Adabiy tur, termin, tahrir va muharrirlik

He, nimasini aytasan. Mamasham etganini qimovdim, paxan 
nakalene qo ‘ydi.
Shunisi achinarliki, bugungi kunda chet so‘zlar, ta'bir joiz 
b o is a , “bojxona”ni chetlab kirib kelmoqda.
Vaholanki. mamlakatimizga kirib kelayotgan dori-darmon, 
oziq-ovqat mahsulotlari orasida aholi sog‘ligi uchun zararlilari 
bo‘lganidek, terminlarning ham hammasi maqbul b o ‘lavermaydi.
Chet so lzlami o ‘zlashtirish masalasi bilan shug‘ullanuvchi 
terminologiya qo‘mitasi, mustaqilligimizning dastlabki yillarida 
mavjud edi. Lekin negadir keyingi yillarda u o ‘z-o‘zidan tugab 
ketdi. Afitidan, uni qayta tiklash, faoliyatini davlat tomonidan 
qo‘llab-quw atlab turish maqsadga muvofiq bo‘lardi.
T o‘g ‘ri, ensiklopedik asarlar nashri bilan shug‘ulanuvchi 
davlat ilmiy nashriyoti ham terminologiya masalasi bilan 
shug‘ullanadi. 
Ammo 
bu 
nashriyotning 
asosiy 
faoliyati 
hisoblanmaydi. Nashriyot terminologik muammoiami faqat o ‘z 
nashrlari miqyosida hal etishga harakat qiladi, ammo u ham to ‘liq 
emas. Chunki nashriyotda terminlar bilan shug‘ullanuvchi maxsus 
mutaxassis lavozimi k o ‘zda tutilmagan. Bo‘lim muharrirlari bu 
masalani hanuzga qadar imkon doirasida hal etmoqda.
Hamon XXI asr axborot asri deb e ’tirof etilgan ekan, axborot 
ayirboshlash sur’ati jadallashgani bois chet tillardan tilimiz uchun 
yot unsurlar kirib kelishi va g ‘ayriilmiy tarzda o‘zlashishining 
oldini olish uchun maxsus, leksikologiya va semasiologiyadan 
yuqori 
bilimga 
ega 
mutaxssislardan 
iborat 
terminologiya 
qo‘mitasini tiklash maqsadga muvofiq b o ‘lur edi.
75

---

II QISM. M U H A R R IR L IK M AH OR ATI 
NAZAR1YASI VA AMAL1YOTI
1-BO B. TIL, SH E V A , L A H JA , S O ‘Z L A SH L V, T A L A F F U Z