Bino va inshootlarni barpo etish texnologiyasi 5580200 − «Bino va inshootlar qurilishi»

 
Nazorat savollari 
 
1. Qurilishda umumiy tashkiliy-texnik tayyorgarlikning mazmuni. 
2. Ob’ektni qurilishga tayyorlashning mazmuni. 
3. Maydonning tashqarisidagi tayyorlov ishlarining tarkibi. 
4. Maydonning ichkarisidagi tayyorlov ishlarining tarkibi. 
5. Qurilish-montaj ishlarini bajarishda tayyorgarlikning mazmuni. 
 
3. Bino va inshootlarni barpo qilish texnologiyasining
loyihalanishi. Qurilish ishlarini bajarish loyihasining (QIBL) tarkibi 
va mazmuni. Qurilish ob’ektining bosh tarhi. QIBL texnik-iqtisodiy 
ko‘rsatkichlari 
 
Qurilish ishlarini bajarish loyihasi (QIBL) alohida bino yoki inshootni 
barpo qilishda turli texnologiyaga oid va tashkiliy masalalarni hal qiluvchi 
hujjatlar majmuasidan iborat bo‘ladi. QIBL alohida bino yoki inshootning 
ishchi chizmalari va smetasi asosida ishlab chiqiladi. 
QIBLning maqsadi − bino yoki inshootni barpo qilishda qurilish-montaj 
ishlarining (QMI) bajarilishini tezkor rejalash va boshqarishdan iborat 
8

---

bo‘lib, u qurilishdagi ishchilarning mehnatini me’yoriy va unumdorligi 
yuqori darajada bo‘lishini ta’minlaydi. 
QIBLni ishlab chiqishda loyihalash tamoyillari quyidagicha: 
- variantlilik, iqtisodiy samaradorlik, me’yoriy-instruktiv xujjatlar 
talablariga so‘zsiz rioya qilish; 
- ilmiy-texnik progress yutuqlaridan va ilg‘or tajribalardan keng 
foydalanish; 
- mexanizatsiyalash vositalaridan maksimal foydalanish; 
- QMIni tashkil qilishning oqimli usullarini qo‘llash; 
- intensiv resurslarni iqtisod qilinishiga olib keluvchi 
texnologiyalardan maksimal foydalanish.
QIBLning tarkibi 
1. Qurilish ob’ektining boshlang‘ich loyiha-smeta xujjatlarini tahlil 
qilish (kamchiliklarni aniqlash va loyiha yechilmalarini takomillashtirish 
maqsadida). 
2. Qurilish-montaj ishlarining ro‘yxatini va hajmlarini aniqlash. 
3. Qurilish-montaj ishlarini bajarish uslublari va vositalarini asoslash 
va tanlash. 
4. Qurilish-montaj ishlarining sermehnatligi va qiymatini aniqlash. 
5. Ob’ekt qurilishining kalendar rejasini tuzish. 
6. Moddiy-texnik resurslarga bo‘lgan extiyojni aniqlash. 
7. QMI kalendar grafigi bilan moslashtirilgan moddiy-texnik 
resurslarga bo‘lgan talab grafiklarini tuzish. 
8. Тexnologik xaritalar ishlab chiqish. 
9. Ob’ektning qurilish bosh tarhini ishlab chiqish. 
10. Тushuntirish xatini yozish. 
11. QIBLning texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarini aniqlash. 
12. QIBLni ma’qullash va tasdiqlash. 
QMIning ro‘yxati va hajmi binoning (inshootning) ishchi chizmalari va 
smetalari bo‘yicha aniqlanadi. Hisoblashlar jadval ko‘rinishida bajariladi. 
QMIni bajarish uslublari va vositalarini asoslash va tanlash bir necha 
variantning (kamida ikkita) texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarini taqqoslash 
asosida amalga oshiriladi. Bu odatda asosiy QMIlar uchun bajariladi: yer, 
beton, montaj, pardozlash ishlari va tom yopmasini qurish ishlari shular 
jumlasidandir. 
QMIni bajarishning sermehnatligi va qiymati me’yorlashtirilgan 
o‘rtacha ma’lumotlar bo‘yicha aniqlanadi. 
9

---

Qurilishda ishlarni bajarishning kalendar yoki to‘rsimon grafigidan 
quyidagi ma’lumotlar olinadi: ishlarning ketma-ketligi va ularni vaqt va 
fazoda o‘zaro bog‘lanishi, alohida ishlarning bajarilishi va umuman 
ob’ektni barpo qilishning muddatlari, qabul qilingan sutkadagi smenalar 
soni, ishchilarning yoki mashina va mexanizmlarning soni. 
Kalendar rejada ishchilarning harakatlanish grafigi keltiriladi. Unda 
vaqtga (ishchi kunlariga) bog‘liq ravishda ishchilar sonining o‘zgarib 
borishi dinamikasi aks ettiriladi. Тexnologik xaritalar esa murakkab 
QMIning turlari uchun ishlab chiqiladi.