Bozor segmentatsiyasi va tovarni bozorda pozitsiyalashtirish

Iste’molchilarni tovar nomenklaturasiga qarab aniqlashda raqobatchilar tovarlari haqida ham ma’lumot to‘plash mumkin bo‘ladi. Mana shu olingan ma’lumotlar asosida korxona iste’molchilarning kengroq guruhini qamrab olish strategiyasini ishlab chiqadi. Shuningdek, tovar nomenklaturasiga qarab bozorni segmentlashning maqsadlaridan yana biri tovarlarning faol iste’molchilarini topishdan iboratdir. Faol iste’molchilar esa, ularning tovarni xarid qilish davriga qarab aniqlanadi.

Iste’molchilarni tovar nomenklaturasiga qarab aniqlashda raqobatchilar tovarlari haqida ham ma’lumot to‘plash mumkin bo‘ladi. Mana shu olingan ma’lumotlar asosida korxona iste’molchilarning kengroq guruhini qamrab olish strategiyasini ishlab chiqadi. Shuningdek, tovar nomenklaturasiga qarab bozorni segmentlashning maqsadlaridan yana biri tovarlarning faol iste’molchilarini topishdan iboratdir. Faol iste’molchilar esa, ularning tovarni xarid qilish davriga qarab aniqlanadi.

Iste’molchilar tavsifiga qarab segmentlash. Yuqorida qayd qilib o‘tkaganimizdek, bozorni segmentlashning uchinchi usuli – bu iste’molchilarni tavsifi bo‘yicha guruhlash hisoblanadi.

Bu yerda asosiy belgi bo‘lib iste’molchilarning demografik, geografik tavsiflari va ularning hayot tarzi hisoblanadi.

Bu yerda asosiy belgi bo‘lib iste’molchilarning demografik, geografik tavsiflari va ularning hayot tarzi hisoblanadi.

Demografik segmentlash – deganda iste’molchilarning daromadlar darajasi, yoshi, jinsi, millati, kasbi-kori, oilaviy ahvollari kabi belgilari bo‘yicha guruhlarga ajratish tushuniladi.

Geografik segmentlash – geografik kartani qo‘llashga asoslangan eng oddiy usul hisoblanadi. Bu usulni aholining madaniy urf-odatlarida va ular yashayotgan hududlarning iqlimida farq bo‘lganda qo‘llash maqsadga muvofiqdir. Geografik belgi bo‘yicha segmentlash bozorning har xil geografik zonalariga bo‘linishini nazarda tutadi.

Bozorni geografik segmentatsiyalashda, barcha iste'molchilarni muayyan bozor segmentlarida taqsimlash uchun quyidagi mezonlar olinishi mumkin: iqlim sharoiti; aholi zichligi va hajmi; ma'muriy bo'linish; yashash joyi; aholi punktining urbanizatsiya darajasi va boshqalar. Iqlim sharoiti asosida past, o'rta yoki yuqori namlik va past, o'rta yoki yuqori haroratli hududlarni ajratish mumkin. Bozor segmentatsiyasining geografik belgilari shu bilan tugamaydi. Masalan, segmentatsiyani aholi punktlarining quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin: madaniy markazlar; kurort shaharlari; diniy markazlar; kon shaharlari va boshqalar. Tabiiy ofatlar ehtimoliga qarab bozorni yuqori va past seysmik faolligi bo'lgan hududlarga bo'lish mumkin.