Abu rayhon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti «bosim ostida payvandlash»

 
15.2. Kontaktli payvandlash mashinalarining belgilanishi 
Payvandlash mashinalarining shartli belgilari (belgilanishi) 
297-80 O‘z DTS bilan belgilangan (harf-raqamli tizim). Birinchi 
harf uskunaning turini anglatadi: M – mashina, П – press;
ikkinchi harf payvandlash turini bildiradi: T – nuqtali, Р – 
relyefli, Ш – chokli, С – uchma-uch). Uchinchi harf ta’minlash 
manbai turini ko‘rsatadi (o‘zgaruvchan tok mashinalaridan 
tashqari): В – tok ikkilamchi konturda to‘g‘rilanadi (o‘zgarmas tok 
mashinalari), Н – past chostotali, K – kondensatorli mashina.
Masalan, nuqtali, relyefli va chokli payvandlash mashinalari 
MT, MР va MШ bilan; tok ikkilamchi konturda to‘g‘rilanadigan 
nuqtali, relyefli chokli payvandlash mashinalari MTВ, MРВ, 
MШВ ko‘rinishida; past chastotali nuqtali, relyefli hamda chokli 
payvandlash mashinalari MTН, MРН, MШН tarzida nuqtali, 
relyefli va chokli payvandlash kondensatorli mashinalari MTK, 
MРK, MШK harflari bilan belgilandi. Ayrim hollarda 
mashinalarning belgisiga, ularning o‘rnatilish usulini yoki kuch 
yuritmasi turini oydinlashtirish uchun yana bitta harf qo‘shiladi (П 
– ya’ni osma, M – кo‘p nuqtali, Р – radial turdagi yuritma). MTП 
– nuqtali payvandlash uchun osma o‘zgaruvchan tok mashinasi; 
MTВР – tok to‘g‘rilanadigan va elektrod radial harakatlanadigan 
nuqtali payvandlash mashinasi. 
Harflardan keyin raqamli belgilar keladi, odatda ularning 
birinchi raqamlari ikkilamchi tokning eng katta kuchini 
kiloamperda (qisqa tutashuv rejimida - detallarsiz ulash), keyingi
raqamlar guruxi esa rusumning tartib raqamini ko‘rsatadi. 
Masalan, I
2 max
=20 kA bo‘lgan o‘zgarmas tokda ishlovchi 

---

89
23-rusumdagi payvandlash mashinasi MT–2023 ko‘rinishida 
belgilanadi.
10.3. Kontaktli payvandlash mashinalarning turlari