36-сон Бухгалтерия ҳисобининг халқаро стандарти Активларнинг қадрсизланиши Мақсад

105 Қадрсизланишдан зарарни 104-бандга мувофиқ тақсимлашда, ташкилот активнинг баланс қийматини қуйидагиларнинг энг каттасидан кам бўладиган даражага камайтирмаслиги лозим:
(a) унинг ҳисобдан чиқариш сарфлари чегирилган ҳаққоний қиймати (агар баҳолaш имкони бўлса);
(б) унинг фойдаланиш қиймати (агарда аниқлашнинг имкони бўлса); ва
(в) нол.
Бошқа ҳолларда активга тақсимланиши мумкин бўлган қадрсизланишдан зарар суммаси бирликнинг (бирликлар гуруҳининг) бошқа индивидуал активларига мутаносиб равишда тақсимланиши лозим.
106 Агар пул маблағларини ҳосил қилувчи бирликнинг ҳар бир индивидуал активининг қопланадиган қийматини баҳолаш амалий имконсиз бўлса, мазкур стандарт қадрсизланишдан зарарни ушбу бирликнинг, гудвилдан ташқари активлари ўртасида асосли тақсимланишини талаб этади, чунки пул маблағларини ҳосил қилувчи бирликнинг барча активлари биргаликда фаолият кўрсатади.
107 Агар индивидуал активнинг қопланадиган қийматини аниқлаш мумкин бўлмаса (67-бандга қаранг):
(a) агар активнинг баланс қиймати унинг ҳисобдан чиқариш сарфлари чегирилган ҳаққоний қиймати ва 104 ва 105-бандларда кўрсатилган тақсимлаш тартибларининг натижалари миқдоридан катта бўлса, актив учун қадрсизланишдан зарар тан олинади; ва
(б) агар тегишли пул маблағларини ҳосил қилувчи бирлик қадрсизланмаган бўлса, актив учун ҳеч қандай қадрсизланишдан зарар тан олинмайди. Бу ҳатто, агар активнинг ҳисобдан чиқариш сарфлари чегирилган ҳаққоний қиймати унинг баланс қийматидан кам бўлганда ҳам қўлланади.

Мисол
Ускуна жисмоний жиҳатдан шикастланган, аммо у шикастланишидан олдинги ҳолатдагидек яхши ишламаса ҳам, ҳануз фойдаланилмоқда. Ускунанинг ҳисобдан чиқариш сарфлари чегирилган ҳаққоний қиймати унинг баланс қийматидан кам. Ускуна мустақил тарзда пул маблағлари киримларини юзага келтирмайди. Ускунани ўз ичига олган ва бошқа активлардан келадиган пул маблағлари киримларидан аҳамиятли даражада мустақил тарзда пул маблағлари киримларини юзага келтирадиган активларнинг ускуна тегишли бўлган энг кичик идентификацияланадиган гуруҳи ишлаб чиқариш линияси ҳисобланади. Ишлаб чиқариш линиясининг қопланадиган қиймати, ишлаб чиқариш линияси яхлит тарзда қадрсизланмаганлигини кўрсатади.
1-Фараз: раҳбарият томонидан тасдиқланган бюджетлар/прогнозлар ускунани алмаштириш бўйича раҳбариятнинг ҳеч қандай нияти мавжуд эмаслигини кўрсатади. Ускунанинг қопланадиган қийматининг ўзини баҳолаб бўлмайди, чунки ускунанинг фойдаланиш қиймати:
(a)	унинг ҳисобдан чиқариш сарфлари чегирилган ҳаққоний қийматидан фарқ қилиши мумкин; ва
(б)	фақат ускуна тегишли бўлган пул маблағларини ҳосил қилувчи бирлик (ишлаб чиқариш линияси) учун аниқланиши мумкин.
Ишлаб чиқариш линияси қадрсизланмаган. Шунинг учун, ускуна учун ҳеч қандай қадрсизланишдан зарар тан олинмайди. Шунга қарамасдан, ташкилот ускуна учун эскириш даврини ёки эскиришни ҳисоблаш усулини қайта баҳолаши зарур бўлиши мумкин. Эҳтимол, ускунанинг кутилаётган қолган фойдали хизмат муддатини ёки иқтисодий нафларнинг ташкилот томонидан кутилаётган истеъмолининг характерини акс эттириш учун қисқароқ эскириш даври ёки тезкор эскириш ҳисоблаш усули талаб этилиши мумкин.
2-Фараз: раҳбарият томонидан тасдиқланган бюджетлар/прогнозлар рахбариятнинг ускунани алмаштириш ва уни яқин келажакда сотиш бўйича нияти мавжудлигини кўрсатади. Ускунани ҳисобдан чиқаргунга қадар ундан уклуксиз фойдаланиш бўйича пул оқимлари аҳамиятсиз деб баҳоланган.
Ускунанинг фойдаланиш қийматини унинг ҳисобдан чиқариш сарфлари чегирилган ҳаққоний қийматига яқин бўлган ҳолда баҳолаш мумкин. Шунинг учун, ускунанинг қопланадиган қийматини ускуна тегишли бўлган пул маблағларини ҳосил қилувчи бирликни (яъни ишлаб чиқариш линиясини) ҳисобга олинмаган ҳолда, аниқланиши мумкин. Ускунанинг ҳисобдан чиқариш сарфлари чегирилган ҳаққоний қиймати унинг баланс қийматидан кам бўлгани туфайли, ускуна учун қадрсизланишдан зарар тан олинади.

108 104 ва 105-бандлардаги талаблар қўллангандан сўнг, пул маблағларини ҳосил қилувчи бирлик бўйича қадрсизланишдан зарарнинг ҳар қандай қолдиқ суммаси фақат ва фақат агар бу бошқа МҲХС орқали талаб этилса, мажбурият сифатида тан олиниши лозим.