Боб. Психологияда интелект диагностикам муоммолари 7-10 Интеллект психодиагностикаси методологияси. 10-21


ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИНИ ПСИХОДИАГНОСТИКА


Download 100.19 Kb.
bet19/30
Sana24.12.2022
Hajmi100.19 Kb.
#1061044
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   30
Bog'liq
Dissertatsiya

ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИНИ ПСИХОДИАГНОСТИКА

цилишнинг УСУЛЛАРИ ва принциплари.
Мактаб таълим жараёнини психодиагностика килиш у ерда таълим олаётган болалар ва усмирларнинг ривожланиши, билим даражаси, аклий кобилиятлари, шахсий хусусиятлари ва хокозолар хакида уларнинг ижтимоий номаларга мос келиш кемаслиги хакида бир мунча туларок хулосалар ёрдамида ёш даврлар турли гурузларнинг таълим ва тарбия жараёнини керакли окимга йуналтириш имконини беради. Олинган психологик маълумотлар педагогик жараённинг самарали булишга ёрдам беради. Психодиагностик методларни куллаш, маълумки алохида психологик тайёргарликни такозо этади. Лекин баъзи холларда уларни махсус тайёргарликдан утган педагоглар томонидан хам кулланиши мумкин. Психологлар ва педагогларнинг узаро хамкорлиги мактаб амалиётидаги психодиагностик муаммоларнинг тез ва юкори малакада тадкик этилишига имкон яратади.
Мактаб педагог - психологик диагностисида куйидаги масалаларни
асосийлари сифатида ажратиб курсатишимиз мумкин.
а) болалар ва усмирлар ривожланиши, йуналиши ва даражасини бахолаш, уларнинг укув программаларини узлаштиришлари ва тарбиясига йуллангандир.
б) педагог ва психологларнинг мактабдаги психодиагностик фаолиятлари бутунлигига педагогик процесга йуналган булмоги лозим ва у жамиятнинг хар томонлама ривожланган аъзосини тарбиялаш ва
укитишга йуналтирилган булиши керак .
в) психолог ва педагогларнинг биринчи вазифаси укувчилар ривожланишининг констант даражасини тадкик килиш булибгина колмаи, укувчилар ёки синф хакида турли психологик маълумотлар олинмоги керакки, буларга к^а ривожланишга туртки берувчи педагогик ташкилии ишлар хакида хулоса чикариши мумкин булсин.


49




Таълим жараёнини анализи психологик диагностика йуналишларини аникдаб беради. Биз психологик дианостика цулланиши лозим булган 4та асосий муаммони ажратиб курсатишимиз мумкин. ПЕДАГОГИК ПРОЦЕССНИНГ ДИАГНОСТИКАСИ.
Маълум бир предметдан даре берувчи укитувчи укув жараёнини доимо режалаштириб, амалга ошириб ва бахрлаб турмоги лозим. У алохида укувчиларнинг у ёки бу предметга булган кизикишлари, синфнинг таълим олишга булган шарт - шароитлари, йуналиши, интилишлари хакидаги маълумотларга эхтиёж сезади. Мана шу маълумотларга эга булмай туриб, дифференциаллашган педагогик жараённи ташкиллаштира олмайди. Бу таълимлар талаб жараёнинг эффективлигини оширишда х,ал килувчи ахамиятга эгадир. Бу масалани Г. Вицлак укув стратегиясини диагноз модели ва узлаштиришнинг диагностик контроли модели (Г.
Шалц) хал килишни таклиф этади. (46)
Мактаб психологиясининг узлаштиришида крлмодчи бошлангич синф укувчилари билан олиб борадиган иши унинг фаолиятидаги амалий йуналишини ташкил килади. Мактаб психологиясини бундай укувчилар билан олиб борадиган узлаштира олмаслик сабабларини куриб чикамиз.
Мактабгача ёш давридан мактаб ёши даврига утиш анча кийин кечадиган даврдир. Етги ёшдаги кийинмилик - бу шундай кескин булиш ёшики, унда мактаб ёшининг барча давлари уз ифодасини топади. Одатда мактабга бориш билан боглик булган дийинчиликлар ва муаммолар
куйидагилардан иборат:
1. Янги укув тартиби билан боглик; булган кийинчиликлар . Бундай кийинчилик купрок мактабгача тарбия муассасаларига бормаган
болалар хосдир.


50




  1. Боланинг синф жамоасига мослашувидаги дийинчилик. Бу х,олат болалар жамоаларида етарли даражада иштрок этмаган боаларда купрок учрайди.

  2. Удитувчи ва 5^УВЧИ муносабатларида юзага келадиган дийинчиликлар.

  3. Боланинг оилавий шароити узгаРиши билан боглид булган дийинчиликлар.

Бу дийинчиликлар бола ривожланишининг янги ижтимоий шароиларида аста — секин уз ифодасини топади. Психологлар мактабдаги психологен безишни (МПБ) болаларнинг биринчи синфда удишдаги дийинчиликларининг асосий хусусиятларидан бири деб курсатади. ^ар хил рудий омиллар таъсири остида келиб чидадиган касаллик — психоген касалликдир. Мазкур касаллик боланинг мактабда, оилада объектив ва субъектив мавдеининг бузилишида таълим, тарбия жараёнинг дийинлашуви хамда унинг шахсида психологенинг тардиб топишида намаён булади.
МПБ нинг сабабларини анидловчи асосий т$фтта нудтан назар мавжуд.
Биринчи нудтан назар психотровна (рудий шикастланиш) яъни дар дандай, датто яхши уюштирилган таълим жараённинг узи дам МПБни келтириб чидаради, деган фикрга таянади. Бу билан боглид булган узгаришлар эса дидактогения дейдилади. Лекин дупинча узига хос булган дидактоген ва конституционал (яъни индивидуал) долат, яъни бевосита бола организми ва унинг марказий нерв системаси билан боглид булган конвергенциялар фардланади. Бу мулодаза иккинчи дараш модиятини акс
эггиради. *
Бундай чудуррод нудтан назар МПБни дидакологенлар билан узаро
боглаб тушунтиради. Бу укув фаолияти ва укув жараёнининг нотугри ташкил дилиниши дамда удитувчининг удувчи билан узаро но муносиб


51


муносабатидир. Бунда ran синфни педагогик балкаришнинг авториатов услуби хакида боради. Тажрибалар шуни курсатадики, болалар шахснинг ва хулк - авторининг узгариши хамда уларнинг сабаблари асосан укитувчиларнинг нотугри хатти - харакатлари окибатида келиб чикади.


Янада мукаммалрок нуктаи назар бу юкорида кайд килинган омилларнинг узаро богликлиги ва уларнинг биргаликдаги таъсирининг уйгунлашувчи МПБни келтириб чикади, деган фараздир. Ёш даврлари психологияси билан шугулланувчи Л.С. Виготский, Л.Ц. Ботович, Л.С. Славикалар фикларига таянган холда, Е.В. Новикова “психоген узгаришларни келтириб чикарувчи сабаблар бошлангич синф
укувчиларининг укув фаолиятдаги хатолликлар, нуксонлар эмас, балки шулар туфайли уларда пайдо буладиган кечилмалардир.
Таълим жараёнини психодиагностикаси юкори малакали
мутахасислар ёрдамида укувчиларнинг шахсий хусусиятларини, интилишларини, кизкишларини интеллект коэффициентинианирлашга ёрдам берар экан, бу уз навбатида бу жараённи сифатли ишончли хамда мураккаб методикалардан фойдаланишни такозо этади.Укувчилар хакида максимал даражада аник маълумотларни олиш учун тадкикот методикаларга бир катор талаблар куйилади. Куйида биз ана шу талаблар хакида фикр юритамиз.

Download 100.19 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   30




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling