бир фанга мўлжалланган;
- компьютер ўқув хонасидан алоҳида 
фанларни ўқитиш учун мўлжалланган;
- ўқув материалини очиқ ўрганишда би-
рор фаннинг алоҳида бўлимларини (модул-
ларини) ўрганиш учун мўлжалланган;
- ўқув материали билан бирга элек-
трон тренажёрлар, виртуал стендлар, муль-
тимедиялар берилган аниқ бир фанга мўл-
жаллаган;
- ижодий қобилиятларни ривожланти-
ришга қаратилган электрон автоматлашти-
рилган тизимлар;
Умумкасбий ва ихтисослик фанларидан 
яратиладиган электрон дарсликлар таълим 
жараёнида қуйидаги ижобий натижани бе-
ради:
- ўрганилаётган материални анъанавий
ўқув адабиётларига нисбатан индуктив ён-
дашиш, эшитиш ва эмоционал хотиралар-
га таъсир қилиш йўллари билан етказиш 
орқали тушунишни енгиллаштиради; 
- таълим олувчиларнинг эҳтиёжига, 
тайёргарлик даражасига, интеллектуал им-
кониятларига мослаштирилади; 
- ўқув предметининг моҳиятига диққат-
ни жалб этган ҳолда кўп сондаги маълу-
мотларни ва топшириқларни қараб чиқиш 
ва кўпроқ амалий масалалар ечишга имкон 
яратган ҳолда мураккаб ҳисоблашлар ва 
алмаштиришлардан халос этади; 
- ўрганишнинг барча босқичларида ўзи-
ни-ўзи текшириб кўриш учун кенг имконият-
ларни яратади; 
- ишни чиройли, аниқ расмийлашти-
ришларга ва уни ўқитувчига файл ёки қоғоз-
га чоп этган ҳолда топширишига имкон бе-
ради; 
- тажрибали ўқитувчи вазифасини 
чекланмаган тушунтиришларни, саноқсиз 
такрорлашларни, эслатишларни тақдим эт-
ган ҳолда бажаради.
Электрон таълим ресурслари ахборот 
технологиялари асосида маълумотларни 
жамлаш, тасвирлаш, янгилаш, сақлаш, би-
лимларни интерактив усулда тақдим этиш 
ва назорат қилиш имкониятига эга бўлган 
манба ҳисобланади. Электрон ўқув адаби-
ётлари билим олувчиларнинг тасаввурини 
кенгайтиришга, дастлабки билимларини ри-
вожлантиришга ва қўшимча маълумотлар 
билан таъминлашга йўналтирилган бўлади.
Таълимни ислоҳ қилиш шундай элек-
трон ўқув адабиётларини яратишни талаб 
қиладики, уларнинг мавжуд бўлиши таълим 
олувчилар ва ўқитувчилар учун, таълим 
муассаси ва уй шароитида бир хил бўлган 
компьютерли муҳитни таъминлашни тақозо 
этади.
Ўқув фильми – бу ишлаб чиқариш жа-
раёни, табиий ҳодиса, тарихий воқелик, 
адабиётга оид саҳналар кабиларни намо- 
йиш этадиган қисқа муддатли видеофильм.
Виртуал лаборатория – аниқ ва таби-
ий фанлар бўйича табиатда мавжуд, лекин 
амалиётда кўрсатиш имкони бўлмаган ёки 
хавф-хатар туғдирадиган намойиш ва ла-
боратория ишларини ўтказиш учун мўлжал-
ланган.
Мультимедиа (ингл. мулти – “кўп, кенг”, 
медиа “муҳит”) ресурслар овоз, графика, 
анимацияларни ўзига олган ҳаракатланиш 
мавжуд бўлган муайян мавзуга доир ре-
сурсдир.
Электрон ўқув-методик мажмуа ўз ичи-
га электрон дарслик, электрон адабиётлар, 
ўқув фильмлари, виртуал лабораториялар-
ни, мультимедиали ва анимацион ресурс- 
ларни, расмли қўлланмаларни ва махсус 
баҳолаш дастурларини, қўшимча дастур-
ларни олиши мумкин. 
Ҳар қандай таълимнинг электрон 
ўқув-методик мажмуаси асосини ўқув-меъ-
ёрий ва ўқув-режалаштириш ҳужжатлари 
ташкил қилади. Чунки, ўқув-меъёрий ва 
ўқув-режалаштириш ҳужжатлари таълим 
мазмунига ва унинг ўзлаштириш сифатига 
қўйиладиган талабларни, таълим жараё-
нининг мазмунини, таълим методи, шакли 
ва воситаларини ҳамда баҳолаш тизимини 
белгилаб беради. Ўқув-меъёрий ҳужжатлар-
га Давлат талаблари, ўқув режа ва дастур-
лари киради. Ўқув-режалаштириш ҳужжат-
лари эса ўқитиш жараёнининг тузилмасини 
ва технологиясини белгилайди. 
Электрон ўқув-методик мажмуа яра-
тишнинг ташкилий-методик тамойиллари 
сифатида қуйидагиларни келтириш мумкин:
1. Ўқув режасидаги фанни ўрганиш-

---

27
2021 №1, Kasb-hunar ta’limi