Adabiy tur, termin, tahrir va muharrirlik


Download 6.03 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/107
Sana02.11.2023
Hajmi6.03 Mb.
#1740289
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   107
Bog'liq
Z. Toxirov - Adabiy tur, termin, tahrir va muharrirlik mahorati

ketadi. Men о ‘nda. Keyingi konstmksiyada yetishmayotgan qism 
mazmuni oldingi konstruksiyadagi bilan bir xilda tushuniladi. Bu 
misolda ketmoq fe’li - keyingi konstruksiyadagi yetishmayotgan 
unsum ing tushib qolishi sintaktik ellipsis, boshqacha aytganda 
kontekstual ellipsisdir. Oddiy so‘zlashuv nutqida tabiiy holga 
aylanib qolgan konstmksiyalarga quyida misollar keltiramiz:
-jum la tarkibidagi to ld iru vchi tushib qoladi. 
Manga 
ko'rsatchi (daftami, kitobni, suratni va h.);
-narsaning o ‘z nomi qolib belgisi ataladi (olmani soberish 
uchun bir narsa qidirvomman);
-gap bo‘laklarining o ‘rni almashadi (g azetayo‘qmi, bugungi?); 
-fe ’l kesim tushib qoladi: M anga ikki kilo shakar (bering); 
-kishilik olmoshi tushib qoladi. (U) keldi, sani so ‘radi;
-ism o ‘mida xos belgi ataladi. B o‘g‘irsoq nima qivossan? 
-xususiy nom o'rnida umumiy nom ataladi. Polizda edim 
(qovun, tarvuz va b.).
Oddiy so ‘zlashuv nutqi uchun yana quyidagi konstruksiyalar
xos:
-San, o'zin kelasanmi? Ha, mayli, ertaga (Ikkinchi shaxs 
olmoshi bilan o ‘zlik olmoshi birga qo‘llanadi);
-juft fe’l qollanadi: qaradim-qaradim, butun vujudim bilan 
qaradim;
-juft ravishdosh qo‘llanadi: y i g ‘ib-terib oldilar; bichib-tikib 
bo ‘ldi.
34-§. Oddiy so‘zlashuv nutqi uchun so‘zlami ju ft q o ‘llash ham 
xosdir. Bunday juft so‘zlar mustaqil m a’noga ega bo‘lgan yoki 
b o ‘lmagan ikki so‘zning teng bog‘lanishi asosida hosil b o ia d i:
no


-umum lashtiruvchi, jam lovchi ju ft so ‘zlar: baxt-saodat, xat- 
xabar, yaxshi-yomon;
-juft so‘zning ikkinchi komponenti mustaqil m a’noga ega 
bo'lm aydi, mustaqil m a’noga ega so ‘z m a’nosi ifoda etgan hodisa 
narsaga o ‘xshasli hodisa, narsa m a’no ifodasini beradi: to y-po'y. 

Download 6.03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   107




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling