AZƏrbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan döVLƏt pedaqoji universiteti

ƏDƏBİYYAT 
1.
 
Azərbaycan  Respublikasında  ümumi  təhsilin  konsepsiyası  (Milli  Kurrikulumu).  "Azərbaycan 
məktəbi" jurnalı, 2007, № 2. 
2.
 
Qocayev  E.M.,  Səfərov  N.Y.  Təlimin təkmilləşdirilməsi  vasitələrindən  biri haqqında  //  Azərbaycan 
məktəbi, 2009, №5, s. 55-60 
3.
 
Səfərov N.Y. Ali texniki məktəblərin fizika kursunun tədrisində analogiya metodunun sistemli tətbiqi. 
Monoqrafiya. Bakı, ELM, 2007, 122 s. 
4.
 
Окунь Л.Б., Понятие массы (Масса, энергия, относительность) // Успехи физических наук, М.: 
1989, т. 158, вып.3, с.с.511-530 

KOMPYUTER TƏLİM TEXNOLOGİYALARI 
 
Təhsildə İKT 
111 
TEST DİZAYNER PROQRAMININ POWER POINT PROQRAMI VASİTƏSİLƏ 
TƏQDİMATI 
 
S.A. İsaxanlı 
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti 
 
R.R. Abdurazaqov 
fəlsəfə doktoru, dosent 
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti 
 
XÜLASƏ 
Bu məqalədə test dizayner proqramında istifadə texnologiyasindan numunə verilmişdir. 
 
ABSTRACT 
In this article using technology of test designer program is given. 
 
АННОТАЦИЯ 
В этой  статье приведен пример технологий исползаем в программе тест дизайнера.    
 
Test  dizayner  multimedia  elektron  dərslikləri  və  dərs  vəsaitləri  üçün  nəzərdə  tutulmuş 
əlavə proqram təminatıdır. 
Test  dizayner  proqramının  Power  point  proqramı  vasitəsilə  təqdimatı  Ali    məktəb 
tələbələr üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu proqramla tələbələr öz təqdimatlarını əyani şəkildə izah 
edə və fikirlərini qarşısındakı müəllim-professor heyyətinə o cümlədən öz həmkarlarına çatdıra 
bilərlər.  Həm  də  Power  point  təminatından 
istifadə  etməklə  Test  dizayner  multimedia 
elektron  dərsliklərində  yeni  tapşırıqlarının 
yazılmasını    və  Test  dizayner  multimedia 
dərsliklərində  olan    testlərin  dəyişilməsini 
dinləyicilərə  sadə  dillə  izah  etməyi  imkan 
verir. Power point proqramı   vasitəsilə  Test 
dizayner  multimedia  elektron dərsliklərində 
testlərin  dəyişilməsi    aşağıdakı  ardıcıllıqla  
həyata keçirilir. 
1. ‘‘ Bce proqramda” Microsoft Office seçilir . 

KOMPYUTER TƏLİM TEXNOLOGİYALARI 
 
Təhsildə İKT 
112 
1.2. Microsoft Officedə Power pointi mausun sol düyməsini 2 dəfə sıxmaqla proqramı açırsınız  
və bu zaman monitorda slayd görünür. 
1.3. Yeni slayd hazırlamaq üçün klaviaturada olan ‘‘Ctrl və D’’ düymələrini birlikdə sıxırsınız və 
yaxudda dialoq pəncərəsindən ‘‘создат слайд’’  əmirini verirsiniz. 
1.4. Təqdimatın ön səhifəsi üçün slaydın ortasında ‘‘зоголовок слайд’’ əmiri üzərində mausun 
sağ düyməsi sıxılır və həmin əhatə olunmuş 
yerdə  siz  sözləri  və  simvolları  yaza 
bilərsiniz. 
2. 
   düyməsi  vasitəsilə proqram  alt panelə 
gətirilir. 
3.Test  dizayner  proqramını  açmaq  üçün 
proqramın üzərində mausun sol düyməsini 2 
dəfə dalbadal sıxırsınız və proqram açılır.  
3.1. 2-ci slaydı düzəltmək üçün açılmış proqram mpnitorda işıqlandıqdan sonra klaviaturada olan 
‘‘ ins’’ və ya ‘‘prt sc’’ düyməsini sıxırsınız. 
3.2.  Dialoq  pəncərəsində  olan 
  düymə 
vasitəsilə proqramı alt panelə gətirirsiniz. 
3.3.  Alt  paneldə  görünən  Power  point 
proqramını  yenidən  monitora  sol  düymə 
vasitəsilə  qaytarırsınız.  Açılmış  proqramda 
slaydın  üzərində  mausun  sağ  düyməsini 
sıxmaqla ‘‘ Bcтавит’’ əmrini seçirik. 
3.4. Bu slayd yeni animasiya, dizayn  vermək üçün proqramın alətlər panelindən  анимация və 
дизайн əmirlərini seçirsiniz. Дизайн əmrində uyğun əmirləri seçməklə siz slaydlarınıza  albom 
şəkilində  və  kitab  şəkilində  dizayn  verə  bilərsiniz.  Animasiya  həm  slayda  həm  də  slaydakı 
yazılara məxsus ola bilər. 
4. 3-cü slaydınızı yaratmaq üçün 3.1 bəndindən istifadə edirsiniz və burada dialoq pəncərəsində 
olan  Aç  düyməsini  sıxırsınız.  Əgər  proqramda  olan  testlərin  üzərində  dəyişikliklər  aparmaq 

KOMPYUTER TƏLİM TEXNOLOGİYALARI 
 
Təhsildə İKT 
113 
istəyirsinizsə ‘‘Testlərin ilkin variantını yüklə‘‘ qeyd edib aç düyməsini sıxırıq. Bu zaman  sol 
pəncərədə    diskin  adı  görünür  yenidən    3.2  bəndindən  istifadə  edərək  siz  görüntünü  Power 
pointin 3-cü slaydında yerləşdirirsiniz.  
4.1.  Test  dizayner  proqramına  qayıdaraq    dialoq  pəncərəsindən  diskin  adı  seçilir  və    yenidən 
görüntü 3.1 bəndindəki kimi Power pointin 4-cü slaydında yerləşdirilir. 
5.  Bölmənin    adı  seçilərək  5-  ci  slaydda    və  bölmədəki  dərsləri  seçərək  6-cı  slaydda  3.1 
bəndindən istifadə etməklə yerləşdirirsiniz. 
 
5.1.  Dərsin  adı  seçildikdən    sonra  proqramda 
olan  testlər  monitorda  işıqlanır.    Testlər  2 
hissədən ibarətdir: sual və 5 distraktordan ibarət 
cavab hissəsi. Yeni test tapşırığının hazırlanması 
bu  hissələrin    yazılması  və  redaktəsindən 
ibarətdir. Mətn və  düsturların  yığılması şəkil  və 
sxemlərin  çəkilməsi  Microsoft  Word  mətn 
redaktorunda  yerinə  yetirilir.  Bu  proqram 
kompyuterinizdə yoxdursa onu qabaqcadan yükləmək lazımdır. 
5.2.  Diskdəki  testin  mətnini  redaktə  etmək  lazımdırsa,  test  pəncərəsinin  sual-cavab  hissəsində 
mausun sağ düyməsi sıxılır və istənilən əməliyyat seçilir bunu mausun sol düyməsinin iki dəfə 
sıxılması  yolu  ilə  də  etmək  olar.  Word  mətn  redaktorunun  pəncərəsi  açıldıqdan  sonra  mətn 
yığılır.  Bu  zaman  mausu  açılan  pəncərənin  işçi  panelinə  gətirib,  sağ  düyməni  sıxmaqla 
redaktorun  ixtiyari  funksiyasından    (  mətn,  cədvəl,  formul,  şəkil  və.s)  istifadə  etmək  olar. 
Məsələn,  düstur  yığılarkən  ‘‘  Equation  Editor’’  (  Düsturlar  redaktoru)  işçi  panelə  çıxarılır  və 
sonra tələb olunan əməliyyat aparılır. 
5.3.  Cavabları  dəyişmək    üçün    cavabların  üzərində  mausun  sol  düymməsini  2  dəfə  dalbadal  
sıxırsınız. Sonra əvvəlki cavabları silib yeni cavablar hazırlanır.  
5.4. Düzgün cavabı qeyd etmək üçün mausu düzgün cavabın üzərinə gətirib, sıxır və qarşısına *- 
(ulduz işarəsi) qoyulur. 

KOMPYUTER TƏLİM TEXNOLOGİYALARI 
 
Təhsildə İKT 
114 
6.    Yuxarıdakı  əməlliyyatlar  bitdikdən  sonra  hər  bir  slayda  yeni  animasiya  və  dizayn    vermək 
olar. Əgər slaydda olan yazıları animasiya (hərəkətli) şəklində təqdim etmək istəyirsinizsə yazı 
seçildikdən sonra dialoq pəncərəsindən Aнимация-БЕЗ  aнимация seçilir və buradan yazılara 
istədiyiniz  animasiyaları  verə  bilərsiniz.  Əgər  slaydın  özünə  animasiya  vermək  istəyirsinizsə  
Aнимация    əmrini  verdikdən  sonra    üst  paneldən  aşağıda  kvadratların  içərisindən  istənilən 
animasiyanı  slayda  verirsiniz.  Əməliyyat  başa  çatdıqdan  sonra    təqdimatı    yaddaşda  saxlamaq 
istəyirsinizsə сохранит əmri seçilir. 
Təqdimat  hazır  olduqdan  sonra  onu  nümayiş  etmək  üçün  klaviaturadakı  fn  və  f5  düymələri 
birlikdə  sıxılır.  Digər  slayda  keçmək  üçün  mausun  sol  düyməsini  sıxmaqla    və    yaxudda 
klaviaturada olan oxlar vasitəsilə həyata keçirilir. 
 
ƏDƏBİYYAT 
1.
 
Abdurazaqov  R.R.  Fizika.  Yeni  nəsl  multimedia  dərsliyi.  Elektrodinamika.  Optika.  Kvant  fizikası. 
Metodik vəsait . 2-ci hissə. Bakı, Bakınəşr, 2007, 48 səh. 
2.
 
Abdurazaqov R.R. Fizika. Yeni nəsl multimedia dərsliyi. Mexanika. Molekulyar fizika. Metodik vəsait 
. 1-ci hissə. Bakı, Bakınəşr, 2007, 64 səh. 
3.
 
Murquzov  M.İ.,  Abdurazaqov  R.R.  Fizika.  Yeni  nəsl  multimedia  dərsliyi.  Elektrodinamika.  Optika. 
Kvant fizikası. 2-ci hissə. 2 SD. diski Bakı, Bakınəşr, 2007 
4.
 
Murquzov  M.İ.,  Abdurazaqov  R.R.  Fizika.  Yeni  nəsl  multimedia  dərsliyi.  Mexanika.Molekulyar 
fizika.1-ci hissə. 2 SD. diski Bakı, Bakınəşr, 2007 
 
 
 
 
 

YAZI QAYDALARI 
 
Təhsildə İKT 
115 
 
1.
 
 “Təhsildə  İKT”  jurnalı  İKT-nin  təhsil  sahəsində  tətbiqi  ilə  əlaqədar  bu  sahədə 
əvvəllər heç bir yerdə nəşr olunmamış orijinal tədqiqat əsərləri və materialları qəbul edir. 
2.
 
Məqalələr Azərbaycan, türk, ingilis və rus dillərində təqdim oluna bilər. 
3.
 
Məqalələr Microsoft Word XP yazı proqramında A4 kağız formatında hazırlanaraq 
e-poçt vasitəsilə göndərilməlidir. 
4.
 
Göndərilən əsərlər  bu  bölümlərdən  ibarət olmalıdır:  başlıq,  müəllifin  adı  və soyadı, 
elmi ünvanı, çalışdığı müəssisə, xülasə, açar sözlər, mətn və qaynaqlar. 
5.
 
Başlıq ortada, qara və böyük hərflə yazılmalıdır. 
6.
 
Müəllifin elmi dərəcəsi və adı başlığın altında (ortada olmaqla) yazılmalı, ünvanı və 
varsa e-mail bildirilməlidir. 
7.
 
Xülasə  yüz  sözü keçməmək şərtilə, 10 punto yazı tipi  böyüklüyündə olmalıdır. Ən 
azı üç açar söz yazılmalıdır. 
8.
 
Şəkil, rəsm, qrafik və cədvəllər çapda düzgün, aydın çıxacaq vəziyyətdə olmalıdır. 
Şəkil,  rəsm  və  qrafiklərin  yazıları  onların  altında  yazılmalıdır.  Cədvəllərdə  isə  başlıq  cədvəlin 
üstündə yazılmalıdır. 
9.
 
Qaynaqlar  mətn  içərisində  (və  ya  səhifənin  altında)  verilməli  və  ən  sonda  əlifba 
sırası ilə düzülməlidir. Qaynaqlar 10 punto yazı tipi böyüklüyündə olmalıdır. 
10.
 
Səhifə  ölçüləri:  üstdən  2.8  sm,  altdan  2.8  sm,  soldan  2.5  sm  və  sağdan  2.5  sm 
olmalıdır. Mətn 12 punto yazı tipi böyüklüyündə, Times New Roman yazı tipi ilə və tək simvol 
aralığında yazılmalıdır. Paraqraflar arasında 6 punto yazı tipi aralığında məsafə olmalıdır. 
11.
 
Məqalənin tam mətni 10 səhifədən artıq olmamalıdır. 
12.
 
Məqalənin  sonunda  müəllif(lər)lə  əlaqədar  məlumatlar  verilməlidir  (ad,  soyad,  ata 
adı, elmi dərəcə, vəzifəsi, çalıştığı müəssisə, elmi fəaliyət sahəsi, ünvn, tel. no., fax, e-mail). 
13.
 
Məqalələr  elmi  redaktorların  və  jurnalın  redaksiya  heyətinin  qərarı  ilə  çap  olunur. 
Elmi redaktorlar lazım bilsələr düzəlişlər etmək üçün məqaləni müəllifə qaytara bilərlər. Yazıya 
görə bütün cavabdehlik müəllifin üzərinə düşür. 
14.
 
Jurnalda dərc olunmayan məqalələr geri qaytarılmır. 
 

YAZIM KURALLARI 
 
Təhsildə İKT 
116 
 
17.
 
“Tahsilde  İKT”  dergisi  İKT’nin  eğitim  alanında  üyğulaması  ile  ilgili  bu  alanda 
daha önce yayımlanmamış orijinal çalışmaları ve derlemeleri kabul etmektedir. 
18.
 
Makaleler; Azerbaycan, Türk, İngiliz ve Rus dillerinde taktim edilebilir. 
19.
 
Yazılar  Microsoft  Word  XP  yazım  programında  A4  formatında  dizilip  e-mail 
vasıtasıya gönderilmelidir. 
20.
 
Gönderilen  makaleler  şu  şekilde  düzenlenmelidir:  Makalenin  Adı,  Yazarın  ilm 
ünvanı, Adı Soyadı, Adresi, Çalışmanın Özeti, Anahtar Kelimeler, Metin ve Kaynaklar. 
21.
 
Makalenin adı ortada, siyah ve büyük harfle yazılmalıdır. 
22.
 
Yazarın ilmi ünvanı, adı ve soyadı başlığın altına bir boşluk bırakılmış şekilde, 
ortaya, çalıştığı kurum, adres ve e-postayla birlikte, yazılmalıdır. 
23.
 
Özet yüz kelimeyi geçmeyecek şekilde, 10 pt büyüklüğünde makalenin yazıldığı 
dilde ve İngilizce olarak yazılmalı, her iki dilde de en az üç anahtar kelime belirtilmelidir. 
24.
 
Şekil,  Resim,  Grafik  ve  Tablolar  baskıda  düzgün  çıkacak  nitelikte  olmalıdır. 
Şekil, Resim ve Grafiklerin yazıları alt kısımda yer almalıdır. Tablolar’da ise başlık, tablonun üst 
kısmında bulunmalıdır. 
25.
 
Kaynaklar,  metin  içinde  (kaynağın  sıra  numarası  [  ]  içinde  verilmelidir)  ve  en 
sonda alfabetik olarak sıralanmalıdır. Kaynakların büyüklüğü 10 pt olmalıdır. 
26.
 
Sayfa  marjları;  üst:  2.8  cm,  alt:  2.8  cm,  sol:  2.5  cm,  sağ:  2.5  cm  şeklinde 
olmalıdır.  Metin  12  pt  büyüklükte  Times  New  Roman  fontu  ile  ve  tek  aralıkta  yazılmalıdır. 
Paragraflar arasında 6 pt mesafe olmalıdır. 
27.
 
Makalenin tamamı 10 sayfayı geçmemelidir. 
28.
 
Makalenin  sonunda  yazar/yazarlarla  ilgili  bilgiler  verilmelidir  (ad,  soyad,  baba 
adı, ilmi ünvanı, ilmi derecesi, görevi, çalıştığı kurum adı, ilmi çalışma alnı, adres, tel. no., fax, 
e-mail). 
29.
 
Makalenin  yayımlanmasına, Hakemlerin görüşleri  doğrultusunda Dergi Danışma 
Kurulu  karar  verir.  Hakemlerden  gelen  rapora  bağlı  olarak  gerek  görüldüğü  takdirde  makale 
düzeltme için yazara geri gönderilebilir. Çalışmanın her türlü ilmi ve yasal sorumluluğu yazarına 
aittir. 
30.
 
Yayıma kabul edilmeyen yazılar iade edilmez. 
 
 

INSTRUCTIONS FOR AUTHORS 
 
Təhsildə İKT 
117 
 
7.
 
Journal of “ICT in Education” accepts original unpublished articles and book reviews in 
the fields of using ICT in education. 
8.
 
Articles can be written in any of the following languages: - Azerbaijani, English, Turkish 
or Russian. 
9.
 
Articles should be submitted in triplicate, typed on A4 white paper, File format should be 
compatible with Microsoft Word XP. Articles should be submitted by e-mail. 
10.
 
The  submitted article  should  follow the  following  format:  - Article title, author's  name, 
address, article abstract, list of keywords, article main text and references. 
11.
 
The article title should be centred on the page and in bold capitals. The title should be 
one or the other of these, English and Azeri, English and Russian or English and Turkish. 
12.
 
The writer's name  should be centred on the page under the article title with one space 
between the two, followed by the author's address and email. 
13.
 
The abstract should be written in 10 point type size and not exceed 100 words. 
14.
 
Figures, pictures, graphics and tables  must be  of publishing quality.  Figures, pictures 
and graphics should be captioned underneath, tables should be captioned above. 
15.
 
References must be numbered in the in article to refer to a footnote. The reference list at 
the end of the article must be in alphabetic order. These should be in 10-point type size. 
16.
 
The following margin sizes should  be used:  -  Top 2.8 cm. bottom 2.8 cm.  left 2.5 cm, 
right 2.5 cm. The article main text should be written in Times New Roman 12 point type 
size single-spaced. Paragraph spacing should be 6 point. 
17.
 
The maximum number of pages for an article should not exceed 10 pages. 
18.
 
The  decision  to  publish  a  given  article  is  made  by  the  Journal  advisory  board  through 
recommendations taken from referees. 
19.
 
The referees may ask the author of the article to make amendments to the article prior to 
publication.  Publication  of  the  article  will  be  dependant  upon  the  relevant  amendments 
being  made  by  the  author.  The  scientific  and  legal  integrity  of  the  article  is  the 
responsibility of the author. 
20.
 
Unpublished articles will not be returned to the authors. 
 

ПРАВИЛА ДЛЯ АВТОРОВ 
 
Təhsildə İKT 
118 
 
1.
 
Журнал  «ИКТ  в  Образовании»  публикует  оригинальные,  ранее  нигде  не 
опубликованные  статьи  и  работы  авторов,  посвященные  актуальным  проблемам  в 
областях ИКТ в образование 
2.
 
Статьи могут быть представлены на азербайджанском, турецком, английском и 
русском языках. 
3.
 
Рукописи должны быть набраны на компьютере типа IBM в текстовом файле 
Microsoft  Word  XP,  формата  А4,  сопровождаются  заявлением,  подписанным  автором. 
Статьи должны быть отправлены по е-почтой. 
4.
 
Представленные  статьи  должны  содержать  следующие  разделы:  заглавие, 
инициалы  и  фамилию  автора,  адрес,  аннотацию,  ключевые  слова,  текст  и  список 
цитированной литературы. 
5.
 
Заглавие  статьи  пишется  заглавными  буквами,  жирным  шрифтом  и 
располагается по центру. 
6.
 
Инициалы и фамилия автора размещаются под названием статьи (по центру) 
с указанием почтового адреса и электронной почты. 
7.
 
Аннотация  статьи  должна  содержать  не  более  ста  слов,  набранных  шрифтом 
10  рt  на  на  языке  которой  была  написана  статья  а  также  английском  языке.  Ключевые 
слова не менее трех слов должны быть представлены на каждом из двух языков. 
8.
 
Рисунки,  картинки,  графики  и  таблицы  должны  быть  тщательно  и  четко 
выполнены.  Подписи  к  рисункам  размещаются  под  рисунком,  картинкой или  графиком. 
Название таблицы пишется над таблицей. 
9.
 
Ссылка на использованную литературу  дается в тексте (или внизу  страницы) 
цифрой в квадратных скобках. Список цитированной литературы, набранный шрифтом 10 
pt, располагается в конце статьи в алфавитном порядке. 
10.
 
Размеры страницы: сверху 2.8 см, снизу 2.8 см, слева 2.5 см и справа 2.5 см. 
Текст печатается шрифтом Times New Roman размер шрифта 12 Pt, интервал-одинарный. 
Параграфы должны быть разделены расстоянием, соответствующим интервалу 6 рt. 
11.
 
Полный обьем статьи не должен превышать 10 страниц. 
12.
 
Статьи  публикуются  по  решению  научных  редакторов  и  редакционной 
коллегии журнала. При необходимости статья может быть возвращена автору научными 
редакторами для исправлений. 
13.
 
Автор несет ответственность за материалы, содержащиеся в статье. 
14.
 
В случае отклонения статьи рукописи не возвращаются.