4-mavzu. Sifat analizining sistemalari. Reja

 
Elektrolit eritmalarda boradigan barcha reaksiyalar asosan 5 gruppaga bo’linadi: 
1. 
Neytrallanish reaksiyasi. 
2. 
Cho’kma hosil bo’lish reaksiyalar. 
3. 
Gaz hosil bo’ladigan reaksiyalar 
4. 
Eritmalarda boradigan qaytar reaksiyalar. 
5. 
Kompleks birikma hosil bo’ladigan reaksiyalar. 
 
1. Neytrallanish reaksiyasiga 
NaOH + HCI = NaCI + H
2
O 
 
Ionli tenglamasi: OH
-
+ H
+
= H
2
O 
(1) 
Neytral muhitda eritmaning rangi qizil bilan ko’k orasidagi o’rtacha (neytral) rangni oladi. 
 
2.Cho’kma hosil bo’ladigan reaksiyalar: 
KCI + AgNO
3
= AgCI↓ + KNO
3
Qisqa ionli tenglamasi: (2) 
CI
-
+ Ag
+
= AgCI↓ 
Demak, tarkibida Ag
+
ionlari bo’lgan har qanday birikma eritma tarkibida CI
-
ionlari bo’lgan 
boshqa birikma eritmasi bilan reaksiyaga kirishganda har doim oq rangli cho’kma AgCI hosil 
bo’ladi. 
 
3.Gaz hosil bo’ladigan reaksiyalar: 
NH
4
CI + KOH = NH
3
↑ + KCI + H
2
O 
Qisqa ionli tenglamasi : (3) 
NH
4
+
+ OH
-
= NH
3
↑ + H
2
O 
Bunday reaksiyalar sodir bo’lganida kimyoviy muvozanat reaksiya mahsulotlari hosil 
bo’ladigan tomonga siljiydi. Natijada reaksiya oxiriga qadar boradi.Bu tenglamadan NH
4
+ 
tuzlariga har qanday ishqor ta’sir ettirilganida hamma vaqt NH
3
ajralib chiqadi, degan xulosaga 
kelish mumkin. 
4.Eritmalarda boradigan qaytar reaksiyalar:
KNO
3
+ NaCI = KCI + NaNO
3
Ion holatida quyidagicha: (4) 
K
+
+ NO
3
-
+ Na
+
+ CI
-
= K
+
+ CI
-
+ Na
+
+ NO
3
-
Bu reaksiyada ishtirok etayotgan to’rttala tuz ham (kuchli elektrolit bo’lganligi uchun) ionlarga 
to’liq dissosialanadi. Bunday reaksiyalarning effekti bo’lmaydi. 
Agar bu eritmadagi suvni asta- sekin bug’latib yuborilsa, to’rttala tuzdan iborat aralashma 
hosil bo’ladi.Dengiz va ko’l suvlarida uchraydigan bunday tuzlar batamom ionlarga parchalanib 
ketadi. Shuning uchun biz dengiz va tuzli ko’llar suvida ionlararo muvozanatni uchratamiz.