B. S. Jamilova f. S. Safarov ona tili va bolalar adabiyoti fanidan ilmiy termin va tushunchalar


ASOS MA’NO 1. Biror ma’noning yuzaga kelishida asos boʻlib xizmat qila­digan ma’no. Masalan, oʻyin


Download 387.41 Kb.
bet8/194
Sana13.01.2023
Hajmi387.41 Kb.
#1092258
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   194
Bog'liq
O`QUV LUG`ATI

ASOS MA’NO 1. Biror ma’noning yuzaga kelishida asos boʻlib xizmat qila­digan ma’no. Masalan, oʻyin soʻzining «koʻngil ochish, dam olish maqsadidagi erkin (ermak) harakat» ma’nosi oʻyinga tushmoq, futbol oʻyini birikmalaridagi ma’nosi­ning kelib chiqishiga asos boʻlgan ma’nodir. Qiyos. Hosila ma’no.
ASOS q. Soʻz yasalish asosi.
ASOSIY LUGʻAT FONDI Leksikaning juda koʻp davrlardan beri qoʻllanib kelayotgan, barqaror, hayot uchun, kundalik turmush uchun eng zarur, muhim va faol boʻlgan, shu tilda soʻzlashuvchilarning hammasiga tushunarli boʻlgan, yangi soʻzlar yasalishi uchun asos (baza) boʻla oladigan qatlami. Masalan, otlar: suv, havo, quyosh, yer, yomgʻir, ish, turmush, ekin; sifatlar: oq, koʻk, sariq, qizil; fe’llar: ol, kel, soʻra, ber, oʻyna va b.
ASOSLANUVCHI SOʻZ Yasovchi asosga ega boʻlgan, ma’nosi yasash asosi va yasovchi qo‘shimcha ma’nolari orqali ifodalanib turadigan soʻz. Masalan, ishsiz, ishsizlik, ishchan, ishchanlik soʻzlari.
ASOSLOVCHI SOʻZ Soʻz yasalish asosi boʻlib kelgan soʻz. Masalan, ishchi, ishla soʻzlaridagi ish qismi.
ASSIMILATSIYA (lot. assimilatio – oʻxshab ketish) Biror tovushning boshqa tovush ta’sirida unga oʻxshashlik (bir xillik) tomon oʻzgarishi: ketdi kabi. Assimilatsiyaning bir necha turi farqlanadi: toʻliq assimilatsiya (q.); toʻliqsiz assimilatsiya (q.); progressiv assimilatsiya (q.); regressiv assimilatsiya (q.).
ASSOTSIATSIYA Til birliklarining shakli yoki mantiqiy-semantik belgisiga koʻra oʻzaro birlashuvi, bir-birini eslatishi. Masalan, yashil so‘zini aytsak, qizil, sariq, ko‘k, oq kabi so‘zlar yodimizga keladi.

Download 387.41 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   194




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling