Ajiniyoz nomidagi

 
Ma`ruza-17 
Kollektsiyani loyihalash asoslari 
Reja: 
1.  Kollektsiyani loyihalash asoslari  
2.  Sanoatga oid ommabop kollektsiyani ishlab chiqarish jarayoning bosqichlari. 
3.  Perspektiv kollektsiyani loyihalash asoslari 
4.  Kollektsiyaning tarkibi. 
 
Kollektsiyani loyihalash. Kollektsiya (lot. collektio – to`plam) – ilmiy, tarixiy yoki badiiy 
qiziqishni ifodalaydigan, o`xshash buyumlarni tizimga solingan to`plpmidir. Kostyum dizaynda 
kollektsiya  quydagi  birlikni  barpo  etadigan  har  xil  mo`ljal  uchun  modellar  seriyasi:  muallif 
kotseptsiyasi;  siymo;  kollektsiyada  qo`llangan  materiallar;  rang  echimi;  shakl;  bazaviy 
konstruktsiyalar; uslubiy echim; va h.k. 
Kollektsiyada turi va mo`ljaliga mos har xil xossalar ustunlik qiladi. Masalan, mualliflik 
ijodiy  kontseptsiyasida  uslub,  siymo  va  kontseptsiya  birligi  muhim  bo`lib,  bu  holda  bazaviy 
kostruktsiyalar qo`llanmasligi mumkin. Har qanday kollektsiyada uning  yaxlitligi muhim xossa 
bo`lib hisoblanadi, chunki u kollektsiyani har xil modellarining mexanik to`plamidan farqlaydi. 
YAxlitlik uslubning ijodiy usulini, rang gammasi, materiallar tarkibi, shakl, siymolar umumiyligi 
bilan ta`minlanadi. Undan tashqari to`g`ri yaratilgan kollektsiyaning belgisi dinamikadadir, ya`ni 
mazkur kollektsiyada markaziy  g`oyani  rivojlanishi. SHu tarzda kollektsiya bir xil  yoki  deyarli 
bir xil modellar seriyasi emas. Kollektsiyaning ajoyib tomoni bo`lgan qiziqarli konstruktiv yoki 
dekorativ  echim  har  bir  yangi  modelda  uning  yangi  qirrasini  ko`rsatishi  kerak,  kollektsiyada 
g`oyani imkoniy nyuanslarini namoyish etilishi lozim. 
Kollektsiya turli elementlardan tashkil topishi, ya`ni, bu ansambllar, komplektlar, alohida 
buyumlar, qo`shimchalar va bezaklar bo`lishi mumkin. 
Kostyum kollektsiyasining turlari. Kollektsiyada bir necha turlari yaratiladi: 
- 
perspektiv 
kollektsiyalarda 
kelajak 
modaning 
kontseptsiyasi 
ko`rsatiladi, 
odatda, 
kelajak 
mavsumda 
yangi 
uslublar 
va 
rag`batlar 
taqdim 
etildi. “YUqori moda”lar kollektsiyasi 
(etakchi Moda O`ylarniki) 
va 
dizaynerlar  yaratgan  “pret-a-porte”  kollektsiyalari  perspektiv  kollektsiyalariga  kiradi.  Bu 
kollektsiyalarga  noyob  shakl  va  siluetlar,  ajoyib  siymolar,  materiallar  texnologiya  va 
konstruktsiyalar  bilan  tajriba  o`tqazilish  xosdir.  Istiqbol  kollektsiyalar  kelajak  insonlarning 
siymosini 
taqdim 
etishadi, 
shuning 
uchun 
ularni 
loyihalashda 
modaning 
prognozi, 
turmush 
tarzini 
taraqqiyoti, 
iqtisodiy 
vaziyatni 
prognozi 
va 
b. 
bo`yicha 
ma`lumotlar 
inobatga 
olinadi. 
“Pret-a-porte” 
kollektsiyasi 
konkret 
firmaning bazaviy sanotiga oid kollektsisi ham bo`ladi; 
-  bazaviy  sanoatga  oid  kollektsiyalari  bevosita  tadbiq  etiladigan  assortiment 
kontseptsiyasini tavsiya etadi. Ularda modani aktual yo`nalishlari ko`rsatiladi va omabop ishlab 
chiqarishga  mo`ljallanadi.  SHunday  kolletsiyalar  moda  yarmarkalarida  sovda  xodimlari  uchun 
namoyish  etiladi (masalan, Parij  salonida  yoki  Dyussel`dorf moda  yarmarkasida). Sanoatga oid 
kollektsiyalarga sinovdan o`tgan “mo`tadillashtirilgan” shakllar xos. Bu kollektsiyalarda modaga 
oid rag`batlar muayyan tarkibli va rangli materiallarda o`z aksini topadi; 
-  muallif  kollektsiya  dizaynerlarning  ijodiy  kontseptsiyasini  aks  etadi.  SHaxsiy 

---

102 
 
buyurtma  yoki  ommabop  imste`molchiga  mo`ljallangan  maxsus  model`erlar  yaratgan  “YUqori 
moda va Pret-a-porte” kollektsiyalar xalqaro ko`rgazmalarida va yarmarkalarida, kechki klublar, 
prezentatsiyalarda, ijodiy konkurslarda namoyish etiladi; 
-  maxsus 
mo`ljal 
uchun 
kollektsiyalar, 
masalan, 
forma 
kiyimi 
kollektsiyalari, maktab fomasi kollektsiyalari. 
YUqorida barcha ko`rsatilgan kollektsiyalar quyidagi xossalari bilan differentsiyalanadi: 
- assortiment – firmaning ixtisosiga binoan pal`to, kostyum, bosh kiyim; 
- mavsumga  oid;  odatda  mavsumiy  kollektsiyalar  ikki  marta  (bahor-yoz  va  kuz-qish 
mavsumlari  uchun)  namoyish  etiladi.  Ammo,  Dyussel`dorfdagi  yirik  sanoatga  oid  moda 
yarmarkasi  yangi  moda  kollektsiyalarini  yilda  to`rt  marta  namoyish  etishga  o`tdi:  kuz,  qish, 
bahor va yoz uchun; 
-  yosh kategoriyasi: bolalar, tineyjerlar va b. uchun kollektsiyalar; 
-  ma`lum  mo`ljal  uchun:  uyda,  sport  uchun,  dam  olish  uchun  va  b.  uchun 
kollektsiyalar. 
Bundan tashqari kimga mo`ljallanganligiga qarab kollektsiyalar quyidagi guruhlariga bo`linadi: 
- shaxsiy garderob (shaxsiy buyurtmachi uchun); 
- ommabop (muayyan iste`molchilar turi uchun); 
-  guruhlarga  oid  (muayyan  insonlar  guruhi  uchun):  a)  formali  kiyim  kollektsiyasi  – 
o`quvchilar uchun forma, harbiy forma kollektsiyalar va b.; b) firmaga oid kiyim kollektsiyalari - 
aeroflotda ishlaydiganlar uchun, savdo firmalar uchun va b.; v) vakillar va delegatsiyalar uchun 
kollektsiyalar – Olimpiya milliy terma jamoalari uchun va b.